Πηγή: Peoples Dispatch
Καθ’ όλη τη διάρκεια του 2020, η Κούβα διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην καταπολέμηση της πανδημίας του COVID-19 παγκοσμίως. Το μικρό νησιωτικό έθνος απέστειλε πάνω από 50 αποσπάσματα γιατρών και επαγγελματιών υγείας σε περίπου 40 χώρες σε ολόκληρο τον κόσμο για να τους βοηθήσει στον αγώνα τους ενάντια στη νόσο. Λόγω των εξαιρετικών προσπαθειών της χώρας να βοηθήσει την ανθρωπότητα σε μια από τις χειρότερες κρίσεις δημόσιας υγείας μέχρι σήμερα, χιλιάδες οργανώσεις και άτομα από όλο τον κόσμο έχουν συμμετάσχει σε εκστρατεία καλώντας την Επιτροπή Νόμπελ να απονείμει το Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης στην Ιατρική Ταξιαρχία Henry Reeve της Κούβας.
Το 2021, η χώρα της Καραϊβικής είναι έτοιμη να προσθέσει ένα νέο ορόσημο στην εμπνευσμένη ιστορία της. Ενώ οι υπόλοιπες χώρες της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής επικεντρώνουν τις προσπάθειές τους στην εισαγωγή εμβολίων, η Κούβα είναι η μόνη χώρα στην περιοχή που επικεντρώνεται στην ανάπτυξη των δικών της εμβολίων κατά του COVID-19. Η Κούβα εργάζεται παράλληλα με τέσσερα πιθανά εμβόλια: Soberana 01 και Soberana 02 του Ινστιτούτου Εμβολίων Finlay (IFV), και Abdala και Mambisa του Κέντρου Γενετικής Μηχανικής και Βιοτεχνολογίας (CIGB). Δύο από αυτά το Soberana 02 και το Abdala, παρουσίασαν θετικά αποτελέσματα κατά τη διάρκεια της δεύτερης φάσης των κλινικών δοκιμών και θα προχωρήσουν στην τρίτη φάση το Μάρτιο. Εάν αυτά τα εμβόλια αποδώσουν τα επιθυμητά αποτελέσματα, η Κούβα θα γίνει η πρώτη χώρα της περιοχής που θα αναπτύξει τα δικά της εμβόλια.
Τον Αύγουστο του 2020, η Κούβα έγινε η πρώτη χώρα στην περιοχή και η 30η στον κόσμο που ανακοίνωσε υποψήφιο εμβόλιο κατά του COVID- 19 με το Soberana 01. Τον ίδιο μήνα, μετά τις προκλινικές μελέτες για τα ζώα, το Κέντρο Κρατικού Ελέγχου των Φαρμάκων, Ιατρικού Εξοπλισμού και Συσκευών (CECMED) της Κούβας εξουσιοδότησε το IFV να ξεκινήσει δοκιμές για τον άνθρωπο. Τον Νοέμβριο του 2020, η CECMED χορήγησε άδεια στο IFV και στο CICG για την έναρξη κλινικών δοκιμών με Soberana 02, Abdala και Mambisa.
Οι Soberana 01, Soberana 02 και Abdala είναι ενέσιμα εμβόλια, χορηγούμενα μέσω ενδομυϊκής οδού στον δελτοειδή μυ, ενώ το Mambisa είναι εμβόλιο ρινικού σπρέι, χορηγούμενο μέσω της μύτης. Τα τέσσερα εμβόλια λειτουργούν με παρόμοιο τρόπο. Η διαφορά μεταξύ τους είναι ότι ο καθένας έχει διαφορετικές συνθέσεις. Τα δύο εμβόλια Soberana χρησιμοποιούν ένα αντιγόνο που λαμβάνεται από κύτταρα θηλαστικών σε διάφορες μορφές, ενώ τα Mambisa και Abdala χρησιμοποιούν ένα αντιγόνο που λαμβάνεται από ζυμομύκητες, επίσης σε διάφορες μορφές.
Η Soberana 01 εισήλθε στη δεύτερη φάση των δοκιμών αυτό το μήνα και το Mambisa βρίσκεται ακόμα στην πρώτη φάση των δοκιμών. Εν τω μεταξύ, τα Soberana 02 και Abdala βρίσκονται πιο κοντά στην έγκρισή τους για μαζική χρήση έκτακτης ανάγκης το Μάρτιο. Και τα δύο εμβόλια έχουν δείξει υψηλή ανοσολογική απάντηση έναντι του κορονοϊού στη δεύτερη φάση. Έχουν επίσης δείξει λίγες και ήπιες ανεπιθύμητες παρενέργειες όπως ήπιο άλγος γύρω από το σημείο της ένεσης.
Τόσο το Soberana 02 όσο και το Abdala είναι εμβόλια με βάση πρωτεΐνες που περιέχουν μέρος του κορονοϊού. Σε αντίθεση με τα εμβόλια Pfizer και Moderna, δεν απαιτούν χαμηλη ψυξη και αποτελούν πιο οικονομικές και βιώσιμες επιλογές για τις φτωχότερες χώρες που συχνά δεν διαθέτουν τον εξοπλισμό για να κρατήσουν τόσες πολλές δόσεις παγωμένες. Χώρες, όπως το Ιράν, η Βενεζουέλα, το Βιετνάμ, η Ινδία και το Πακιστάν, έχουν ήδη δείξει ενδιαφέρον για την απόκτηση κουβανικών εμβολίων.
Το Soberana 02 απαιτεί τη χορήγηση τριών δόσεων ανά διαστήματα δύο εβδομάδων. Το Abdala, από την άλλη πλευρά, απαιτεί δύο δόσεις σε διάστημα τριών εβδομάδων.
Στην τρίτη φάση, το Soberana 02, η οποία φαίνεται να ηγείται της κούρσας, θα δοκιμαστεί σε περίπου 150.000 άτομα στην Κούβα και το Ιράν. Η Κούβα και το Μεξικό επικοινωνούν επίσης για τη δυνατότητα διεξαγωγής δοκιμών φάσης ΙΙΙ και στο Μεξικό. Οι λεπτομέρειες σχετικά με τις δοκιμές της φάσης 3 του Abdala δεν έχουν ακόμη δημοσιευθεί.
Η σοσιαλιστική κυβέρνηση του προέδρου Miguel Díaz-Canel είναι αισιόδοξη για τα αποτελέσματα. Σε περίπτωση επιτυχίας, η Κούβα ελπίζει να παράγει 100 εκατομμύρια δόσεις Soberana 02 φέτος, με τις οποίες στοχεύει να εμβολιάσει ολόκληρο τον πληθυσμό της με πάνω από 11 εκατομμύρια ανθρώπους και να αρχίσει να εξάγει σε άλλες χώρες μέχρι το τέλος του έτους. Η χορήγηση εμβολίων κατά του COVID θα είναι ελεύθερη και εθελοντική στη χώρα.
Σε συνέντευξη Τύπου, στις αρχές Φεβρουαρίου, ο πρόεδρος της κρατικής φαρμακευτικής εταιρείας BioCubaFarma, Eduardo Martínez, ανέφερε επίσης ότι τα εμβόλια της χώρας παρουσίασαν πολύ θετικά αποτελέσματα και διαβεβαίωσε ότι η χώρα ενδέχεται να λάβει «περισσότερα από ένα εμβόλια».
Την ίδια στιγμή, ο διευθυντής του IFV, Vicente Vérez Bencomo, δήλωσε ότι μετά την επικύρωση από τον ΠΟΥ, η χώρα θα παράγει την πρώτη της παρτίδα ενός εκατομμυρίου εμβολίων τον Απρίλιο.
Οι τέσσερις υποψήφιοι για το εμβόλιο αποτελούν απόδειξη της δύναμης της βιογενετικής μηχανικής της Κούβας και της βιοτεχνολογικής προόδου. Η Κούβα άρχισε να επενδύει στη βιοτεχνολογία και την ιατρική επιστήμη τη δεκαετία του 1980, στο πλαίσιο του οράματος του Διοικητή Φιντέλ Κάστρο να καταστήσει το έθνος αυτάρκες έναντι του αμερικανικού εμπάργκο που κατέστησε δύσκολη την απόκτηση φαρμάκων που παράγονται στο εξωτερικό.
Καθώς αποτελεί μέρος της μακράς ιστορίας ιατρικής καινοτομίας της Κούβας, η οποία βασίζεται στον ανθρωπισμό, το διεθνισμό και την αλληλεγγύη, η χώρα έχει ήδη ανακοινώσει τη δωρεά εμβολίων σε φτωχές χώρες. Επιπλέον, ο διευθυντής του IFV, Vérez Bencomo, ανακοίνωσε ότι όλοι οι αλλοδαποί που φτάνουν στη χώρα και θέλουν να εμβολιαστούν με κουβανικά υποψήφια εμβόλια θα μπορούν να το κάνουν.
Τα ονόματα των εμβολίων αποτελούν φόρο τιμής στην επαναστατική ιστορία της χώρας. Soberana σημαίνει κυρίαρχος, μια αναφορά στην αυτονομία και την αυτάρκεια της χώρας απέναντι στον εμπορικό αποκλεισμό των ΗΠΑ εδώ και έξι δεκαετίες. Το Abdala πήρε το όνομά του από ένα δραματικό ποίημα που γράφτηκε από τον εθνικό ήρωα της Κούβας José Martí το 1869. Το Mambisa αναφέρεται σε μια γυναίκα αντάρτισσα που πολέμησε στον πόλεμο ανεξαρτησίας της Κούβας κατά της Ισπανίας το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα.