Μεταφράσαμε το εβδομαδιαίο δελτίο του Vijay Prashad, Ινδού ιστορικού, δημοσιογράφου και διευθυντή της Τριηπειρωτικής: Ινστιτούτο Κοινωνικών Ερευνών
Στην Χιλή, γραμμένη με κόκκινο χρώμα στους τοίχους του Σαντιάγκο, είναι μια δήλωση: «τα προνόμιά σας δεν είναι οικουμενικά» (tus privilegios no son universales). Αυτή είναι μια πραγματική δήλωση, επειδή τα προνόμια της εξουσίας και της ιδιοκτησίας δεν μοιράζονται σε όλο το ταξικό φάσμα. Αναλογιστείτε το γεγονός ότι πριν από την πανδημία που μας έπληξε πέρυσι, πάνω από 3 δισεκατομμύρια άνθρωποι -ή ο μισός παγκόσμιος πληθυσμός- δεν είχαν πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη. Τα στοιχεία αυτά εμφανίζονται σε έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) το 2017, η οποία παρακολουθεί σημαντικά θέματα όπως η πρόσβαση σε βασική οικιακή αποχέτευσης (την στερούνται 2,3 δισεκατομμύρια άτομα) και ιατρική περίθαλψη για ανεξέλεγκτη υπέρταση (που την στερουνται από 1 δισεκατομμύριο ανθρώπους).
Μια έκθεση της Oxfam της 25ης Ιανουαρίου 2021 με τίτλο Ο ιός της ανισότητας επισημαίνει ότι «η πανδημία θα μπορούσε να προκαλέσει τη μεγαλύτερη αύξηση της ανισότητας από τότε που αρχίσαμε να την καταγράφουμε, καθώς επισπεύδει την ταυτόχρονη και ουσιαστική αύξηση της σε πολλές χώρες». Πριν από την πανδημία, η Παγκόσμια Τράπεζα υπολόγισε ότι περίπου 2 δισεκατομμύρια άνθρωποι «παραμένουν στη φτώχεια, δηλαδή ζουν κάτω από τα πρότυπα που έχουν θέσει οι κοινωνίες τους για μια αξιοπρεπή ζωή». Λόγω της κρίσης των θέσεων εργασίας που προκάλεσε η πανδημία, είναι πιθανό –σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη- μισό δισεκατομμύριο περισσότεροι άνθρωποι θα βυθιστούν στη φτώχεια μέχρι το τέλος της δεκαετίας. Οι αριθμοί της Παγκόσμιας Τράπεζας συμφωνούν.
«Και με την πανδημία», γράφουν οι αναλυτές της Παγκόσμιας Τράπεζας, «οι νέοι φτωχοί είναι πιο πιθανό να ζουν σε συμφορημένα αστικά περιβάλλοντα και να εργάζονται στους τομείς που πλήττονται περισσότερο από τους αποκλεισμούς και τους περιορισμούς κίνησης· πολλοί απασχολούνται σε άτυπες εργασίες και δεν καλύπτονται από τα υπάρχοντα δίκτυα κοινωνικής ασφάλισης». Αυτά είναι τα δισεκατομμύρια που θα βυθιστούν βαθύτερα στο χρέος και την απόγνωση, με την εκπαίδευση και την υγειονομική περίθαλψη να απομακρύνονται από αυτούς καθώς αυξάνονται τα ποσοστά πείνας.
Τίποτα από όσα γράφονται παραπάνω δεν είναι υπερβολή. Όλα αυτά προέρχονται από ερευνητές και αναλυτές σε βασικούς οργανισμούς, όπως η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας και η Παγκόσμια Τράπεζα, κανένας από τους οποίους δεν μπορεί να θεωρηθεί ύποπτος ότι φουσκώνει τις παρενέργειες της καπιταλιστικής πολιτικής. Αν μη τι άλλο, οι τέτοιοι οργανισμοί έχουν την τάση να ελαχιστοποιούν τους κινδύνους των ιδιωτικοποιήσεων και των εταιρικών πολιτικών, προτρέποντας για περαιτέρω περικοπές στα δημόσια συστήματα. Κατά τη διάρκεια της θητείας του Gro Harlem Brundtland στο πηδάλιο της ΠΟΥ (1998-2003), η οργάνωση ενθάρρυνε τη δημιουργία εταιρικών σχέσεων μεταξύ ιδιωτικού και δημόσιου τομέα (ΣΔΙΤ) και εταιρικών σχέσεων για την ανάπτυξη προϊόντων (PDP). Η έμφαση του ΠΟΥ στον ιδιωτικό τομέα, παράλληλα με την πίεση από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο για τη μείωση της χρηματοδότησης του δημόσιου τομέα, επιτάχυνε την αιμορραγία των συστημάτων δημόσιας υγείας σε πολλές από τις φτωχότερες χώρες.
Όταν ο ΠΟΥ θα έπρεπε να ηγηθεί του αγώνα για την εμβάθυνση των συστημάτων δημόσιας υγείας και τη δημιουργία περιφερειακών και εθνικών συστημάτων φαρμακευτικής παραγωγής, ο οργανισμός παρήγαγε πλατφόρμες PPP όπως η υποχρηματοδοτούμενη Παγκόσμια Συμμαχία για τα Εμβόλια και τις Ανοσοποιήσεις (GAVI)· Μαζί με άλλους οργανισμούς, η GAVI προωθεί τώρα την παροχή εμβολίων COVID- 19 σε χώρες χαμηλού εισοδήματος. Οι άνθρωποι που παρήγαγαν παγκόσμια λιτότητα, μια έρημο δυνατοτήτων, μόλις τώρα αναγνωρίζουν τους κινδύνους του ιού της ανισότητας.
Δεν αρκεί να ανησυχούμε για την ανισότητα. Μια σειρά μεταρρυθμίσεων της κοινής λογικής ζητούνται από λαϊκές οργανώσεις ανθρώπων σε όλο τον κόσμο, οι οποίες περιλαμβάνουν:
- Δωρεάν Παγκόσμια Υγειονομική Περίθαλψη. Αυτό έχει επιτευχθεί σε φτωχότερες χώρες όπως η Κόστα Ρίκα και η Ταϊλάνδη, καθώς και σε σοσιαλιστικά κράτη και θα πρέπει, επομένως, να είναι ο στόχος κάθε χώρας στον πλανήτη.
- Ένα Εμβόλιο για την Ανθρωπότητα. Η ορμή για τη διαθεσιμότητα εμβολίου αυξάνεται, η οποία θα πρέπει να περιλαμβάνει όχι μόνο την ανοικτή πρόσβαση σε όλα τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας για το εμβόλιο COVID-19, αλλά και τη δημιουργία εγκαταστάσεων παραγωγής φαρμάκων στις χώρες χαμηλού εισοδήματος και στον δημόσιο τομέα.
Αυτά τα δύο βασικά μέτρα θα μπορούσαν εύκολα να χρηματοδοτηθούν από τα χρήματα που εξάγονται τώρα για την εξυπηρέτηση των απεχθών χρεών. Αλλά τέτοιες λογικές λύσεις που θα παρείχαν άμεση ανακούφιση στους ανθρώπους παραμερίζονται. Παρά τα ισχυρά λόγια για τα προβλήματα που θέτει η λιτότητα, θα απαιτηθεί περισσότερη λιτότητα και θα παραχθεί περισσότερη κοινωνική αναταραχή.
Αντί να εστιάσει την προσοχή στα πραγματικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι του πλανήτη και να αναγνωρίσουμε τις δημοκρατικές απαιτήσεις που προέρχονται από τις οργανώσεις και τις εκδηλώσεις των ανθρώπων, η μια κυβέρνηση μετά την άλλη έχει καταφύγει σε αντιδημοκρατική συμπεριφορά. Για παράδειγμα, οι αγρότες και οι εργαζόμενοι στη γεωργία στην Ινδία συνεχίζουν τη πολύμηνη διαμαρτυρία τους ενάντια σε τρεις αντιαγροτικούς νόμους που προωθήθηκαν από την ακροδεξιά ινδική κυβέρνηση. Η κυβέρνηση του πρωθυπουργού Ναρέντρα Μόντι γνωρίζει ότι η δέσμευσή της στο μεγάλο κεφάλαιο – η οποία είναι προσωποποιημένη στις πλούσιες οικογένειες Αντάνι και Αμπάνι – την εμποδίζει από κάθε σοβαρή διαπραγμάτευση με τους αγρότες και τους εργαζόμενους στη γεωργία. Αντ’ αυτού, η κυβέρνηση προσπάθησε να παρουσιάσει τους αγρότες και τους εργάτες της γεωργίας ως τρομοκράτες και ως αντιεθνικα δρώντες.
Όταν αυτό δεν είχε αποτέλεσμα, η κυβέρνηση κυνήγησε δημοσιογράφους και μέσα ενημέρωσης που στήριξαν τον αγώνα των αγροτών. Πολλοί που έκαναν ρεπορταζ, συμμετείχαν ή έδειξαν αλληλεγγύη προς τους διαδηλωτές έχουν συλληφθεί – όπως στις περιπτώσεις του δημοσιογράφου Mandeep Puna, της ακτιβιστή για τα δικαιώματα των εργαζομένων Nodeep Kaur και της ακτιβιστή Disha Ravi, που δημιούργησε και μοιράστηκε μια εργαλειοθήκη για την υποστήριξη των αγροτών. Τέλος, σε μια πράξη τρομοκρατιας, η κυβέρνηση διεξήγαγε 113ωρη επιδρομή κατά του NewsClick, ενός από τα βασικα μέσα ενημέρωσης που έχουν καλύψει τις διαμαρτυρίες. Οι κατηγορίες για ξέπλυμα χρήματος προσπάθησαν να αμαυρώσουν το όνομα του NewsClick, το οποίο κέρδισε την εμπιστοσύνη εκατομμυρίων αναγνωστών και θεατών με τα πρωτοποριακα του ρεπορταζ που ανύψωσε τα αισθήματα και τις απαιτήσεις των αγροτών.
Εν τω μεταξύ, το Υπουργείο Παιδείας της Ινδίας εξέδωσε μια εντολή στις 15 Ιανουαρίου που απαιτούσε οποιαδήποτε διαδικτυακή διάσκεψη ή διαδικτυακό σεμινάριο που θα μπορούσε να συζητήσει τα «εσωτερικά θέματα» της Ινδίας και εκείνα που λαμβάνουν ξένη χορηγία να ζητήσουν προηγούμενη κυβερνητική έγκριση. Παρομοίως, η γαλλική κυβέρνηση ξεκίνησε μια διαδικασία διερεύνησης ακαδημαϊκών ερευνών που προωθούν τις ιδέες «ισλαμικής αριστεράς» η οποία, σύμφωνα με τον Υπουργό Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, «διαφθείρει την κοινωνία». Στο όνομα του Νόμου, η ελευθερία του λόγου παραμερίζεται εύκολα και αποκαλύπτεται η ευθραυστότητα του επίσημου χαρακτήρα της δημοκρατίας. Η επίθεση στο NewsClick, παράλληλα με την έρευνα των ακαδημαϊκών στη Γαλλία, αποκαλύπτει το τεράστιο χάσμα μεταξύ των δημοκρατικών ιδανικών και της πρακτικής της πολιτικής.
Παρά το πρόγραμμα των 364 δισεκατομμυρίων δολαρίων prêt garanti par l’État (PGE) για την ανακούφιση του γαλλικού πληθυσμού, υπάρχει ένα σοβαρό μακροπρόθεσμο πρόβλημα ανισότητας και ανεργίας. Αντί να επικεντρωθεί σε αυτό, η γαλλική κυβέρνηση έχει ξεχυχεί για να πολεμήσει έναν φανταστικό αντίπαλο: τους Ισλαμιστές-αριστερούς. Κατά τον ίδιο τρόπο, αντιμέτωπη με τη μαζική εξάρθρωση και τα κοινωνικά δεινά που οξύνθηκαν από την πανδημία, η ινδική κυβέρνηση εξαπολύει έναν πόλεμο κατά των αγροτών και των πλατφορμών ΜΜΕ που είναι ευαίσθητα στα θέματα που εγείρουν οι αγρότες. Και οι δύο αυτές επίσημες δημοκρατίες διατηρούν τα συντάγματά τους και τους νόμους τους, τις εκλογές τους και τις δημόσιες ακροάσεις τους – όλα αυτά αποτελούν μέρος της πανοπλίας των σύγχρονων δημοκρατιών. Δεν μπορούν, ωστόσο, να ακούσουν πραγματικά τα βάσανα των ανθρώπων, πόσο μάλλον τις απαιτήσεις των λαών. Παραμένουν απαθείς στην πιθανότητα ενός πιο βιώσιμου μέλλοντος για τις κοινωνίες μας.
Κατά την περίοδο της στρατιωτικής δικτατορίας στο Πακιστάν, ο κομμουνιστής ποιητής Habib Jalib τραγούδησε:
Kahin gas ka dhuan hae kahin golian ki baarish
Shab-e-ehd-e-kum nigahi tujhay kis tarah saraheinΟ καπνός από δακρυγόνα είναι στον αέρα, σφαίρες βρέχουν τριγύρω.
Πώς μπορώ να σας επαινέσω, τη νύχτα της περιόδου της μυωπίας;
Τα προνόμιά σας δεν είναι καθολικά, αφού τα προνόμιά σας είναι να κερδίζετε οι λίγοι τον τεράστιο όγκο κοινωνικού πλούτου. Όταν οι άνθρωποι εκφράζουν απόψεις όπως οι δικές μας, ρίχνετε δακρυγόνα και σφαίρες. Πιστεύετε ότι η μυωπία σας θα επιτρέψει στη νύχτα σας να διαρκέσει για πάντα. Στηρίζουμε τις ελπίδες και τους αγώνες του λαού, του οποίου η επιθυμία να προχωρήσει η ιστορία που εμποδίζετε μεσω της καταπίεσης σας.
guernicaeu.wordpress.com 