Κόκκινος τρόμος και κίτρινη απειλή: Αμφισβητώντας τον νεομακαρθισμό, του Carlos Martinez

Πηγή: Invent the Future

H ελευθερία του λόγου είναι ένα από τα βασικά εμπορικά σήματα της καπιταλιστικής δημοκρατίας. Για δεκαετίες, οι άνθρωποι που ζουν στη Δύση έχουν ανατραφεί με την ιδέα ότι ζουν υπό ένα αντικειμενικά ανώτερο πολιτικό σύστημα. Αυτή η υποτιθέμενη υπεροχή απορρέει από έναν υψηλό βαθμό ατομικής ελευθερίας, ιδίως την ελευθερία να επικρίνoυν την κυβέρνηση ή να έχουν πεποιθήσεις που διαφέρουν από την επικρατούσα πολιτική σκέψη. Αυτή η συγκεκριμένη, ιδιοσυγκρατική έννοια της ελευθερίας είναι θεμελιώδης για τη δυτική καπιταλιστική ιδεολογία. Για τις κοινωνίες μας, ελευθερία σημαίνει «όχι η ελευθερία να είμαστε πλήρως ζωντανοί για να έχουμε τους πόρους να τρώμε, να μαθαίνουμε, να είμαστε υγιείς, αλλά να έχουμε ελεύθερες εκλογές και ελεύθερο Τύπο.»(1)

Φυσικά, ένας τέτοιος ορισμός δεν είναι αδιαμφισβήτητος. Αν και ο νόμος μπορεί να επιτρέπει την ελευθερία του λόγου σε θεωρητικό επίπεδο, η πραγματικότητα είναι ότι ζούμε σε μια ταξική κοινωνία που προσφέρει μια πολύ πιο δυνατή φωνή στους ιδιοκτήτες του κεφαλαίου. Τα κυριότερα ειδησεογραφικά πρακτορεία ανήκουν σε ιδιωτικές εταιρείες. Ακόμη και οι δήθεν αμερόληπτοι κρατικοί οργανισμοί μέσων ενημέρωσης, όπως το BBC, αντικατοπτρίζουν τα συμφέροντα των καπιταλιστικών κυβερνήσεων, και επομένως ταιριάζουν άνετα στην επικρατούσα ιδεολογική ηγεμονία. Υπό την έννοια αυτή, η ελευθερία του λόγου καλύπτεται από μια προσθετη πραγματικότητα, στην οποία η εξουσία και η ιδεολογία κυριαρχούνται από την καπιταλιστική τάξη και προστατεύονται από «ειδικά σώματα ενόπλων ανδρών»(2). Όπως το θέτει ο Chomsky: «Ο έξυπνος τρόπος για να κρατήσει τους ανθρώπους παθητικούς και υπάκουους είναι να περιορίσει αυστηρά το φάσμα της αποδεκτής γνώμης, αλλά να επιτρέψει πολύ ζωηρή συζήτηση εντός αυτού του φάσματος».(3)

Ωστόσο, η εμφανής ικανότητα ύπαρξης του σύγχρονου καπιταλισμού χωρίς την ανάγκη πολιτικού αυταρχισμού θεωρείται απόδειξη ότι είναι καταλληλότερο για την ανθρωπότητα από τον σοσιαλισμό, ο οποίος συνδέεται με άκρως συγκεντρωτικά μονοκομματικά κράτη. Στην εποχή του Ψυχρού Πολέμου, οι ΗΠΑ είχαν δύο μεγάλα πολιτικά κόμματα και δύο μεγάλες μάρκες κόλα, και αυτό ήταν ελευθερία. Η Σοβιετική Ένωση είχε ένα μεγάλο πολιτικό κόμμα, χωρίς μεγάλες μάρκες κόλα, και αυτό ήταν τυραννία.

Η ελευθερία του λόγου δεν αποτελεί απόλυτη και μη διαπραγματεύσιμη αξία των δυτικών τάξεων καταδεικνύεται βάναυσα από την άρνησή τους να την επιτρέψουν όταν δεν εξυπηρετεί τα συμφέροντά τους. Για παράδειγμα, η Βρετανία δεν υποστήριξε ποτέ την αρχή της ελευθερίας του λόγου στη μεγάλη αποικιακή αυτοκρατορία της. Στην Ινδία, στην Ιρλανδία, στην Κένυα, στη Νότια Αφρική, στο Χονγκ Κονγκ, στην Καραϊβική, δεν υπήρχαν δημοκρατικές αρχές. Από το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, οι ΗΠΑ έχουν εμπλακεί σε επιχειρήσεις αλλαγής καθεστώτος σε ολόκληρο τον κόσμο, ανατρέποντας εκλεγμένες κυβερνήσεις και υποστηρίζοντας αδίστακτες δικτατορίες για να φιμώσουν τη διαφωνία με όπλα και κελιά φυλακής. Τα υποστηριζόμενα από τις ΗΠΑ στρατιωτικά καθεστώτα στη Βραζιλία, την Ινδονησία, τη Χιλή, τη Γουατεμάλα και αλλού δεν πρόσφεραν ελευθερία λόγου.

Η ελευθερία του λόγου δέχεται επίθεση
Παρά τις κακουχίες, τους περιορισμούς και τις επικαλύψεις, οι λαοί των καπιταλιστικών δημοκρατιών έχουν ένα επίπεδο ελευθερίας του λόγου, το οποίο θεωρούν μαζί με το δικαίωμα να αποφασίζουν «μια φορά σε τρία ή έξι χρόνια ποιο μέλος της άρχουσας τάξης θα παραπλανήσει τον λαό στο Κοινοβούλιο»,»(4) κορύφωση της ελευθερίας και της δημοκρατίας. Και είναι περιττό να πούμε ότι η ελευθερία του λόγου πρέπει να προστατεύεται από προοδευτικές δυνάμεις. Η μακρά ιστορική εμπειρία δείχνει ότι οι επιθέσεις στην ελευθερία του λόγου στρέφονται συντριπτικά κατά της αριστεράς.

Αλλά ακόμη και αυτό το δικαίωμα τείνει να εξαφανιστεί σε περιόδους πολιτικής κρίσης. Η νομιμότητα του κυρίαρχου νεοφιλελεύθερου καπιταλιστικού μοντέλου έχει δεχθεί μια σειρά σκληρών χτυπημάτων τα τελευταία χρόνια: την οικονομική κατάρρευση, τη μείωση του βιοτικού επιπέδου, την τρομακτική αποτυχία των μεγάλων δυτικών χωρών να περιορίσουν την πανδημία του κορονοϊού, την εντεινόμενη περιβαλλοντική κρίση και τη συνεχιζόμενη συστημική καταπίεση των μειονοτικών κοινοτήτων. Σε μεγάλο μέρος της Δύσης, η απογοήτευση αντικαθιστά την αισιοδοξία, υπονομεύεται η εμπιστοσύνη στις βασικές υποθέσεις του σύγχρονου καπιταλισμού και υπάρχουν ενδείξεις αυξανόμενης αντίστασης στο status quo. Αυτό με τη σειρά του τονώνει μια όλο και πιο καταπιεστική πολιτική ατμόσφαιρα.

Ενώ ο δυτικός καπιταλισμός βρίσκεται σε μια περίοδο (πιθανότατα τελικής) παρακμής, η Κίνα συνεχίζει να αναπτύσσεται. Η Κίνα θα ξεπεράσει τις ΗΠΑ ως μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου τα επόμενα χρόνια, είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος των περισσότερων χωρών του κόσμου, γίνεται παγκόσμιος ηγέτης στην επιστήμη και την τεχνολογία. Το χειρότερο όλων είναι ότι η εμφάνιση της Κίνας δεν λαμβάνει χώρα υπό την καθοδήγηση των ΗΠΑ και δεν βασίζεται στην αμερικανική ηγεσία. Από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, οι ηΠΑ έχουν ένα είδος προστατευτικής αγοράς, στην οποία διευκόλυνε την οικονομική ανάπτυξη των συμμάχων τους (κυρίως, Δυτική Ευρώπη, Ιαπωνία, Νότια Κορέα, Σιγκαπούρη, Αυστραλία και Ταϊβάν) με την προϋπόθεση ότι αποδέχονται και ενισχύουν την ηγεμονική τους θέση. Η Κίνα δεν ανήκει σε αυτήν την κατηγορία. Πράγματι, η στήριξη των ΗΠΑ προς τις «ασιατικές τίγρεις» αποσκοπούσε σε σημαντικό βαθμό στην υπονόμευση και δυσφήμηση της σοσιαλιστικής Κίνας.

Η Κίνα θεωρείται πλέον ευρέως στους κύκλους της εξωτερικής πολιτικής της Δύσης ως η σοβαρότερη απειλή για το ιμπεριαλιστικό παγκόσμιο σύστημα από την εποχή του σοβιετικού σοσιαλισμού. Έχει γίνει εχθρός και αποδιοπομπαίος τράγος. Αυτό φιλτράρει στα μέσα μαζικής ενημέρωσης με τη μορφή αμείλικτης υστερίας κατά της Κίνας, και εκείνοι που αρνούνται να συμφωνήσουν με αυτήν στοχεύουν στην καταστολή.

Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, το να μιλάμε θετικά για τη Σοβιετική Ένωση ήταν πέρα από τα όρια της πολιτικής αποδοχής. Επίσης κατά τη διάρκεια του Νέου Ψυχρού Πολέμου, το να μιλάμε θετικά για την Κίνα τίθεται εκτός των ορίων της πολιτικής αποδοχής.

Έχουμε ξαναβρεθεί εδώ

«Ο κομμουνισμός είναι ένας τρόπος ζωής — Ενας κακός και κακοήθης τρόπος ζωής. Αποκαλύπτει μια πάθηση παρόμοια με εκείνη που εξαπλώνεται σαν επιδημία, και όπως μια επιδημία, μια καραντίνα είναι απαραίτητη για να μην μολυνθεί το έθνος.» (J Edgar Hoover)5

Μετά τη νίκη των συμμάχων στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, οι ακροδεξιές δυνάμεις στις ΗΠΑ κατέληξαν γρήγορα στο συμπέρασμα ότι η συμμαχία κατά τη διάρκεια του πολέμου με τη Σοβιετική Ένωση θα πρέπει να αντικατασταθεί από μια πολιτική επιθετικότητας και εχθρότητας προς τον σοσιαλιστικό κόσμο. Έχοντας ηγηθεί των προσπαθειών για την καταπολέμηση του φασισμού και την αποκατάσταση της ειρήνης, κάνοντας εξαιρετικές θυσίες στη παραπάνω διαδικασία, η ΕΣΣΔ και οι σύμμαχοί της απολάμβαναν μεγάλο κύρος σε ολόκληρο τον κόσμο. Ακόμα και σε μερικές από τις ηγετικές καπιταλιστικές χώρες όπως η Γαλλία και η Ιταλία, οι κομμουνιστές είχαν κερδίσει ευρεία λαϊκή στήριξη. Τα πρώτα χρόνια μετά την ολοκλήρωση του πολέμου, η Κίνα, το Βιετνάμ, η Βόρεια Κορέα, η Γιουγκοσλαβία, η Ανατολική Γερμανία, η Αλβανία, η Βουλγαρία, η Τσεχοσλοβακία, η Πολωνία, η Ουγγαρία και η Ρουμανία ξεκίνησαν μια σοσιαλιστική πορεία ανάπτυξης.

Σε εκείνη τη συγκυρία, η αμερικανική άρχουσα τάξη θα μπορούσε να είχε επιλέξει μια πολιτική ειρηνικής συνύπαρξης. Αυτή ήταν σίγουρα η προτιμώμενη πολιτική της Σοβιετικής Ένωσης. Αντιθέτως, η κυβέρνηση Truman επέλεξε ένα μονοπάτι αμείλικτου υβριδικού πολέμου εναντίον του σοσιαλιστικού κόσμου: ο ψυχρός πόλεμος, ο οποίος διήρκεσε από το 1945 μέχρι την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991. Ο Ψυχρός Πόλεμος είχε μια παράλληλη διαδικασία στην εγχώρια πολιτική των ΗΠΑ, δηλαδή τον Μακαρθισμό, ο οποίος πήρε το όνομά του από τον αλλοπρόσαλλο γερουσιαστή Wisconsin Joseph McCarthy, το πιο πρόσωπο της Επιτροπής Μη-Αμερικανικών Δραστηριοτήτων του Οίκου (HUAC).

Οι υποστηρικτές του Μακαρθισμού επεδίωξαν να θέσουν σαφή όρια γύρω από τη νόμιμη πολιτική σκέψη και δραστηριότητα. Από το 1947 περίπου, ο αντικομμουνισμός έγινε η εθνική θρησκεία των ΗΠΑ. Ο Michael Parenti θυμάται ότι «η αντικομμουνιστική προπαγάνδα εμπότισε τα ραδιοκύματα, τα σχολεία και τον πολιτικό μας διάλογο»(6). Μέλη του Κομμουνιστικού Κόμματος των ΗΠΑ (CPUSA) και των συνδεδεμένων με αυτό οργανώσεων δυσφημήθηκαν. Πολλές χιλιάδες εκδιώχθηκαν από τις δουλειές τους. Έγινε παράνομο για τους κομμουνιστές να κατέχουν θέσεις στην κυβέρνηση ή να εργάζονται ως καθηγητές. Θεσπίστηκαν νόμοι οι οποίοι εμποδίζουν τους κομμουνιστές να κατέχουν ηγετικές θέσεις σε συνδικάτα. Το να κατηγορείται κανείς ότι είναι κομμουνιστής συχνά σήμαινε ότι καθίσταται μόνιμα άνεργος και αποξενώνεται από τους φίλους και την οικογένειά του. Και δεν χρειαζόταν να είναι κανείς κομμουνιστής για να κατηγορηθεί ότι είναι κομμουνιστής. Η κατηγορία εκτοξεύτηκε εναντίον οποιουδήποτε θεωρείτο πολιτικά φιλελεύθερος ή προοδευτικός.

Το πιο διαβόητο περιστατικό αυτής της περιόδου είναι η κρατική δολοφονία του Julius και της Ethel Rosenberg. Ο Julius είχε εμπλακεί στην παροχή κάποιας μη-ατομικής υπηρεσίας πληροφοριών χαμηλού επιπέδου στη Σοβιετική Ένωση. Ενα έγκλημα ανάλογο με μια σύντομη ποινή φυλάκισης. Αλλά στην επικρατούσα αντικομμουνιστική υστερία, ήταν δυνατόν ο δικαστής (παράνομα) να συνεργαστεί με το Υπουργείο Δικαιοσύνης και να αποδώσει την εξωφρενικά δυσανάλογη ποινή εκτέλεσης. Όπως σχολίασε και ο ίδιος ο Julius όταν άκουσε την πρόταση:

Έπρεπε να υπάρξει υπόθεση Rosenberg, διότι έπρεπε να ενταθεί η υστερία στην Αμερική για να γίνει αποδεκτός ο πόλεμος της Κορέας από τον αμερικανικό λαό. Έπρεπε να υπάρχει υστερία και φόβος για να αυξηθούν οι προϋπολογισμοί για τον πόλεμο. Και έπρεπε να υπάρχει μια ώθηση ξίφους στην καρδιά της αριστεράς για να τους πεις ότι δεν θα έχεις πλέον πέντε χρόνια για μια δίωξη του Smith Act ή ένα χρόνο για περιφρόνηση του δικαστηρίου, αλλά θα σε σκοτώσουμε!(7)

Οι Μετανάστες υποβλήθηκαν σε ειδικό έλεγχο. Περιγράφοντας μια κατάσταση που ακούγεται ανησυχητικά παρόμοια με την πρόσφατη μεταχείριση των Κινέζων ακαδημαϊκών στις ΗΠΑ, ο εκλιπών Κινέζος διπλωμάτης  Ji Chaozhu έγραψε ότι, το 1950, «υπήρχαν φήμες ότι κάποιοι από τους Κινέζους φοιτητές στο εξωτερικό, που συμμετείχαν σε τεχνική έρευνα ως μέρος των διδακτορικών τους, είχαν κληθεί για συνεντεύξεις σχετικά με την πολιτικά τους πιστεύω.(8) Η Claudia Jones, ο αρχηγός του CPUSA, γεννημένη στο Τρινιντάντ, φυλακίστηκε το 1948 και απελάθηκε το 1955 (θα συνεχίσει να είναι ηγέτης της μαύρης αριστεράς στη Βρετανία, εγκαινιάζοντας το καρναβάλι Noting Hill). Η διασημότητα παρείχε ελάχιστη βοήθεια: το FBI κατάφερε να συγκεντρώσει ένα φάκελο 2.000 σελίδων για τον Albert Einstein(9). Ο Charlie Chaplin τοποθετήθηκε σε μια μαύρη λίστα του Χόλιγουντ το 1948 και του απαγορεύτηξε η εισοδος στις ΗΠΑ το 1952(10) (Αξίζει να σημειωθεί ότι οι κυνηγοί μαγισσών ανησυχούσαν ιδιαίτερα για τη βιομηχανία ψυχαγωγίας, την οποία θεωρούσαν ριζοσπαστική. Πάνω από 300 ηθοποιοί, σεναριογράφοι, σκηνοθέτες και μουσικοί δεν μπόρεσαν να εργαστούν στον τομέα που είχαν επιλέξει).

Οι προοδευτικοί Αφροαμερικανοί επίσης χρήζουν πρόσθετης προσοχής. Ο θρυλικός τραγουδιστής, ηθοποιός και ακτιβιστής Paul Robeson υποβλήθηκε σε εκτεταμένη επίθεση από το FBI. Του αφαιρέθηκε το διαβατήριο, μεταφέρθηκε ενώπιον της HUAC σε πολλές περιπτώσεις, του απαγορεύτηκε η πρόσβαση σε συναυλιακούς χώρους και φίλοι και συνεργάτες τέθηκαν υπό τεράστια πίεση για να αποστασιοποιηθούν από αυτόν. Ο Gerald Horne γράφει: «Η παρενόχληση του Robeson, η άρνηση του διαβατηρίου του και άλλα παρόμοια είχαν σχεδιαστεί για να τον μετατρέψουν σε μια ασημαντότητα(11). Το 1951, ο μεγάλος διανοούμενος και συγγραφέας WEB Du Bois, συνιδρυτής της Εθνικής Ένωσης για την Υπεράσπιση των Έγχρωμων Ανθρώπων (NAACP), τότε 81 ετών, δικάστηκε για φερόμενες ανατρεπτικές δραστηριότητες (παρεμπιπτόντως, ο Αϊνστάιν προσφέρθηκε να εμφανιστεί για λογαριασμό του ως μάρτυρας), (12) και του πήραν το διαβατήριο.

Ο σκοπός του Μακαρθισμού

Οι αντιδραστικές τάξεις πάντα χρησιμοποιούσαν κάθε μέθοδο για να καταδικάσουν και να συκοφαντάσουν νέες ιδέες. Έτσι, όλα τα έγγραφα και όλοι οι πόροι που έχουν στη διάθεσή τους δεν επαρκούν για να δυσφημήσουν τις κομμουνιστικές ιδέες, να συκοφαντήσουν την επιθυμία για μια κοινωνία στην οποία οι άνθρωποι δεν θα εκμεταλλεύονται πλέον ο ένας τον άλλο, αλλά θα γίνονται πραγματικοί αδελφοί και αδελφές… Το αρχαίο όνειρο της ανθρωπότητας -ένα όνειρο που είναι δυνατό σήμερα- μιας κοινωνίας χωρίς εκμεταλλευτές ή εκμεταλλευόμενους, έχει προκαλέσει το μίσος και την έχθρα όλων των εκμεταλλευτών. (Fidel Castro)13

Η αντικομμουνιστική φρενίτιδα την οποία προκάλεσε η άρχουσα τάξη των ΗΠΑ είχε αρκετούς στόχους, όλοι υποταγμένοι στο γενικό όραμα της ενίσχυσης της ηγεμονικής θέσης του αμερικανικού καπιταλισμού στο εσωτερικό και στο εξωτερικό. Ο Μακαρθισμός έπαιξε επίσης ρόλο στον εσωτερικό αγώνα εντός της άρχουσας τάξης: τα πιο αντιδραστικά συντηρητικά στοιχεία χρησιμοποίησαν τον αντικομμουνισμό ως όπλο για να επιτεθούν στα πιο προοδευτικά στοιχεία, τους υποστηρικτές της Νέας Συμφωνίας και τους υπερασπιστές της φυλετικής ενσωμάτωσης. Λέγεται ότι ο Γερουσιαστής McCarthy έκανε όνομα για τον εαυτό του καθοδηγώντας τις επιθέσεις σε εκείνους τους πολιτικούς (δηλαδή μέλη της κυβέρνησης Franklin Roosevelt) που θεωρούνται υπεύθυνοι για την αποκαλούμενη «απώλεια της Κίνας» στον κομμουνισμό το 1949.

Δεν υπήρχε τίποτα αναπόφευκτο σχετικά με τον Μακαρθισμό. Ήταν απλώς μια στρατηγική που εγκρίθηκε από την ελίτ των ΗΠΑ ως απάντηση στις συγκεκριμένες συνθήκες, παραδόσεις και προτιμήσεις της. Στη Γαλλία και την Ιταλία, για παράδειγμα, υπήρχαν κομμουνιστικά κόμματα πολύ μεγαλύτερα και με μεγαλύτερη επιρροή από το CPUSA, αλλά δεν υπήρχε παρόμοια κατάφωρη και αδίστακτη διαδικασία πολιτικής καταστολής.

Η θεραπενίδα του Ψυχρού Πολέμου
Ο Gerald Horne περιγράφει τον Κόκκινο Πανικό ως την «θεραπενίδα του Ψυχρού Πολέμου(14). Παρομοίως, η ιστορικός του Ψυχρού Πολέμου Ellen Schrecker επισημαίνει την αδιέξοδη σχέση μεταξύ της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ και του Μακαρθισμού: «Η αντίθεση στον Ψυχρό Πόλεμο είχε συνδεθεί τόσο πολύ με τον κομμουνισμό που δεν ήταν πλέον δυνατόν να αμφισβητηθούν οι βασικές υποθέσεις της Αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής χωρίς να υπάρξουν υποψίες για προδοσία».(15)

Με άλλα λόγια, ο αντικομμουνισμός χρησιμοποιήθηκε ως μέσο για τη δημιουργία συναίνεσης γύρω από την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ, η οποία περιελάμβανε δραστηριότητες που θα προκαλούσαν μαζική αντίσταση, μεταξύ άλλων και έναν πόλεμο γενοκτονίας στην Κορέα (με φόρο αίματος στην περιοχή των 4 εκατομμυρίων), την κλιμάκωση στο Βιετνάμ από το 1955, τη βίαιη καταστολή των εξεγέρσεων στο Πουέρτο Ρίκο και τις συνακόλουθες έκτακτες δαπάνες για στρατιωτικό υλικό. Η Schrecker γράφει: «Ο Αμερικανικός λαός μόλις είχε αναδυθεί από πάνω από μιάμιση δεκαετία ύφεσης και πολέμου και η κυβέρνηση του Τρούμαν ανησυχούσε ότι ίσως δεν ήταν πρόθυμος να ακολουθήσει την προσπάθεια που κρίθηκε απαραίτητη για να συγκρατήσουν τη Σοβιετική επέκταση.»(16)

Ο Μακαρθισμός ουσιαστικά ποινικοποίησε τις διαμαρτυρίες και τις επικρίσεις, παρέχοντας έτσι κάλυψη για την αμερικανική βία σε όλο τον κόσμο. Κατηγορώντας τη Σοβιετική Ένωση ότι είναι ένα έθνος φυλακών, οι ΗΠΑ στόχευαν να αποσπάσουν την προσοχή από τις φοβερές κακομεταχειρίσεις και τις στερήσεις που υπέφερε ο αυτόχθων πληθυσμός της και οι απόγονοί των Αφρικανών σκλάβων. Κατηγορώντας τη Σοβιετική Ένωση για μαζικές δολοφονίες, οι ΗΠΑ απέτρεψαν τη συζήτηση για τις εκστρατείες μαζικής δολοφονίας στη Γουατεμάλα, την Ινδονησία, την Κορέα και αλλού. Κατηγορώντας τη Σοβιετική Ένωση για διεθνή επιθετικότητα, οι ΗΠΑ είχαν ως στόχο να σταματήσουν την κριτική για το πρόγραμμά του πολέμου διαρκείας. Οι τρομακτικοί πόλεμοι στην Κορέα και το Βιετνάμ δεν εμφανίζονταν ως πόλεμοι νεοαποικιακής κατάκτησης αλλά συγκαλύφθηκαν μέσω της κομμουνιστικής απειλης.

Ως εκ τούτου, αυτός ο βίαιος αντικομμουνισμός ήταν απλώς η εσωτερική αντανάκλαση του παγκόσμιου πολέμου του ιμπεριαλισμού των ΗΠΑ κατά των σοσιαλιστικών χωρών και του Παγκόσμιου Νότου. Ο Web Du Bois επεσήμανε πολύ νωρίς το 1952, ότι οι κυβερνήτες του έθνους ήθελαν να αποτρέψουν τους απλούς ανθρώπους «από το να τολμούν να σκεφτούν ή να μιλήσουν ενάντια στην αποφασιστικότητα των μεγάλων επιχειρήσεων να υποβαθμίσουν την Ασία στην αποικιακό οικοδόμημα της αμερικανικής βιομηχανίας, την εκ νέου χάλκευση των αλυσίδων της Αφρικής, να παγιώσουν τον έλεγχο της Καραϊβικής και της Νότιας Αμερικής από τις Ηνωμένες Πολιτείες και πάνω απ’ όλα να συντρίψουν τον σοσιαλισμό στη Σοβιετική Ένωση και την Κίνα.»(17)

Ποινικοποίηση της διαφωνίας
Εκτός από τη δημιουργία μιας ευρείας κοινής συναίνεσης γύρω από τις αμερικανικές «αξίες» και την εξωτερική πολιτική, ο ΜακΚαρθισμός στόχευε επίσης στην περιθωριοποίηση και υπονόμευση της αριστεράς, όχι μόνο του πιο ορατού στόχου της (CPUSA) αλλά και των συνδικαλιστικών οργανώσεων και του κινήματος για τη φυλετική ισότητα. Οι συνδικαλιστικές οργανώσεις δέχθηκαν υπερβολική πίεση για να αποστασιοποιηθούν από το CPUSA. Καθώς οι κομμουνιστές ήταν μεταξύ των πιο αποτελεσματικών, ενεργητικών και μαχητικών συνδικαλιστών, το αποτέλεσμα ήταν η αποδυνάμωση των εργαζομένων στον ταξικό αγώνα.

Κατά την πρώιμη μεταπολεμική περίοδο, ασκήθηκε τεράστια πίεση στη NAACP και άλλες αφρικανο-αμερικανικές οργανώσεις να αποκηρύξουν τον κομμουνισμό και να αποσυνδεθούν από τις ριζοσπαστικές οργανώσεις. Η NAACP – η οποία μέχρι τώρα είχε επιλέξει έναν σχετικά μετριοπαθή ρφορμισμό, χαρακτηρίστηκε από τους κυνηγούς μαγισσών ως «κομμουνιστικό μέτωπο». Ο Gerald Horne γράφει, «ήταν οι πρώτοι στόχοι του κόκκινου φόβου»(18). Ο Paul Heideman σχολιάζει ότι η εκστρατεία του Μακαρθισμού σφυροκόπησε» το κίνημα της μαύρης απελευθέρωσης, «επιτιθέμενη στα σωματεία του και διαλύοντας τους ακτιβιστές της», αποκόβοντας τη από τη βάση της εργατικής τάξης της και καθυστερώντας έτσι την πτώση του Jim Crow κατά μια δεκαετία ή περισσότερο και περιορίζοντας » Το κίνημα εστιάζει στην νομική ισότητα.»(19)

Στις πρώην πολιτείες σκλάβων του Νότου, η αντικομμουνιστική εκστρατεία ήταν απλά ένα σκιάχτρο για την καταπολέμηση της φυλετικής ενσωμάτωσης. Η Schrecker παρατηρεί ότι «οι φυλετικές επιθέσεις και οι αντικομμουνιστικές επιθεσεις ήταν αλληλένδετες… Οι Νότιοι συντηρητικοί πάντα υποστήριζαν ότι οι Αφροαμερικανοί της περιοχής ήταν απολύτως ικανοποιημένοι με το υφιστάμενο καθεστώς τους και ότι οι απαιτήσεις για αλλαγή ήταν το προϊόν «εξωτερικών ταραχών». (20)

Η αντικομμουνιστική συναίνεση είχε ως στόχο να διαχωρίσει κάθε προοδευτική άποψη όχι μόνο από το CPUSA αλλά ολόκληρο το παγκόσμιο σοσιαλιστικό κίνημα. Η αμερικανική ελίτ εξέφρασε σαφώς την ανησυχία της ότι οι καταπιεσμένες μειονότητες συγκεκριμένα θα μπορούσαν να δηλώσουν την πίστη τους στις σοσιαλιστικές χώρες (οι οποίες ήταν ομολογουμένως αντιρατσιστικές και αντιαποικιοκρατικές) και στον Παγκόσμιο Νότο, σχηματίζοντας έτσι ένα παγκόσμιο μέτωπο κατά του ιμπεριαλισμού στον οποίο ηγούνται οι ΗΠΑ. Σύμφωνα με τον Robeson Taj Frazier, «η ιδέα των μαύρων Αμερικανών, και των άλλων καταπιεσμένων εργαζομένων των ΗΠΑ και των φυλετικών μειονοτήτων, ως μέλη της παγκόσμιας πλειοψηφίας, κατέστησε το παγκόσμιο μοντέλο οικονομικής και πολιτικής ανάπτυξης των ΗΠΑ εξαιρετικά ευάλωτο.»21

Η συνοδεία του Μακαρθισμού ήταν, συνεπώς, μια διαδικασία «αποσύνδεσης» – που μετέτρεψε τη Σοβιετική Ένωση και τους συμμάχους της από ιδεολογικούς ανταγωνιστές σε θανάσιμους εχθρούς και ποινικοποίησε την εποικοδομητική συνεργασία με τον σοσιαλιστικό κόσμο.

Το φάντασμα του γερουσιαστή ΜακΚάρθι
Η περίοδος του McCarthyite χαρακτηρίστηκε από περιορισμό των ορίων της πολιτικής ευπρέπειας, σε συνδυασμό με ένα περίτεχνο κυνήγι μαγισσών εναντίον όσων δρούσαν (ή κατηγορήθηκαν ότι δρούσαν) εκτός αυτών των ορίων. Σήμερα παρατηρούμε ένα παρόμοιο φαινόμενο, αν και όχι ακόμη στην ίδια κλίμακα με τη δεκαετία του 1950.

Όπως επισημάνθηκε νωρίτερα, οι ιμπεριαλιστικές άρχουσες τάξεις (υπό την ηγεσία των ΗΠΑ) θεωρούν την άνοδο της Κίνας σοβαρή απειλή για τα συμφέροντά τους. Με την Κίνα να είναι και κομμουνιστικό κράτος και έθνος μη λευκών, η σύγχρονη σκιά του Μακαρθισμού συνδυάζει τον αντικομμουνιστικό «κόκκινο πανικό» με τον αντι-ασιατικό «κίτρινο κίνδυνο», προκαλώντας κοινωνικό πανικό που βασίζεται σε πολλαπλά στρώματα προπαγάνδας του 20ου αιώνα. Το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας, με τα «σχέδια της ηγεμονίας» του, επιμένει στην «εκμετάλλευση της ελεύθερης και ανοικτής κοινωνίας μας», επιβάλλοντας την «απόλυτη κυριαρχία» του και «επεκτείνοντας την κινεζική αυτοκρατορία». Αν αντικαταστήσετε την Κίνα με τη Σοβιετική Ένωση, οι παράλογες δηλώσεις του Υπουργού Εξωτερικών Μάικ Πομπέο θυμίζουν πραγματικά τους Joseph McCarthy και Edgar Hoover: «Η διασφάλιση των ελευθεριών μας από το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα είναι η αποστολή της εποχής μας, και η Αμερική είναι απόλυτα επικεντρρωμενη να ηγηθεί επειδή οι ιδρυτικές αρχές μας δίνουν αυτή την ευκαιρία.»(22)

Η Κίνα κατηγορείται στο Newsweek ότι προσπαθεί να «μεταμορφώσει τα πολύτιμα ακαδημαϊκά μας ιδρύματα σε ένα σύστημα που είναι υποταγμένο στους στόχους της απολυταρχικής δικτατορίας της Κίνας.»(23) Η Κίνα «καλλιεργεί σχέσεις με τα συμβούλια των σχολείων και τους τοπικούς πολιτικούς». Οι κινεζικές ομάδες «εξασκούν τις φαύλες ενέργειές τους στην σκιά» και, το χειρότερο από όλα, «ομάδες πιστές στην κομμουνιστική Κίνα λειτουργούν στα φανερά.»(24) Αυτή η νέα αφήγηση αναπαράγει ένα σενάριο από τη δεκαετία του 1950, και σε σημαντικό βαθμό διεξάγεται από τα ίδια θεσμικά όργανα. Το FBI έχει ανοίξει εκτεταμένες έρευνες για Κινέζους επιστήμονες, για παράδειγμα, κυνηγώντας τον ερευνητή καρκίνου Juan Tang για τους φερόμενους δεσμούς της με τον κινεζικό στρατό(25) Τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας απέλυσαν δεκάδες επιστήμονες για χρηματοδότηση από κινεζικά ιδρύματα, (26) και ανακάλεσαν τις θεωρήσεις σε πάνω από χίλιους Κινέζους ερευνητές.(27) Στον τομέα της διασκέδασης, ο Γενικός Εισαγγελέας των ΗΠΑ Γουίλιαμ Μπαρρ κατηγόρησε επιχειρήσεις όπως η Disney και η Apple ότι «επιτρέπουν στην κυβέρνηση του Πεκίνου να αποκτήσει επιρροή και πλούτο εις βάρος των δημοκρατικών αξιών των ΗΠΑ και της Δύσης.»(28)

Αυτή η υστερία δεν έχει περιοριστεί στα βασίλειο των ακροδεξιών αμερικανων μανιακών. Τα βρετανικά ΜΜΕ έδωσαν υπερβολική προσοχή σε ένα νέο βιβλίο των Clive Hamilton και Mareike Ohlberg, «Αόρατη χείρα: Πώς το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα ανασχηματίζει τον κόσμο», το οποίο φέρεται να αποκαλύπτει τον βαθμό στον οποίο οι βρετανοί πολιτικοί και οι θεσμοί είναι χυδαίοι στα χέρια των μοχθηρών κομμουνιστών ηγεμόνων της Κίνας. Εξετάζοντας το βιβλίο ο αριστερή πτέρυγα του κέντρου ο Will Hutton προειδοποιεί στον Guardian ότι «το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα έχει ως στόχο να δημιουργήσει έναν κόσμο στον οποίο οι Διαφωτιστικές αξίες είναι υποδεέστερες από τις δικές του,» και ότι συμμετέχει στην καταστολή «ακόμα και στο πως γράφω.»(29) Η Ομάδα 48, ένα δίκτυο που προωθεί τους επιχειρηματικούς δεσμούς μεταξύ Βρετανίας και Κίνας, έχει αποτελέσει στόχο μιας σειράς των δημοσιευμάτων στα βρετανικά μέσα ενημέρωσης, και συστηματικά δυσφημείται ως πληρεξούσιος των κινεζικών προσπαθειών για «αποδυνάμωση της βρετανικής ελίτ.»(30)

Ένωση ενάντια στην καταστολή

Ο παράλογος, εμμονικός αντικομμουνισμός μας οδήγησε σε πάρα πολλά αδιεξοδα για να ταδιατηρηθούμε σαν να επρόκειτο για τρόπο επιστημονικής σκέψης. (Martin Luther King)(31)

Όπως και με τον Μακαρθισμό στην αρχική του μορφή, ο Νέομακαρθισμός αποσκοπεί στην οικοδόμηση συναίνεσης γύρω από την ιμπεριαλιστική εξωτερική πολιτική που ηγούνται οι ΗΠΑ, και στην αποδυνάμωση των προοδευτικών δυνάμεων στο εσωτερικό και στο εξωτερικό. Δεν απευθύνεται απλώς στην Κίνα και τους υποστηρικτές της. Αφορά την αντίσταση σε όλη την πορεία της παγκόσμιας πολιτικής προς την πολυπολικότητα· Πρόκειται για την πρόληψη της εμφάνισης οποιασδήποτε εναλλακτικής λύσης στην δικτατορια του κεφαλαίου. Για παράδειγμα, οι Βρετανοί πολιτικοί και οι δημοσιογράφοι που ηγούνται της εκστρατείας για κυνήγι μαγισσών κατά της Κίνας έχουν ταυτόχρονα εμπλακεί στην αδυσώπητη δυσφήμηση του Jeremy Corbyn και του πολιτικού του προγράμματος.

Ο Νέος Μακαρθισμός επιδιώκει να δαιμονοποιήσει και να απομονώσει τους ανθρώπους και τα κινήματα που εργάζονται για την ειρήνη και την πολυπολικότητα. Η κατάσταση απαιτεί όλοι οι πιθανοί στόχοι αυτής της καταστολής να ενωθούν εναντίον της, ανεξάρτητα από τις πολιτικές διαφορές τους. Ωστόσο, τα μέλη της φιλελεύθερης αριστεράς έχουν ήδη ταχθει την πλευρά της συμμετοχής στο κυνήγι μαγισσών αντί της αντίθεσής σε αυτό. Ο Paul Mason είναι ένα καλό παράδειγμα, πηγαίνοντας στις σελίδες του New Statesman για να καταγγείλει «δύο αριστερές δημοσιεύσεις στο Ηνωμένο Βασίλειο που φαίνονται αφοσιωμένες στο ξέπλυμα της αυταρχικής μορφής καπιταλισμού της Κίνας.»(32) Αυτό δεν είναι παρά μια θλιβερή ηχώ της αποτυχίας της φιλελεύθερης αριστεράς των ΗΠΑ να αντισταθεί επαρκώς στην αντικομμουνιστική καταστολή τη δεκαετία του 1940 και του 50(33). Ο Gerald Horne σημειώνει ότι «ευρείες ομάδες φιλελευθέρων απομακρύνθηκαν από τον Paul Robeson, ανίκανες να ξεπεράσουν την αντιπάθεια προς την υπεράσπιση του υπαρκτού σοσιαλισμού.»(34) Η Αμερικανική Ένωση Πολιτικών Ελευθεριών επέλεξε ακόμη και να μην αντιταχθεί στην αφαίρεση του διαβατηρίου του Robeson, με την αιτιολογία ότι «δεν υπάρχει απόλυτο νομικό ή ηθικό δικαίωμα σε διαβατήριο.» (35)

Με το να δεχθούμε τον Μακαρθισμό, διακυβεύσουμε σοβαρά την ικανότητά μας να παράγουμε ουσιαστική αλλαγή, να αντισταθούμε στον πόλεμο, την καταπίεση, την εκμετάλλευση, τις διακρίσεις, τη φτώχεια και την κλιματική καταστροφή. Όσοι είναι σοβαροί στην οικοδόμηση ενός μέλλοντος ειρήνης, δικαιοσύνης και ισότητας πρέπει να υπερασπιστούν το συλλογικό μας δικαίωμα να ασχοληθούμε με αυτό.

1. Vijay Prashad, Washington Bullets (p91) ↩︎
2. This is how Lenin describes the state apparatus in his pamphlet State and Revolution (1917). ↩︎
3. Noam Chomsky: The Common Good (2002), p43 ↩︎
4. Karl Marx, The Civil War in France (1871) ↩︎
5. Voices of Democracy: Speech Before the House Committee on Un-American Activities, 26 March 1947 ↩︎
6. Michael Parenti, Blackshirts and Reds: Rational Fascism and the Overthrow of Communism (1997), p25 ↩︎
7. Workers World: Petition demands justice for Ethel Rosenberg (2016) ↩︎
8. Ji Chaozhu, The Man on Mao’s Right: From Harvard Yard to Tiananmen Square, My Life Inside China’s Foreign Ministry (2008), p58 ↩︎
9. Chicago Tribune: McCarthy-era witch hunters did not spare Einstein (2004) ↩︎
10. The Telegraph: Why was Charlie Chaplin banned from the US? (2016) ↩︎
11. Gerald Horne, Paul Robeson: The Artist as Revolutionary (2016), p70 ↩︎
12. Smithsonian Magazine, How Albert Einstein Used His Fame to Denounce American Racism (3 March 2017) ↩︎
13. Fidel Castro Internet Archive: Speech delivered by Fidel Castro Ruz during the presentation of the Central Committee of the Cuban Communist Party, at the Chaplin theater (3 October 1965) ↩︎
14. Paul Robeson: The Artist as Revolutionary, p100 ↩︎
15. Ellen Schrecker, The Age of McCarthyism (1994), p93 ↩︎
16. ibid, p26 ↩︎
17. WEB Du Bois, In Battle for Peace: The Story of My 83rd Birthday (1952), p104 ↩︎
18. Gerald Horne, Black and Red: W. E. B. Du Bois and the Afro American Response to the Cold War, 1944–1963 (1985), p60 ↩︎
19. Jacobin: How McCarthyism and the Red Scare Hurt the Black Freedom Struggle (21 May 2020) ↩︎
20. The Age of McCarthyism, p85 ↩︎
21. Robeson Taj Frazier, The East Is Black: Cold War China in the Black Radical Imagination (2014), p32 ↩︎
22. US Department of State: Communist China and the Free World’s Future (23 July 2020) ↩︎
23. Newsweek: Infiltration: Communist China’s Campaign to Reshape US Education (13 September 2020) ↩︎
24. Fox News: Pompeo warns governors of Chinese infiltration into US: ‘It’s happening in your state’, (8 February 2020) ↩︎
25. Nature: US investigations of Chinese scientists expand focus to military ties (3 September 2020) ↩︎
26. Science Magazine: Fifty-four scientists have lost their jobs as a result of NIH probe into foreign ties (12 June 2020) ↩︎
27. South China Morning Post: Over 1,000 Chinese researchers leave US amid tech theft crackdown (3 December 2020) ↩︎
28. Bloomberg: Barr Says Disney, Apple and Other Firms Are Now Pawns of China (16 July 2020) ↩︎
29. The Guardian: Hidden Hand review – China’s true global ambitions exposed (11 August 2020) ↩︎
30. For example the Daily Mail: Minister is accused of ‘kowtowing’ to China after ‘praising President Xi’ at a dinner for a pro-Beijing lobby group (24 October 2020) ↩︎
31. People’s World: Progressive politics is possible only if it rejects anti-communism (13 February 2019) ↩︎
32. New Statesman: Why the left must condemn China’s brutal authoritarianism (5 August 2020) ↩︎
33. For example Jacobin: When the ACLU Betrayed Elizabeth Gurley Flynn and the Left (8 May 2020) ↩︎
34. Paul Robeson: The Artist as Revolutionary, p141 ↩︎
35. Samuel Walker, In Defense of American Liberties: A History of the ACLU (1990), p199 ↩︎