Το μέλλον θα περιέχει μόνο αυτά που του παρέχουμε στο τώρα, του Vijay Prashad

Μεταφράσαμε το εβδομαδιαίο δελτίο του Vijay Prashad, Ινδού ιστορικού, δημοσιογράφου και διευθυντή της Τριηπειρωτικής: Ινστιτούτο Κοινωνικών Ερευνών*

Προς τα τέλη Νοεμβρίου, ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, Αντόνιο Γκουτέρες, παρέθεσε ομιλία στη γερμανική βουλή για να γιορτάσει την 75η επέτειο των Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ). Στο επίκεντρο του ΟΗΕ βρίσκεται ο Χάρτης του, η συνθήκη που ενώνει τα έθνη σε ένα παγκόσμιο πρόγραμμα, το οποίο έχει πλέον επικυρωθεί και από τα 193 έθνη-μέλη του ΟΗΕ. Αξίζει να επαναλάβουμε τους τέσσερις κύριους στόχους του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, καθώς οι περισσότεροι από αυτούς έχουν ξεφύγει από τη δημόσια αντίληψη:

  1. Πρόληψη της «μάστιγας του πολέμου».
  2. Να «επιβεβαιωθεί η πίστη στα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα, στην αξιοπρέπεια και την αξία του ανθρώπου».
  3. Διατήρηση της ακεραιότητας του διεθνούς δικαίου.
  4. Η «προώθηση της κοινωνικής προόδου και των καλύτερων προτύπων ζωής» ως μέσο για τη διεύρυνση της εμπειρίας της ελευθερίας.

Ο Γκουτέρες επεσήμανε ότι οι οδοί για την επίτευξη των στόχων του Χάρτη κλείνονται όχι μόνο από τους νεοφασίστες, τους οποίους κατ’ ευφημισμό αποκαλεί «λαϊκιστικές προσεγγίσεις», αλλά και από το χειρότερο είδος ιμπεριαλισμού, όπως αποκαλύπτεται από τον «εθνικισμό των εμβολίων» που καθοδηγείται από χώρες όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. «Είναι σαφές», δήλωσε ο Γκουτέρες, «ότι ο τρόπος να κερδίσουμε το μέλλον είναι μέσω της διαφάνειας στον κόσμο» και όχι μέσω ενός «κλεισίματος του μυαλού».

Κορόνασοκ: Ένας ιός και ο κόσμος. Φωτογραφία εξωφύλλου από τον Vikas Thakur (Ινδία).

Στην Tριηπειρωτική: Ινστιτούτο Κοινωνικών Ερευνών, θεωρούμε τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών ως το θεμέλιο του έργου μας. Η επίτευξη των στόχων του αποτελεί ουσιαστικό βήμα για την οικοδόμηση της ανθρωπότητας, η οποία αποτελεί φιλοδοξία και όχι πραγματικότητα. Δεν είμαστε ακόμη άνθρωποι, αλλά προσπαθούμε να γίνουμε άνθρωποι. Φανταστείτε να ζούσαμε σε έναν κόσμο χωρίς πόλεμο και με σεβασμό στο διεθνές δίκαιο, αν ζούσαμε σε έναν κόσμο που τιμούσε τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα και προσπαθούσαμε να προωθήσουμε την ευρύτερη κοινωνική πρόοδο; Πρόκειται για έναν κόσμο όπου οι παραγωγικοί πόροι δεν θα χρησιμοποιούνται πλέον για στρατιωτικούς εξοπλισμούς, αλλά θα χρησιμοποιούνται για τον τερματισμό της πείνας, για τον τερματισμό του αναλφαβητισμού, για τον τερματισμό της φτώχειας, για τον τερματισμό της έλλειψης στέγης, για τον τερματισμό -με άλλα λόγια- των διαρθρωτικών αιτιών της αγανάκτησης.

Το 2019, τα έθνη του κόσμου ξόδεψαν σχεδόν 2 τρισεκατομμύρια δολάρια σε όπλα, ενώ οι πλουσιότεροι άνθρωποι του κόσμου έκρυβαν 36 τρισεκατομμύρια δολάρια σε παράνομους φορολογικούς παραδείσους. Θα χρειαζόταν ένα μέρος μόνο αυτών των χρημάτων για την εξάλειψη της πείνας, που σύμφωνα με εκτιμήσεις κυμαίνεται από 7 δισεκατομμύρια δολάρια έως 265 δισεκατομμύρια δολάρια το χρόνο. Παρόμοια χρηματικά ποσά απαιτούνται για τη χρηματοδότηση της γενικής δημόσιας εκπαίδευσης και της καθολικής πρωτοβάθμιας υγειονομικής περίθαλψης. Οι παραγωγικοί πόροι έχουν απορροφηθεί από τους πλούσιους, οι οποίοι κατά συνέχεια χρησιμοποιούν την οικονομική τους δύναμη για να διασφαλίσουν ότι οι Κεντρικές Τράπεζες θα διατηρήσουν τον πληθωρισμό αντί να ακολουθήσουν πολιτικές για πλήρη απασχόληση. Είναι μια απάτη, αν την κοιτάξετε προσεκτικά.

Δύο νέες μελέτες της Παγκόσμιας Τράπεζας δείχνουν ότι, λόγω της έλλειψης πόρων και φαντασίας κατά τη διάρκεια αυτής της πανδημίας, άλλα 72 εκατομμύρια παιδιά του δημοτικού σχολείου θα πέσουν σε «μαθησιακή φτώχεια», ένας όρος που αναφέρεται στην ανικανότητα ανάγνωσης και κατανόησης απλών κειμένων μέχρι την ηλικία των δέκα ετών. Μια μελέτη της UNICEF δείχνει ότι στην υποσαχάρια Αφρική άλλα 50 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν περιέλθει σε ακραία φτώχεια κατά τη διάρκεια της πανδημίας, οι περισσότεροι εκ των οποίων είναι παιδιά. 280 εκατομμύρια παιδιά της υποσαχάριας Αφρικής αγωνίζονται με την επισιτιστική ανασφάλεια, ενώ η μάθηση έχει σταματήσει εντελώς για εκατομμύρια παιδιά που είναι «απίθανο να επιστρέψουν ποτέ στην τάξη».

Το χάσμα μεταξύ της δοκιμασίας των δισεκατομμυρίων που αγωνίζονται να επιβιώσουν και των υπερκεδών των πολύ λίγων είναι έντονη. Η έκθεση της UBS για τον πλούτο φέρει έναν περίεργο τίτλο: Ιππεύοντας την καταιγίδα. Η αναταραχή της αγοράς επιταχύνει το περιουσιακό χάσμα . Οι 2.189 δισεκατομμυριούχοι του κόσμου φαίνεται να έχουν βγει από την καταιγίδα της πανδημίας με μεγάλο όφελος, με τον πλούτο τους να βρίσκεται στο ρεκόρ των 10,2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων τον Ιούλιο του 2020 (από 8,0 τρισεκατομμύρια δολάρια τον Απρίλιο). Ο πιο χυδαίος αριθμός ήταν ότι ο πλούτος τους αυξήθηκε κατά ένα τέταρτο (27,5%) από τον Απρίλιο μέχρι τον Ιούλιο κατά τη διάρκεια του Μεγάλου Αποκλεισμού. Αυτό συνέβη όταν δισεκατομμύρια άνθρωποι στον καπιταλιστικό κόσμο έμειναν πρόσφατα άνεργοι, αγωνιζόμενοι να επιβιώσουν με πολύ μετριοπαθή ανακούφιση από τις κυβερνήσεις, καθώς οι ζωές τους ανατράπηκαν.

Κορόνασοκ και πατριαρχία. Φωτογραφία εξωφύλλου από την Daniela Ruggeri (Αργεντινή)

Η πιο πρόσφατη μελέτη μας, η «Κορόνασοκ και η Πατριαρχία», θα πρέπει να διαβαστεί οπωσδήποτε. Παρέχει μια σαφή αξιολόγηση του κοινωνικού -και του γενικού- αντίκτυπου του Κορόνασοκ. Η ομάδα μας υποκινήθηκε από την οξεία κατάσταση στέρησης στην οποία βρίσκονται δισεκατομμύρια άνθρωποι και πώς αυτή η στέρηση μορφοποιεί τους βασικούς κοινωνικούς δεσμούς προς όφελος της υπερεκμετάλλευσης και την καταπίεσης συγκεκριμένων τμημάτων του πληθυσμού. Η έκθεση κλείνει με έναν κατάλογο δεκαοκτώ σημείων-απαιτήσεων που αποτελούν οδηγό για τους αγώνες μας στο μέλλον. Υποστηρίζουμε ότι τα καπιταλιστικά κράτη ελέγχονται από ελίτ που δεν είναι σε θέση να επιλύσουν τα βασικά προβλήματα της εποχής μας, όπως η ανεργία, η πείνα, η πατριαρχική βία, και η υποβάθμιση, η αβεβαιότητα και η αορατότητα της εργασίας κοινωνικής αναπαραγωγής.

Τα κείμενα που δημοσιεύσαμε φέτος -από τις κόκκινες προειδοποιήσεις μας για τον κορονοϊό έως τις μελέτες για το Κορόνασοκ- επιδιώκουν να μας προσανατολίσουν προς μια ορθολογική αξιολόγηση αυτών των ραγδαίων εξελίξεων, με βάση μια παγκόσμια θεώρηση των μαζικών κινημάτων εργαζομένων, αγροτών και καταπιεσμένων. Πήραμε στα σοβαρά την άποψη της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας να βασίσουμε τις σπουδές μας στην «αλληλεγγύη, όχι το στίγμα». Με βάση τον εξαιρετικά χαμηλό αριθμό μολύνσεων και θανάτων σε χώρες με σοσιαλιστική κυβέρνηση από το Βιετνάμ μέχρι Κούβα, μελετήσαμε γιατί αυτές οι κυβερνήσεις ήταν πιο ικανές να αντιμετωπίσουν την πανδημία. Καταλάβαμε ότι αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι είχαν μια επιστημονική στάση απέναντι στον ιό, είχαν να στραφούν σε έναν δημόσιο τομέα για την παραγωγή του απαραίτητου εξοπλισμού και φαρμάκων, είχαν τη δυνατότητα να βασίζονται σε μια πρακτική δημόσιας δράσης, η οποία έφερε σε επαφή οργανωμένες ομάδες ανθρώπων για να παρέχουν ανακούφιση ο ένας στον άλλο, και ακολούθησαν μια διεθνιστική -και όχι ρατσιστική- προσέγγιση απέναντι στον ιό που περιελάμβανε ανταλλαγή πληροφοριών, αγαθών και -στην περίπτωση της Κίνας και της Κούβας- ιατρικου προσωπικου. Για τον λόγο αυτόν, εμείς -μαζί με άλλες οργανώσεις- συμμετείχαμε στην εκστρατεία ώστε το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης να απονεμηθεί στους Κουβανούς γιατρούς.

Έχουμε συγκεντρώσει ένα αξιοσημείωτο αρχειακό υλικό και τον κόσμο που έχει αρχίσει να παράγεται. Περιλαμβάνει προσωρινή ημερήσια διάταξη δέκα σημείων για έναν κόσμο μετά το COVID, έγγραφο που παραδόθηκε για πρώτη φορά σε Συνέδριο Υψηλού Επιπέδου για την Οικονομία Μετα τη Πανδημία, το οποίο διοργανώθηκε από τη Μπολιβαριανή Συμμαχία για τους Λαούς της Αμερικής (ALBA). Τους πρώτους μήνες του 2021, θα δημοσιεύσουμε ένα πληρέστερο έγγραφο για τον κόσμο μετά τον κορονοϊό.

Κορόνασοκ και Σοσιαλισμός. Φωτογραφία εξωφύλλου από την Ingrid Neves (Βραζιλία), προσαρμοσμένη από τον Λαϊκό Εκδοτικό Οίκο, Κίνα, 1977

Σε προσωπικό επίπεδο, θα ήθελα να ευχαριστήσω ολόκληρη την ομάδα της Τριηπειρωτικής: Ινστιτούτο Κοινωνικής Έρευνας για την ανθεκτικότητά τους κατά τη διάρκεια της πανδημίας, την ικανότητά τους να εργάζονται με ρυθμούς πολύ μεγαλύτερους από πριν, και την καλή τους διάθεση προς τους άλλους κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.

Κολυμπάμε στα νερά των κινημάτων μας, το σθένος των οποίων ενάντια στην ευκαιριακή και κυνική χρήση της κρίσης από τις καπιταλιστικές κυβερνήσεις μας σηκώνει και μας δίνει θάρρος. Την περασμένη εβδομάδα, το ενημερωτικό δελτίο επεσήμανε την υπομονετική και αφοσιωμένη εργασία που έκαναν οι νεαροί σύντροφοι του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ινδίας (Μαρξιστικό) στην Κεράλα, οι οποίοι εργάζονται για την οικοδόμηση μιας ανθρώπινης και δίκαιης κοινωνίας. Το ίδιο είδος εργασίας παρατηρείται στα πλαίσια του Κινήματος Εργαζομένων Χωρίς Γη στη Βραζιλία (MST), και μπορεί να διαπιστωθεί στην περιοχή της Ζώνης Χαλκού της Ζάμπια, όπου τα μέλη του Σοσιαλιστικού Κόμματος προεκλογικά τους για τις προεδρικές εκλογές του επόμενου έτους, και στη Νότια Αφρική, όπου η Εθνική Ένωση Εργαζομένων Μετάλλων (NUMSA) μάχεται για την υπεράσπιση των εργαζομένων από την λιτότητα κατά τη διάρκεια της πανδημίας και όπου το κίνημα Abahlali baseMjondolo δημιουργεί εμπιστοσύνη και δύναμη μεταξύ των κατοίκων στις παράγκες. Βλέπουμε αυτήν τη μεγάλη αντοχή και δέσμευση από τους συντρόφους μας του Εργατικού Κόμματος της Τυνησίας και του Δημοκρατικού Δρόμου του Μαρόκου, οι οποίοι ηγούνται της αναζωογόνησης της Αριστεράς στις αραβοφωνες περιοχές, και στη μεγάλη εφαρμογή των λαών της Βολιβίας, της Κούβας και της Βενεζουέλας, της Κίνας, του Λάος, του Νεπάλ και του Βιετνάμ, καθώς επιδιώκουν να οικοδομήσουν τον σοσιαλισμό σε φτωχές χώρες που αντιμετωπίζουν παρατεταμένη επίθεση κατά της σοσιαλιστικής πορείας. Παίρνουμε δύναμη από τους συντρόφους μας στην Αργεντινή, που αγωνίζονται να εδραιώσουν τη δύναμη των αποκλεισμένων εργαζομένων και να οικοδομήσουν μια κοινωνία μακριά από την πατριαρχία. Είμαστε ένα ερευνητικό ινστιτούτο των κινημάτων. Βασιζόμαστε στα κκινήματά μας για όλα όσα κάνουμε.

Στην Τριηπειρωτική: Ινστιτούτο Κοινωνικής Έρευνας, έχουμε όνειρα για μια καλύτερη ζωή. Θέλουμε να κοιτάξουμε στον ορίζοντα για να δούμε τι είδους κοινωνία χτίζουν οι άνθρωποι τώρα προβάλλοντας τις δυνατότητες μιας μετα-καπιταλιστικής, μη ανταγωνιστικής ζωής. Για εμάς, αυτός ο νέος ορίζοντας δεν είναι κάτι που μας περιμένει, πλήρως διαμορφωμένος, στο μέλλον. Δημιουργείται στο παρόν από τους αγώνες της εργατικής τάξης και των αγροτών ενάντια στη μεγάλη υλική στέρηση και από τα όνειρα ενός κόσμου εκτός αυτής της ζωής της αγανάκτησης και της λαχτάρας. Το μέλλον, πιστεύουμε, θα περιέχει μόνο ό,τι του δίνουμε τώρα.

Σας καλωσορίζουμε να κάνετε δωρεές για το έργο μας επισκεπτόμενοι την ιστοσελίδα μας.

Ευτυχισμένος ο καινούργιος χρόνος.

Σχολιάστε