Αν δεν είχα πίστη, δεν θα ήξερα πώς να αναπνεύσω, του Vijay Prashad

Μεταφράσαμε το εβδομαδιαίο δελτίο του Vijay Prashad, Ινδού ιστορικού, δημοσιογράφου και διευθυντή της Τριηπειρωτικής: Ινστιτούτο Κοινωνικών Ερευνών

Ιδού μια ιστορία που συνοψίζει την τρομερή κατάσταση του κόσμου μας: Δημοσιογράφοι του Associated Press μετέβησαν σε σκάφος της τουρκικής ακτοφυλακής το οποίο εντόπισε 37 μετανάστες, μεταξύ των οποίων 18 παιδιά, από δυο πορτοκαλί σωσίβιες σχεδίες στο Αιγαίο Πέλαγος στις 12 Σεπτεμβρίου. Οι πρόσφυγες ήταν από το Αφγανιστάν, μια χώρα που υποφέρει έναν ατελείωτο πόλεμο. Ένας από τους πρόσφυγες, ο Omid Hussain Nabizada, δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι οι ελληνικές αρχές τους κράτησαν στη Λέσβο, τους έβαλαν σε σωσίβιες σχεδίες και στη συνέχεια τους έστειλαν στις ταραχώδεις θάλασσες. Αφέθηκαν εκεί για να πεθάνουν.

Από την 1η Μαρτίου, η Ελλάδα έχει αναστείλει το δικαίωμα των προσφύγων να ζητήσουν άσυλο. Οι αρχές έχουν τοποθετήσει τους πρόσφυγες σε αυτοσχέδιους καταυλισμούς. Το Κέντρο Υποδοχής και Αναγνώρισης Μορίας στη Λέσβο (Ελλάδα) κατασκευάστηκε για να φιλοξενήσει 3.500 άτομα, ωστόσο στέγαζε 20.000 άτομα (λόγω της πανδημίας, ο πληθυσμός μειώθηκε σε 12.000). Τέσσερις ημέρες πριν τη διάσωση του Nabizada και άλλων από το Αιγαίο Πέλαγος, μια πυρκαγιά ξεσπασε μέσα από το στρατόπεδο Μορία. Περίπου 9.400 άνθρωποι έχασαν τα υπερσυνωστισμένα καταφύγια τους. Αυτό το στρατόπεδο κατασκευάστηκε το 2015 για να κρατήσει για λίγο τους μετανάστες, καθώς κατευθυνόντουσαν προς την Ευρώπη από το Αφγανιστάν, τη Συρία και άλλες περιοχές όπου η Δύση διαιωνίζει τους πολλούς πολέμους της.

Όταν οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες άρχισαν να κλείνουν τις πόρτες τους στους πρόσφυγες, η Ελλάδα έγινε η πρίζα της Ευρώπης. Οι πρόσφυγες εγκλωβίστηκαν σε μέρη όπως η Μορία.

Τον Αύγουστο, η μηχανή ενός σκάφους εξερράγη στα ανοικτά των ακτών της Ζουβαράχ (Λιβύη), σκοτώνοντας 45 πρόσφυγες από το Τσαντ, το Μάλι, τη Γκάνα και τη Σενεγάλη. Ευτυχώς, 37 άνθρωποι επέζησαν από την έκρηξη. Ήταν μια υπενθύμιση ότι η διέλευση των προσφύγων από τη Μεσόγειο δεν έχει μετριαστεί. Στην πραγματικότητα, η Υπηρεσία Προσφύγων του ΟΗΕ δήλωσε ότι το 2020 έχει σημειωθεί τριπλάσια αύξηση στην κυκλοφορία των προσφύγων στην Ιταλία και τη Μάλτα σε σύγκριση με το 2019. Ο αριθμός όσων βρίσκονται σε κίνηση δεν έχει επιβραδυνθεί, παρά την πανδημία.

Κατά τη διάρκεια του Μεγάλου Εγκλωβισμού, καθώς τα αεροσκάφη πετούν σχετικά άδεια σε μεγάλο μέρος του κόσμου, τα λαστιχένια σκάφη και τα παλιά φορτηγά συνεχίζουν να μεταφέρουν μεγάλο αριθμό φτωχών λαών του πλανήτη μας αναζητώντας μια καλύτερη ζωή.

Oweena Camille Fogarty (Μεξικό), Χωρίς Τίτλο.

Το 2018, μια μελέτη της Παγκόσμιας Τράπεζας έδειξε ότι ο μισός παγκόσμιος πληθυσμός -3,4 δισεκατομμύρια άνθρωποι- ζει κάτω από το όριο της φτώχειας, αριθμός που αυξήθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Η Τράπεζα χρησιμοποίησε το μέτρο ότι ένα άτομο που βγάζει λιγότερα από 5,50 δολάρια την ημέρα είναι φτωχό. Κατά τη διάρκεια του περασμένου μισού αιώνα, τα κράτη έχουν ιδιωτικοποιήσει όλο και περισσότερο την παροχή βασικών κοινωνικών υπηρεσιών, όπως εκπαίδευση, παιδική μέριμνα, υγειονομική περίθαλψη, αποχέτευση και στέγαση. Αυτό το κοινωνικό κόστος βαρύνει τώρα τους ανθρώπους με πενιχρά μέσα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο, το 2006, ο οικονομολόγος Lant Pritchett πρότεινε να αυξηθεί το όριο για τη μέτρηση του ορίου της φτώχειας στα 10 δολάρια την ημέρα. Αλλά ακόμη και σε αυτό το επίπεδο, δεν είναι δυνατόν να καλυφθεί το βασικό κόστος σε μια ιδιωτικοποιημένη κοινωνία. Ωστόσο, βάσει αυτού του κατώτατου ορίου, το Pritchett δημοσίευσε ένα σημαντικό έγγραφο, το οποίο ανέφερε ότι το 88% του παγκόσμιου πληθυσμού ζει σε συνθήκες φτώχειας.

Το συντριπτικό βάρος του Μεγάλου Αποκλεισμού κατά τη διάρκεια της πανδημίας επιδείνωσε την κοινωνική και οικονομική κατάσταση της συντριπτικής πλειονότητας του παγκόσμιου πληθυσμού. Τον Ιούνιο, η Παγκόσμια Τράπεζα υπολόγισε ότι περίπου 177 εκατομμύρια άνθρωποι θα ολισθήσουν στην «ακραία φτώχεια», την πρώτη τέτοια ολίσθηση μέσα σε τριάντα χρόνια. Οι μισοί από αυτούς που θα πέσουν κάτω από το όριο της φτώχειας λόγω της πανδημίας θα βρίσκονται στη Νότια Ασία, ενώ το ένα τρίτο στην υποσαχάρια Αφρική.

Μια νέα μελέτη της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας δείχνει ότι οι εργαζόμενοι ανά τον πλανήτη έχασαν το 10,7% του εισοδήματός τους τους τους πρώτους εννέα μήνες του 2020· αυτό ισοδυναμεί με απώλεια 3,5 τρισεκατομμυρίων δολαρίων. Οι εργαζόμενοι στα φτωχότερα κράτη υπέστησαν το μεγαλύτερο βάρος, με απώλειες περίπου 15% του εισοδήματός τους, ενώ οι εργαζόμενοι στις πλουσιότερες χώρες υπέστησαν απώλειες της τάξης του 9% του εισοδήματός τους. Η ΔΟΕ διαπίστωσε σταθερές περικοπές στην απασχόληση κατά τα πρώτα δύο τρίμηνα του έτους, με κάθε ένδειξη ότι οι απώλειες αυτές θα συνεχιστούν για το υπόλοιπο του έτους, αν όχι μόνιμα.

Maysa Yousef (Παλαιστίνη), Ταυτότητα της ψυχής, 2014.

Μετανάστες όπως ο Omid Hussain Nabizada εγκαταλείπουν τα σπίτια τους όπου κατέρρευσε η απασχόληση και πραγματοποιούν επικίνδυνα ταξίδια. Εάν επιβιώσουν από το πέρασμα, στην καλύτερη περίπτωση βρίσκουν δουλειά σε ανειδίκευτη εργασία (εάν μπορούν να βρουν δουλειά), κερδίζουν μια πενιχρή αμοιβή, εξοικονομούν αυτά τα χρήματα και στη συνέχεια τα στέλνουν σπίτι. Το 2019, τέτοιοι μετανάστες έστειλαν 554 δισεκατομμύρια δολάρια σε εμβάσματα στις οικογένειές τους στις χώρες καταγωγής τους. Ορισμένες χώρες -όπως η Αϊτή, το Τατζικιστάν και το Κιργιζιστάν- βασίζονται σε αυτά τα εμβάσματα για περισσότερο από το ένα τέταρτο του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος τους (ΑΕΠ). Τον Απρίλιο του 2020, η Παγκόσμια Τράπεζα εκτίμησε την «πιο απότομη μείωση των εμβασμάτων στην πρόσφατη ιστορία», σημειώνοντας πτώση κατά 19,7% σε 445 δισεκατομμύρια δολάρια. Αυτές οι μειώσεις, μαζί με τη μείωση των άμεσων ξένων επενδύσεων και την κατάρρευση των εξαγωγών για πολλές από τις χώρες του Παγκόσμιου Νότου, έχουν ήδη δημιουργήσει επικίνδυνα προβλήματα στο ισοζύγιο πληρωμών σε πολλές χώρες.

Η άρνηση των πλούσιων ομολογιούχων (London Club) και των χωρών που τους υποστηρίζουν (Paris Club) να επιτρέψουν την ακύρωση του χρέους ή ακόμη και την κατάλληλη αναστολή του χρέους ασκεί τεράστια πίεση σε αυτά τα κράτη καθώς και στις οικογένειες που θα χάσουν μια σημαντική πηγή βασικού εισοδήματος.

Η έλλειψη βασικών υπηρεσιών -ιδίως της υγειονομικής περίθαλψης εν μέσω αυτής της πανδημίας- θα προκαλέσει βαθύτερη δυσφορία. Το 2017, η Παγκόσμια Τράπεζα και η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας προειδοποίησαν ότι ο μισός πληθυσμός της γης δεν είχε πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες υγείας και ότι, κάθε χρόνο, 100 εκατομμύρια άνθρωποι οδηγούνται στη φτώχεια λόγω της έλλειψης εισοδήματος για να πληρώσουν για το κόστος της υγειονομικής περίθαλψης. Αυτός ο αριθμός είναι συντηρητικός, καθώς μόνο στην Ινδία –σύμφωνα με την εθνική έρευνα για την κοινωνική κατανάλωση- 55 εκατομμύρια Ινδοί ήταν φτωχοί λόγω του κόστους υγειονομικής περίθαλψης το 2011-12. Η προειδοποίηση αυτή δεν εισακούσθηκε.

Francisco Amighetti (Κόστα Ρίκα), La Niña y el Vento, 1969.

Στις 10 Σεπτεμβρίου 2020, Παγκόσμια Ημέρα Πρόληψης Αυτοκτονίας, ο Γενικός Διευθυντής της ΠΟΥ, Δρ. Tedros Ghebreyesus, μας υπενθύμισε ότι κάθε σαράντα δευτερόλεπτα κάποιος πεθαίνει από αυτοκτονία. Σημαντικό είναι το γεγονός ότι επεσήμανε ότι τα μέσα με τα οποία πολλοί αυτοκτονούν πρέπει να κρατούνται μακριά από τους ανθρώπους, «συμπεριλαμβανομένων των φυτοφαρμάκων και των πυροβόλων όπλων». Η αναφορά στα φυτοφάρμακα καταδεικνύει την ατελείωτη επιδημία αυτοκτονίας στην αγροτική Ινδία, όπου εκατοντάδες χιλιάδες αγρότες και γεωργοί έχασαν τη ζωή τους. Αυτό αποκαλύφθηκε σε μια σειρά ρεπορτάζ από το Ανώτερο στέλεχος του Ινστιτούτου Κοινωνικών Ερευνών Tricontinental, P. Sainath. Η Εθνική Υπηρεσία Καταγραφής Εγκλημάτων στην Ινδία έδειξε ότι, το 2019 -πριν από την πανδημία- κάθε τέταρτη αυτοκτονία διαπράχθηκε από εργαζόμενους με ημερομίσθια. Αυτοί είναι οι άνθρωποι που επλήγησαν περισσότερο από την πανδημία και τον Μεγάλο Αποκλεισμό. Πρέπει να περιμένουμε μέχρι την έκθεση του επόμενου έτους για να κατανοήσουμε τον πλήρη αντίκτυπο του βαθύτερου κοινωνικού αντίκτυπου στους αγρότες, τους εργαζόμενους στη γεωργία και τους μισθωτούς καθημερινής εργασίας, οι οποίοι θα πληγούν όλοι από τα τρία αγροτικά νομοσχέδια που εφάρμοσε η κυβέρνησή της στον ινδικό πληθυσμό αυτόν τον μήνα.

Την προηγούμενη βδομάδα, ο ξένος ανταποκριτής Andre Vlteck (1962-2020) απεβίωσε στην Ιστανμπούλ. Πριν από λίγα χρόνια, ο André μου γνώρισε τον κουβανό τραγουδιστή Silvio Rodríguez, ιδιαίτερα το τραγούδι του La Maza. Εδώ είναι μερικές γραμμές από το Silvio, προς τιμήν του Andre:

Αν δεν πίστευα σε αυτό που πιστεύω
Αν δεν πίστευα σε κάτι καθαρό
Αν δεν πίστευα σε κάθε πληγή

Αν δεν πίστευα σε αυτό που πονάει
Αν δεν πίστευα στο τι μένει
Αν δεν πίστευα σε κάποιες μάχες

Ποια θα ήταν η καρδιά μου;
Τι θα ήταν το σφυρί του Μέισον χωρίς λατομείο;

Ο μεγαλύτερος τύραννος στην εποχή μας είναι ένα κοινωνικό σύστημα που εξαθλιώνει την πλειονότητα του παγκόσμιου λαού, όπως οι άνθρωποι που πνίγηκαν πρόσφατα στη Μεσόγειο, έτσι ώστε μια μικρή μειονότητα να μπορέσει να ζήσει μια ζωή πολυτέλειας. Αν δεν πίστευα σε έναν άλλο κόσμο, θα μου ήταν δύσκολο να αναπνεύσω.

*Η Τριηπειρωτική Διάσκεψη ήταν ένα συνέδριο επαναστατικών κινημάτων από την Αφρική, την Ασία και τη Λατινική Αμερική, που ιδρύθηκε τον Ιανουάριο του 1966 στην Κούβα. Η διάσκεψη προέκυψε από τα κράτη που εξήλθαν από το αντιαποικιακό κίνημα και δημιούργησαν το Κίνημα των Αδεσμεύτων(NAM), αλλά και κινήματα με ημιτελείς αντιαποικιοκρατικούς πολέμους εθνικής απελευθέρωσης, τα οποίa είχαν πιο ριζοσπαστικό πρόταγμα και τα οποία είχαν συγκεντρωθεί το 1957 στον Αφρικανο-ασιατικό Λαϊκό Οργανισμό Αλληλεγγύης (AAPSO).

Η Τριηπειρωτική Διάσκεψη έθεσε στόχους, την ειρήνη και το σοσιαλισμό, όπως και να χρησιμοποιηθούν όλα τα μέσα που θα οδηγούσαν σε αυτόν τον στόχο.

Η Τριηπειρωτική: Το Ινστιτούτο Κοινωνικής Έρευνας, αποτελεί συνέχεια της κληρονομιάς της Τριηπειρωτικής Διάσκεψης.

Στο πλαίσιο της προσπάθειας διεθνιστικής επαφής με τα αντιιμπεριαλιστικά επαναστατικά κινήματα του κόσμου, η GuernicaEu ανακοίνωσε στις 3 Απριλίου 2020 την συνεργασία με την Τριηπειρωτική: Ινστιτούτο Κοινωνικών Ερευνών, για την μετάφραση στα ελληνικά των δελτίων της.

Σχολιάστε