Χρειάζεται μια επανάσταση για να βρεθεί μια λύση

Μεταφράσαμε το εβδομαδιαίο δελτίο του Vijay Prashad, Ινδού ιστορικού, δημοσιογράφου και διευθυντή της Τριηπειρωτικής: Ινστιτούτο Κοινωνικών Ερευνών*.

Ομολογώ εκ των προτέρων ότι πρόκειται για ένα δύσκολο ενημερωτικό δελτίο. Πρόκειται για το χρέος. Υπάρχει μια αναίμακτη ποιότητα στον τρόπο με τον οποίο μιλάμε για το χρέος των φτωχότερων εθνών. Δεν υπάρχει τίποτα ποιητικό εδώ. Οι αριθμοί είναι δυσάρεστοι, το αποτέλεσμά τους σοκάρει.

Στα μέσα Απριλίου, δεκαοκτώ αρχηγοί κυβερνήσεων από την Αφρική και την Ευρώπη παρότρυναν δημόσια την Παγκόσμια Τράπεζα, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, την Αφρικανική Τράπεζα Ανάπτυξης, και τη Νέα Τράπεζα Ανάπτυξης, καθώς και άλλους περιφερειακούς οργανισμούς, να ανακοινώσουν «άμεση αναστολή όλων των διμερών και πολυμερών πληρωμών χρεών, δημόσιων και ιδιωτικών, μέχρι να περάσει η πανδημία». Εν τω μεταξύ, ζητήθηκε από τους εν λόγω οργανισμούς -και άλλους- να «παράσχουν ρευστότητα για την προμήθεια βασικών αγαθών και βασικών ιατρικών προμηθειών».

Στις 30 Απριλίου, ο Abiy Ahmed, πρωθυπουργός της Αιθιοπίας, έγραψε ότι η έκκληση για αναβολή του χρέους είναι ανεπαρκής. Αυτό που χρειαζόταν ήταν η διαγραφή του χρέους. Το 2019, εξήντα τέσσερις χώρες ανά τον κόσμο (οι μισές εξ αυτών στην αφρικανική ήπειρο) δαπάνησαν περισσότερα χρήματα για την εξυπηρέτηση του εξωτερικού χρέους τους παρά για την υγειονομική περίθαλψη. Oι κυβερνήσεις σε 121 χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος δαπάνησαν το 10,7% των εσόδων τους για τη δημόσια υγεία, ενώ αφαίρεσαν το 12,2% για τις πληρωμές εξωτερικού χρέους. Η Αιθιοπία, ο έγραψε ο Ahmed, «ξοδεύει τα διπλάσια για την αποπληρωμή του εξωτερικού χρέους από ό,τι για την υγεία». Πέρυσι, το ΔΝΤ είπε ότι η Αιθιοπία ήταν μία από τις πέντε ταχύτερα αναπτυσσόμενες οικονομίες στον κόσμο. Αυτό δεν θα συμβαίνει πλέον λόγω των επιπτώσεων του νέου coronavirus. Η Αιθιοπία, σημείωσε ο Ahmed, θα ολισθήσει σε κρίση του κορονοϊού.

Στα τέλη Μαρτίου, το ΔΝΤ ανακοίνωσε ότι θα παρέχει μια νέα διευκόλυνση αξίας 1 τρισεκατομμυρίου δολαρίων για να αποτρέψει τις χώρες από το να πέσουν στη κρίση του κορονοϊού (υπό την πίεση του Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ, το ΔΝΤ απέκλεισε τη Βενεζουέλα). Μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, περισσότερες από εκατό χώρες ζήτησαν βοήθεια από το ΔΝΤ. Το ΔΝΤ και οι G20 είτε ακύρωσαν πληρωμές χρέους για τους επόμενους έξι μήνες είτε πάγωσαν χρέη για το υπόλοιπο του έτους. Οι G20 ανέφεραν ότι η εξυπηρέτηση χρέους ύψους 32 δις δολαρίων προς επίσημους, ιδιωτικούς και πολυμερείς πιστωτές θα ανασταλεί σε 76 χώρες. Τα τρέχοντα αποθέματα χρέους των αναπτυσσόμενων χωρών υπερβαίνουν τα 8 τρισεκατομμύρια δολάρια. Η απουσία οποιασδήποτε διεθνούς αρχής για το χρέος σημαίνει ότι οι πρωτοβουλίες αυτές είναι ανεπαρκείς. Οι ιδιώτες πιστωτές δεν είναι υποχρεωμένοι να ακολουθήσουν αυτές τις πρωτοβουλίες, πράγμα που σημαίνει ότι πολλές από τις υπερχρεωμένες χώρες θα πρέπει να συνεχίσουν να εξοφλούν το χρέος τους προς αυτούς. Γίνεται λόγος για τη δημιουργία μιας «κεντρικής πιστωτικής διευκόλυνσης» που θα αναπτυχθεί στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Τράπεζας, όπου οι χρεωμένες χώρες θα μπορούν να καταθέτουν το χρέος τους και να επιτρέπουν στην Παγκόσμια Τράπεζα να συναλλάσσεται με τους πιστωτές. μετά την εξαφάνιση του κορονοϊού, η κατάσταση του χρέους θα επανεκτιμηθεί.

Kalia Venereo (Dominio Cuba), Nunca Más, 2020.
Kalia Venereo (Ντομίνιο Κούβα), Ποτέ Κακό, 2020.

Πολύ πιο φιλόδοξη είναι η πρόταση της Διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη (UNCTAD) για τη σύσταση μιας Διεθνούς Αρχής για το Χρέος των αναπτυσσόμενων χωρών. Το όργανο αυτό θα έχει διπλή εντολή: πρώτον, να επιβλέπει τυχόν προσωρινή αναστολή των αποπληρωμών του χρέους προκειμένου να αποτρέψει γεγονότα όπως η ύφεση του κορονοϊού· δεύτερον, να εξετάσει προσεκτικά την αναγκαιότητα της βασικής ελάφρυνσης του χρέους (συμπεριλαμβανομένης της διαγραφής του χρέους). Η UNCTAD υπέβαλε παρόμοιες προτάσεις το 1986, το 1998, το 2001 και το 2015· Κάθε φορά οι ισχυροί πιστωτές και τα πλούσια έθνη απέρριψαν αυτή την προσέγγιση. Το 1985, η κυβέρνηση της Κούβας φιλοξένησε τη Διάσκεψη για το Χρέος της Αβάνας, όπου ο Φιντέλ Κάστρο έκανε έκκληση για μια Διαγραφή Χρέους του Τρίτου Κόσμου για να πιέσει τους πιστωτές να έρθουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Οι τεράστιες πιέσεις στα λιγότερο αισιόδοξα κράτη εκτροχιάζουν αυτή την προσέγγιση. Ούτε η UNCTAD ούτε η Διάσκεψη για το Χρέος της Αβάνας μπόρεσαν να κινητοποιήσουν αυτή την ημερήσια διάταξη. Τώρα επιστρέφει στο τραπέζι.

Στις 16 Απριλίου, ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Steven Mnuchin δήλωσε απερίφραστα ότι οι ΗΠΑ εναντιώνονται σε οποιοδήποτε από αυτά τα πιο ενεργητικά μέτρα. Το μεγαλύτερο που θα δεχόντουσαν οι ΗΠΑ ήταν η «χρονικά δεσμευμένη αναστολή των πληρωμών για την εξυπηρέτηση του χρέους» στη Λέσχη των G20 και του Παρισιού (επίσημοι πιστωτές), ενώ η Λέσχη του Λονδίνου (ιδιώτες πιστωτές) θα κληθεί να ενεργήσει σε εθελοντική βάση. Όχι μόνο οι ΗΠΑ έχουν στυλώσει τα πόδια για να αποτρέψουν οποιαδήποτε κατάλληλη άμεση ανακούφιση, ενώ έχουν δηλώσει ακόμα ότι δεν πρόκειται να επιτραπεί καμία μακροπρόθεσμη διαγραφή χρέους. Αν υπάρχει κρίση του κορονοϊού στις χώρες του Παγκόσμιου Νότου, τότε δεν πειράζει.

Ezrena Marwan, Labour (2020)-1
Ezrena Marwan, Αντικείμενα και Εργασία, 2020.

Μία από τις χώρες που θα εισέλθει σε μια ύφεση του κορονοϊού είναι η Τζαμάικα, όπου ο υπουργός Οικονομικών και Δημόσιας Υπηρεσίας Nigel Clarke είπε ότι «ο τομέας του τουρισμού δεν λειτουργεί και η προοπτική και η χρονική στιγμή της επανέναρξης παραμένουν ασαφείς». Τον Νοέμβριο του 2019, η Τζαμάικα ολοκλήρωσε τις υποχρεώσεις της έναντι δανείου του ΔΝΤ· Η επικεφαλής της ομάδας του ΔΝΤ, Ούμα Ραμαρίσναν, είπε ότι η Τζαμάικα ήταν έτοιμη για ένα λαμπρό μέλλον. Αλλά αυτά τα φιλικά λόγια ήρθαν στο τέλος μιας διαδικασίας τρομερής λιτότητας στο νησί.

Ο Christophe Simpson, πρόεδρος της Jamaica Lands, μίλησε στην Τριηπειρωτική: Ινστιτούτο Κοινωνικών Ερευνών σχετικά με την κατάσταση του χρέους και την υγειονομική περίθαλψη στην Τζαμάικα. Ο Simpson τονίζει ότι, στην Τζαμάικα, το 90% του πληθυσμού προέρχεται από ανθρώπους που είχαν υποδουλωθεί, των οποίων το εργατικό δυναμικό κλάπηκε από τους Βρετανούς. Όταν οι άνθρωποι κέρδισαν την ελευθερία τους, το βρετανικό υπουργείο οικονομικών αποζημίωσε τους ιδιοκτήτες φυτειών για την «απώλεια» της «περιουσίας» τους. Tο δάνειο που πήρε η βρετανική κυβέρνηση για να πληρώσει τους ιδιοκτήτες των φυτειών δεν αποπληρώθηκε μέχρι το 2015, όταν ο Βρετανός πρωθυπουργός David Cameron ήρθε στην Τζαμάικα για να πει ότι οι αποζημιώσεις για τους πρώην υποδουλωμένους ανθρώπους και τους απογόνους τους ήταν εκτός συζήτησης. Η αποικιοκρατία άφησε την Τζαμάικα εξαρτημένη από τον τουρισμό, με περιορισμένη οικονομική κυριαρχία.

«Βρισκόμαστε σε έναν ατελείωτο κύκλο χρέους», είπε ο Simpson. «Διεθνείς οργανισμοί όπως το ΔΝΤ έθεσαν όρους για τα χρήματα που δανείζουν, έτσι ώστε -για παράδειγμα- να μην επιτρέπεται να δαπανούμε πάνω από το 9% του ΑΕΠ μας σε μισθούς του δημόσιου τομέα». Η υγειονομική περίθαλψη και η εκπαίδευση αντιμετωπίζουν περικοπές, πράγμα που σημαίνει ότι οι νοσοκόμες και οι δάσκαλοι είναι χαμηλόμισθοι. «Νοσοκόμες και δάσκαλοι δελεάζονται με υποσχέσεις για υψηλότερους μισθούς σε χώρες όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, ο Καναδάς και η Βρετανία». «Ωφελούνται ουσιαστικά από το χρέος μας», εξήγησε ο Simpson. Οι πολίτες της Τζαμάικα παρέχουν ο ένας στον άλλο δωρεάν πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση και τριτοβάθμια εκπαίδευση με το ήμισυ του κόστους· Το 80% των αποφοίτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης εγκαταλείπουν το νησί για να εργαστούν στο εξωτερικό. Η Τζαμάικα, η οποία ληστεύεται εδώ και αιώνες, επιδοτεί στην πράξη τους τομείς υγειονομικής περίθαλψης στα κράτη του Βορείου Ατλαντικού.

Η Elean Thomas (1947-2004), ιδρύτρια του Εργατικού Κόμματος της Τζαμάικα, στο βιβλίο της «Πριν μπορέσουν να μιλήσουν για τα λουλούδια: Ρυθμοί του κόσμου(1988)» σκέφτηκε πόσο συχνά της ζητήθηκε να μην παρεμβαίνει στην πολιτική, ή -όπως το έθεσε στην έξυπνη τζαμαϊκανή παραλλαγή- στα politricks(πολιτικές εξαπατήσεις). Ούτε η πείνα ούτε η κακή υγεία έχουν να κάνουν με οτιδήποτε άλλο πέρα από την πολιτική, καθώς μέσω πολιτικών αποφάσεων κλέβονται πόροι από ανθρώπους που στη συνέχεια υποφέρουν από τις αδικίες της φτώχειας.

Πώς να μην έχω καμία σχέση με την πολιτική;
όταν οι πολιτικές εξαπατήσεις κάνουν συμφωνία μαζί μου.

Πάρτε για παράδειγμα…
η Βίβλος λέει
«Από τον ιδρώτα του μετώπου σας
θα φάτε ψωμί»

Αλλά δεν ξέρετε
πως ολόκληρος κόσμος
ποτάμια
κάθε μέρα
ακόμα δεν μπορεί να βρει ψωμί
για φαγητό;

Πολιτικές εξαπατήσεις
Αυτές είναι που αποφασίζουν.

Dossier 28_EN_IG-2
Vikas Thakur, «Σπίτι», ένα μακρινό όνειρο για τους μετανάστες εργάτες της Ινδίας, 2020.

Η τριηπειρωτική μας: Φάκελος του Ινστιτούτου Κοινωνικής Έρευνας αριθ. 28 (Μάιος 2020) στο CoronaShock: Ένας ιός και ο κόσμος επικεντρώνονται στην πολιτική -ή στα politricks- της στιγμής. Ο ιός της λιτότητας και της αναγκαστικής εξυπηρέτησης του χρέους παρήγαγε μια εύθραυστη παγκόσμια τάξη στο μεγαλύτερο μέρος του κόσμου, o οποίoς έχει καταρρεύσει μετά την παγκόσμια πανδημία. Ο φάκελος περιδιαβαίνει το πολιτικό πλαίσιο του νεοφιλελευθερισμού, το οποίο έχει διαβρώσει τα βασικά κοινωνικά ιδρύματα που παρέχουν υγειονομική περίθαλψη και εκπαίδευση, δημιουργώντας έναν κόσμο στον οποίο η μη παραγωγική χρηματοδότηση κάνει κουμάντο και η πλατφόρμες ή οι διαδικτυακές εταιρείες κατέχουν μεγάλο μέρος της οικονομίας.

Μαζί με τη Διεθνή Λαϊκή Συνέλευση, η Τριηπειρωτική:Ινστιτούτο Κοινωνικής Έρευνας συνέταξε δήλωση 16 σημείων η οποία περιλαμβάνει άμεση ανακούφιση και μακροπρόθεσμα μέτρα. Στον πιο πρόσφατο φάκελό μας, εξετάζουμε προσεκτικά μία από αυτές τις πολιτικές, την έκκληση για ένα Καθολικό Βασικό Εισόδημα (UBI). Εκφράζουμε την κριτική μας για το σχέδιο UBI, παρουσιάζοντας την εκτίμηση μας γιατί αυτό πρέπει να είναι ένα ενιαίο καθολικό σύστημα και για το λόγο αυτό πρέπει να χρηματοδοτείται από φόρους επί των πλουσίων και επί των κερδών και όχι απλώς από την κατάργηση άλλων κοινωνικών υπηρεσιών. Ακολουθούμε μια σοσιαλιστική προσέγγιση για το UBI, επιμένοντας να λειτουργει συμπληρωματικα μαζι με τους υπολοιπους κοινωνικους μισθους και οχι σαν επιδομα για τους φτωχους οι οποιοι «το αξιζουν», εγκαταλείποντας ποιος πρέπει να πληροί τις προϋποθέσεις και ποιος όχι.

Ο φάκελος αριθ. 28 έχει εικονογράφηση από οκτώ καλλιτέχνες από την Κούβα στη Μαλαισία, οι οποίοι συγκεντρώθηκαν για να φτιάξουν εικόνες που απεικονίζουν το Μεγάλο Κλείδωμα. Αυτό το ενημερωτικό δελτίο μοιράζεται μέρος της δουλειάς τους.

Η συνεργασία με τους καλλιτέχνες αποτελεί κεντρικό χαρακτηριστικό της δουλειάς μας. Για τον λόγο αυτόν, έχουμε συνεργαστεί με τη Διεθνή Λαϊκή Συνέλευση και τη Διεθνή Εβδομάδα Αντιιμπεριαλιστικού Αγώνα για τη διεξαγωγή μιας έκθεσης αφίσας με τέσσερις διαφορετικές έννοιες – καπιταλισμός, νεοφιλελευθερισμός, υβριδικός πόλεμος και ιμπεριαλισμός. Σας παρακαλώ να προωθήσετε ευρέως το κάλεσμα για αυτή την έκθεση.

Dar Yasin (Associated Press), Srinagar, Κασμίρ, 9 Αυγούστου 2019.

Τρεις φωτογράφοι από το AP – Dar Yasin, Mukhtar Khan και Channi Anand – κέρδισαν το Βραβείο Πούλιτζερ για τη φωτογραφία τους για αγώνες στο εσωτερικό του Κασμίρ. Παρακαλώ δείτε το Κόκκινο Συναγερμό για το Κασμίρ.

*Η Τριηπειρωτική Διάσκεψη ήταν ένα συνέδριο επαναστατικών κινημάτων από την Αφρική, την Ασία και τη Λατινική Αμερική, που ιδρύθηκε τον Ιανουάριο του 1966 στην Κούβα. Η διάσκεψη προέκυψε από τα κράτη που εξήλθαν από το αντιαποικιακό κίνημα και δημιούργησαν το Κίνημα των Αδεσμεύτων(NAM), αλλά και κινήματα με ημιτελείς αντιαποικιοκρατικούς πολέμους εθνικής απελευθέρωσης, τα οποίοι είχαν πιο ριζοσπαστικό πρόταγμα και τα οποία είχαν συγκεντρωθεί το 1957 στον Αφρικανο-ασιατικό Λαϊκό Οργανισμό Αλληλεγγύης (AAPSO).

Η Τριηπειρωτική Διάσκεψη έθεσε στόχους, την ειρήνη και το σοσιαλισμό, όπως και να χρησιμοποιηθούν όλα τα μέσα που θα οδηγούσαν σε αυτόν τον στόχο.

Η Τριηπειρωτική: Το Ινστιτούτο Κοινωνικής Έρευνας, αποτελεί συνέχεια της κληρονομιάς της Τριηπειρωτικής Διάσκεψης.

Στο πλαίσιο της προσπάθειας διεθνιστικής επαφής με τα αντιιμπεριαλιστικά επαναστατικά κινήματα του κόσμου, η GuernicaEu ανακοίνωσε στις 3 Απριλίου 2020 την συνεργασία με την Τριηπειρωτική: Ινστιτούτο Κοινωνικών Ερευνών, για την μετάφραση στα ελληνικά των εβδομαδιαίων δελτίων της.

Σχολιάστε