Μεταφράσαμε το εβδομαδιαίο δελτίο του Βιτζάι Πρασάντ, Ινδού ιστορικού, δημοσιογράφου και διευθυντή της Τριηπειρωτικής: Ινστιτούτο Κοινωνικών Ερευνών. Φόντο: Εξόρυξη κρυπτονομισμάτων, 2021.
Καθώς το τελευταίο ιδιωτικό αεροπλάνο απογειώνεται από το αεροδρόμιο της Γλασκώβης και η σκόνη κατακάθεται, τα μπάζα της 26ης Διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή, COP26, παραμένει. Τα τελικά ανακοινωθέντα σιγά-σιγά χωνεύονται, το περιορισμένο πεδίο εφαρμογής τους είναι αναπόφευκτο. Ο Αντόνιο Γκουτέρες, Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, έκλεισε τη διαδικασία με δύο ολέθριες εικόνες: «Ο εύθραυστος πλανήτης μας κρέμεται από μια κλωστή. Ακόμα χτυπάμε την πόρτα της κλιματικής καταστροφής. Είναι καιρός να προχωρήσουμε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, αλλιώς η πιθανότητα να φτάσουμε στο καθαρό μηδέν θα είναι η ίδια μηδενική». Η δυνατότερη επευφημία στην κεντρική αίθουσα δεν ξέσπασε όταν ανακοινώθηκε αυτή η τελική ετυμηγορία, αλλά όταν ανακοινώθηκε ότι η επόμενη COP θα πραγματοποιηθεί στο Κάιρο της Αιγύπτου το 2022. Φαίνεται να είναι αρκετό να γνωρίζουμε ότι θα λάβει χώρα άλλη μια COP.
Μια στρατιά από στελέχη εταιρειών και λομπίστες μαζεύτηκαν στις επίσημες πλατφόρμες COP26, με τα βραδυνά κοκτέιλ πάρτι τους να διασκεδάζουν τους κυβερνητικούς αξιωματούχους. Ενώ οι κάμερες επικεντρώνονταν στις επίσημες ομιλίες, η πραγματική δουλειά γινόταν σε αυτά τα απογευματινά πάρτι και σε ιδιωτικά δωμάτια. Οι ίδιοι οι άνθρωποι που είναι οι πλέον υπεύθυνοι για την κλιματική καταστροφή, διαμόρφωσαν πολλές από τις προτάσεις που τέθηκαν στο τραπέζι στη COP26. Εν τω μεταξύ, οι ακτιβιστές για το κλίμα έπρεπε να καταφύγουν στο να κάνει όσο το δυνατόν πιο δυνατό θόρυβο μακριά από το Scottish Event Campus (SEC Center), όπου φιλοξενήθηκε η σύνοδος κορυφής. Είναι ενδεικτικό ότι το κέντρο SEC χτίστηκε στην ίδια γη με το Queens Dock, ένα κάποτε επικερδές πέρασμα για εμπορεύματα που εξάγονταν από τις αποικίες ώστε να εισρεύσουν στη Βρετανία. Τώρα, οι παλιές αποικιακές εξαρτήσεις αναβιώνουν καθώς οι ανεπτυγμένες χώρες, σε συνεργασία με μερικές αναπτυσσόμενες χώρες που ελέγχονται από τους εταιρικούς αφέντες τους, αρνούνται να δεχτούν σταθερά όρια άνθρακα και να συνεισφέρουν τα δισεκατομμύρια δολάρια που απαιτούνται για το ταμείο για το κλίμα.
Οι διοργανωτές της COP26 όρισαν θέματα για πολλές από τις ημερίδες του συνεδρίου, όπως η ενέργεια, τα οικονομικά και οι μεταφορές. Δεν προβλεπόταν καμία μέρα συζήτηση για τη γεωργία. Αντίθετα, εντάχθηκε στην «Ημέρα της Φύσης» στις 6 Νοεμβρίου, κατά την οποία το κύριο θέμα ήταν η αποψίλωση των δασών. Δεν έγινε καμία συζήτηση που να εστιάζει στο διοξείδιο του άνθρακα, το μεθάνιο ή το υποξείδιο του αζώτου που εκπέμπεται από τις γεωργικές διεργασίες και το παγκόσμιο διατροφικό σύστημα, παρά το γεγονός ότι το παγκόσμιο διατροφικό σύστημα παράγει μεταξύ 21% και 37% των ετήσιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Λίγο πριν από την COP26, τρεις υπηρεσίες των Ηνωμένων Εθνών δημοσίευσαν μια βασική έκθεση, η οποία ανέφερε την ακόλουθη αξιολόγηση: «Σε μια εποχή που τα δημόσια οικονομικά πολλών χωρών είναι περιορισμένα, ιδιαίτερα στον αναπτυσσόμενο κόσμο, η παγκόσμια γεωργική στήριξη προς τους παραγωγούς ανέρχεται επί του παρόντος σε σχεδόν 540 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως. Πάνω από τα δύο τρίτα αυτής της στήριξης θεωρείται ότι στρεβλώνει τις τιμές και είναι σε μεγάλο βαθμό επιβλαβής για το περιβάλλον». Ωστόσο, στη COP26, επικράτησε μια αξιοσημείωτη σιωπή γύρω από το διαστρεβλωμένο σύστημα τροφίμων που μολύνει τη Γη και το σώμα μας. Δεν υπήρξε καμία σοβαρή συζήτηση για οποιονδήποτε μετασχηματισμό του συστήματος τροφίμων για την παραγωγή υγιεινών τροφίμων και τη διατήρηση της ζωής στον πλανήτη.
Αντίθετα, οι Ηνωμένες Πολιτείες και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, με την υποστήριξη των περισσότερων ανεπτυγμένων κρατών, πρότειναν μια Αποστολή Γεωργικής Καινοτομίας για το Κλίμα ( AIM4C), ένα πρόγραμμα για την υπεράσπιση των αγροτικών επιχειρήσεων και του ρόλου των μεγάλων τεχνολογικών εταιρειών στη γεωργία. Οι μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας, όπως η Amazon και η Microsoft, και εταιρείες αγροτοτεχνολογίας (Ag Tech), όπως η Bayer, η Cargill και η John Deere, προωθούν ένα νέο ψηφιακό αγροτικό μοντέλο μέσω του οποίου επιδιώκουν να εμβαθύνουν τον έλεγχό τους στα παγκόσμια συστήματα τροφίμων στο όνομα του μετριασμού των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Παραδόξως, αυτή η νέα «λύση» για την κλιματική αλλαγή δεν αναφέρει πουθενά τους αγρότες στα βασικά έγγραφά της. άλλωστε φαίνεται να οραματίζεται ένα μέλλον που δεν τους χρειάζεται. Η είσοδος των αγροτοτεχνολογικών και μεγάλων τεχνολογικών ομίλων στη γεωργική βιομηχανία σημαίνει την ανάληψη ολόκληρης της διαδικασίας, από τη διαχείριση των εισροών έως την εμπορία των προϊόντων. Αυτό εδραιώνει την εξουσία κατά μήκος της τροφικής αλυσίδας στα χέρια ορισμένων από τις μεγαλύτερες εταιρείες εμπορίας προϊόντων τροφίμων στον κόσμο. Αυτές οι εταιρείες, που συχνά αποκαλούνται ABCD – Archer Daniels Midland, Bunge, Cargill και Louis Dreyfus – ήδη ελέγχουν πάνω από το 70% της αγροτικής αγοράς.
Οι αγροτοτεχνολογικοί και μεγαλοι τεχνολογικοί όμιλοι υπερασπίζονται ένα είδος ουμπεροποίησης των γεωργικών εκτάσεων σε μια προσπάθεια να κυριαρχήσουν σε όλες τις πτυχές της παραγωγής τροφίμων. Αυτό διασφαλίζει ότι είναι οι ανίσχυροι μικροϊδιοκτήτες και οι αγροτικοί εργάτες που αναλαμβάνουν όλους τους κινδύνους. Σύμπραξη της γερμανικής φαρμακευτικής εταιρείας Bayer με την αμερικανική μη κερδοσκοπική εταιρεία Precision Agriculture for Development (PAD) σκοπεύει να χρησιμοποιήσει την εκπαίδευση ηλεκτρονικής επέκτασης για να ελέγξει τι και πώς καλλιεργούν οι αγρότες την παραγωγή τους, καθώς οι αγροτικές επιχειρήσεις αποκομίζουν τα οφέλη χωρίς να αναλαμβάνουν κινδύνους. Αυτή είναι άλλη μια περίπτωση του νεοφιλελευθερισμού στην εργασία, που μεταθέτει τον κίνδυνο στους εργαζόμενους των οποίων η εργασία παράγει τεράστια κέρδη για τις αγροτοτεχνολογικές και μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες. Αυτές οι μεγάλες εταιρείες δεν ενδιαφέρονται να κατέχουν γη ή άλλους πόρους. Θέλουν απλώς να ελέγχουν τη διαδικασία παραγωγής, ώστε να μπορούν να συνεχίσουν να αποκομίζουν υπέρογκα κέρδη.
Οι συνεχιζόμενες διαμαρτυρίες των Ινδών αγροτών, που ξεκίνησαν λίγο περισσότερο από ένα χρόνο πριν τον Οκτώβριο του 2020, έχουν τις ρίζες τους στον δικαιολογημένο φόβο των αγροτών για την ουμπεροποίηση της γεωργίας από τις μεγάλες παγκόσμιες αγροτικές επιχειρήσεις. Οι αγρότες φοβούνται ότι η κατάργηση των κυβερνητικών ρυθμίσεων για τις αγορές θα τους οδηγήσει σε αγορές ελεγχόμενες από ψηφιακές πλατφόρμες που δημιουργούνται από εταιρείες όπως η Meta (Facebook), η Google και η Reliance. Όχι μόνο αυτές οι εταιρείες θα χρησιμοποιήσουν τον έλεγχό τους στις πλατφόρμες για να καθορίσουν την παραγωγή και τη διανομή, αλλά η κυριαρχία τους στα δεδομένα θα τους επιτρέψει να κυριαρχήσουν σε ολόκληρο τον κύκλο των τροφίμων από τις μορφές παραγωγής έως τις καταναλωτικές συνήθειες.
Νωρίτερα φέτος, το Κίνημα Ακτημόνων Εργατών(MST) στη Βραζιλία πραγματοποίησε ένα σεμινάριο για την ψηφιακή τεχνολογία και την ταξική πάλη, για να κατανοήσουν καλύτερα τα πλοκάμια των εταιρειών αγροτοτεχνολογίας και τεχνολογίας και το πώς να ξεπεράσουν την ισχυρή παρουσία τους στον κόσμο της γεωργίας. Από αυτό το σεμινάριο προέκυψε ο πιο πρόσφατος φάκελος μας αρ. 46, Η μεγάλη τεχνολογία και οι τρέχουσες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ταξική πάλη, το οποίο επιδιώκει «να κατανοήσει τους τεχνολογικούς μετασχηματισμούς και τις κοινωνικές τους συνέπειες με το βλέμμα στην ταξική πάλη» αντί να «παρέχει μια εξαντλητική συζήτηση ή συμπέρασμα για αυτά τα θέματα». Ο φάκελος συνοψίζει μια πλούσια συζήτηση για πολλά θέματα, όπως η σχέση τεχνολογίας και καπιταλισμού, ο ρόλος του κράτους και της τεχνολογίας, η στενή συνεργασία μεταξύ χρηματοοικονομικών και τεχνολογικών εταιρειών και ο ρόλος των αγροτοτεχνολογικων και μεγάλων τεχνολογικών ομίλων στα χωράφια και στα εργοστάσιά μας.
Η ενότητα για τη γεωργία («Τεχνολογικοί όμιλοι εναντίον φύσης;») μας εισάγει στον κόσμο των αγροεπιχειρήσεων και της γεωργίας, όπου οι μεγάλες αγροτικές και τεχνολογικές εταιρείες επιδιώκουν να απορροφήσουν και να ελέγξουν τη γνώση της υπαίθρου, να διαμορφώσουν τη γεωργία ώστε να προσαρμόζεται στα συμφέροντα των περιθωρίων κέρδους των μεγάλων εταιρειών και να υποβαθμίζουν τους γεωπόνους στο καθεστώς των επισφαλών εργαζομένων. Ο φάκελος κλείνει με την εξέταση πέντε βασικών συνθηκών που κρύβονται πίσω από την επέκταση της ψηφιακής οικονομίας, καθεμία από τις οποίες ταιριάζει στην ανάπτυξη των αγροτοτεχνολογικών ομίλων στις αγροτικές περιοχές:
- Μια ελεύθερη αγορά (για δεδομένα). Τα δεδομένα των χρηστών συλλέγονται ελεύθερα από αυτές τις εταιρείες, οι οποίες στη συνέχεια τα μετατρέπουν σε ιδιόκτητες πληροφορίες για να εμβαθύνουν τον εταιρικό έλεγχο στα γεωργικά συστήματα.
- Οικονομική Χρηματιστικοποίηση. Οι καπιταλιστικές εταιρείες δεδομένων εξαρτώνται από τη ροή του κερδοσκοπικού κεφαλαίου για να αναπτυχθούν και να εδραιωθούν. Αυτές οι εταιρείες ενισχύουν τη φυγή κεφαλαίων, μετατοπίζοντας κεφάλαια μακριά από παραγωγικούς τομείς και προς αυτούς που είναι απλώς κερδοσκοπικοί. Αυτό ασκεί αυξανόμενη πίεση στους παραγωγικούς τομείς να αυξήσουν την εκμετάλλευση και την επισφάλεια.
- Η μετατροπή των δικαιωμάτων σε εμπορεύματα. Το γεγονός ότι η δημόσια παρέμβαση αντικαθίσταται από την ανάμειξη ιδιωτικών εταιρειών σε πεδία της οικονομικής και κοινωνικής ζωής υποτάσσει τα δικαιώματά μας ως πολίτες σε εμπορεύματα.
- Η μείωση των δημόσιων χώρων. Η κοινωνία αρχίζει να θεωρείται λιγότερο ως σύνολο και περισσότερο ως κατακερματισμένες επιθυμίες ατόμων, με την επισφφαλή εργασία στις πλατφόρμες (gig economy) να θεωρείται ως απελευθέρωση παρά ως μια μορφή υποταγής στη δύναμη των μεγάλων εταιρειών.
- Συγκέντρωση πόρων, παραγωγικές αλυσίδες και υποδομές . Ο συγκεντρωτισμός των πόρων και της εξουσίας μεταξύ μιας χούφτας εταιρειών τους δίνει τεράστια δύναμη επί του κράτους και της κοινωνίας. Η μεγάλη δύναμη που συγκεντρώνεται σε αυτές τις εταιρείες υπερισχύει κάθε δημοκρατικής και λαϊκής συζήτησης για πολιτικά, οικονομικά, περιβαλλοντικά και ηθικά ζητήματα.
Το 2017, στο COP23, οι συμμετέχουσες χώρες δημιούργησαν την Κοινή Εργασία για τη Γεωργία Κορωνίβια (KJWA), μια διαδικασία που δεσμεύτηκε να επικεντρωθεί στη συμβολή της γεωργίας στην κλιματική αλλαγή. Η KJWA πραγματοποίησε μερικές εκδηλώσεις στο COP26, αλλά δεν δόθηκε ιδιαίτερη προσοχή. Την Ημέρα της Φύσης, σαράντα πέντε χώρες ενέκριναν το Παγκόσμιο Πρόγραμμα Δράσης για την Καινοτομία στη Γεωργία , του οποίου το κύριο σλόγκαν, «καινοτομία στη γεωργία», ευθυγραμμίζεται με τους στόχους του τομέα Ag Tech και Big Tech. Αυτό το μήνυμα διοχετεύεται μέσω του CGIAR, ένα διακυβερνητικό όργανο που έχει σχεδιαστεί για την προώθηση «νέων καινοτομιών». Οι αγρότες παραδίδονται στα χέρια των εταιρειών Ag Tech και Big Tech, οι οποίες – αντί να δεσμεύονται να αποτρέψουν την κλιματική καταστροφή – δίνουν προτεραιότητα στη συσσώρευση του μεγαλύτερου κέρδους για τους εαυτούς τους, ενώ παράλληλα ξεπλένουν τις δραστηριότητές τους. Αυτή η πείνα για κέρδος δεν πρόκειται να δώσει τέλος στην παγκόσμια πείνα , ούτε θα τερματίσει την κλιματική καταστροφή.
Το 2017, στη COP23, οι συμμετέχουσες χώρες δημιούργησαν την Κορωνίβια Κοινή Εργασία για τη Γεωργία (KJWA), μια διαδικασία που δεσμεύτηκε να επικεντρωθεί στη συμβολή της γεωργίας στην κλιματική αλλαγή. Η KJWA πραγματοποίησε μερικές εκδηλώσεις στη COP26, αλλά δεν δόθηκε ιδιαίτερη προσοχή. Την Ημέρα της Φύσης, σαράντα πέντε χώρες ενέκριναν το Παγκόσμιο Πρόγραμμα Δράσης για την Καινοτομία στη Γεωργία , του οποίου το κύριο σλόγκαν, «καινοτομία στη γεωργία», ευθυγραμμίζεται με τους στόχους του τομέα αγροτοτεχνολογικών και μεγάλων τεχνολογικών ομίλων. Αυτό το μήνυμα διοχετεύεται μέσω του CGIAR, ένα διακυβερνητικό όργανο που έχει σχεδιαστεί για την προώθηση «νέων καινοτομιών». Οι αγρότες παραδίδονται στα χέρια των αγροτοτεχνολογικών και μεγάλων τεχνολογικών ομίλων, οι οποίες αντί να δεσμεύονται να αποτρέψουν την κλιματική καταστροφή, δίνουν προτεραιότητα στη συσσώρευση του μεγαλύτερου κέρδους για τους εαυτούς τους, ενώ παράλληλα ξεπλένουν τις δραστηριότητές τους. Αυτή η πείνα για κέρδος δεν πρόκειται να δώσει τέλος στην παγκόσμια πείνα, ούτε θα τερματίσει την κλιματική καταστροφή.
Οι εικόνες σε αυτό το ενημερωτικό δελτίο προέρχονται από τον φάκελο αρ. 46 , Η μεγάλη τεχνολογία και οι τρέχουσες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ταξική πάλη. Βασίζονται σε μια παιχνιδιάρικη κατανόηση των εννοιών που στηρίζουν τον ψηφιακό κόσμο: clouds, mining, κώδικες και ούτω καθεξής. Πώς να απεικονίσετε αυτές τις αφαιρέσεις; «Ένα σύννεφο δεδομένων», γράφει το τμήμα τέχνης της Τριηπειρωτικής: Ινστιτούτο Κοινωνικών Ερευνών, «ακούγεται σαν ένα αιθέριο, μαγικό μέρος. Στην πραγματικότητα, κάθε άλλο παρά αυτό είναι. Οι εικόνες σε αυτόν τον φάκελο στοχεύουν να οπτικοποιήσουν την υλικότητα του ψηφιακού κόσμου στον οποίο ζούμε. Ένα σύννεφο προβάλλεται σε μια νοβοπάν». Αυτές οι εικόνες μας υπενθυμίζουν ότι η τεχνολογία δεν είναι ουδέτερη. Η τεχνολογία είναι μέρος της ταξικής πάλης.
Οι αγρότες στην Ινδία θα συμφωνούσαν.
guernicaeu.wordpress.com 