Ο Βιτζάι Πρασάντ είναι Ινδός ιστορικός, συντάκτης και δημοσιογράφος. Είναι συγγραφέας και επικεφαλής ανταποκριτής στο Globetrotter. Είναι ο επικεφαλής συντάκτης του LeftWord Books και διευθυντής του Tricontinental: Institute for Social Research . Είναι ανώτερος μη κάτοικος συνεργάτης στο Chongyang Institute for Financial Studies , στο Πανεπιστήμιο Renmin της Κίνας. Έχει γράψει περισσότερα από 20 βιβλία, συμπεριλαμβανομένων των The Darker Nations και των The Poorer Nations . Το τελευταίο του βιβλίο είναι η Washington Bullets , με μια εισαγωγή του Evo Morales Ayma. Πηγή: Peoples Dispatch
Στις 9 Ιουλίου, η κυβέρνηση της Ρουάντα δήλωσε ότι είχε αναπτύξει 1.000 στρατεύματα στη Μοζαμβίκη για να πολεμήσει μαχητές της Αλ Σαμπάμπ, οι οποίοι είχαν καταλάβει τη βόρεια επαρχία Κάμπο Ντελγκάδο. Έναν μήνα αργότερα, στις 8 Αυγούστου, στρατεύματα της Ρουάντα κατέλαβαν την πόλη λιμάνι της Μοσίμποα ντα Πράια, όπου ακριβώς έξω από την ακτή βρίσκεται μια μαζική παραχώρηση φυσικού αερίου που κατέχει η γαλλική εταιρεία ενέργειας TotalEnergies SE και η αμερικανική εταιρεία ενέργειας ExxonMobil. Αυτές οι νέες εξελίξεις στην περιοχή οδήγησαν τον πρόεδρο της Αφρικανικής Τράπεζας Ανάπτυξης Ακινγούμι Αντεσίνα να ανακοινώσει στις 27 Αυγούστου ότι η TotalEnergies SE θα επανεκκινήσει το έργο υγροποιημένου φυσικού αερίου Κάπο Ντελγκάδο μέχρι το τέλος του 2022.
Οι μαχητές από την Αλ Σαμπάμπ (ή ISIS Μοζαμβίκης, όπως το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ προτιμά να το αποκαλεί) δεν πολέμησαν μέχρι τον τελευταίο άνδρα, πέρασαν πέρα από τα σύνορα στην Τανζανία ή στα χωριά τους στην ενδοχώρα. Οι εταιρείες ενέργειας, εν τω μεταξύ, θα αρχίσουν σύντομα να ανακτούν τις επενδύσεις τους και να αποκομίζουν μεγάλα κέρδη, σε μεγάλο βαθμό χάρη στη στρατιωτική παρέμβαση της Ρουάντα.
Γιατί η Ρουάντα παρενέβη στη Μοζαμβίκη τον Ιούλιο του 2021 για να υπερασπιστεί, ουσιαστικά, τις δύο μεγάλες εταιρείες ενέργειας; Η απάντηση βρίσκεται σε ένα πολύ περίεργο σύνολο γεγονότων που έλαβαν χώρα τους μήνες πριν τα στρατεύματα εγκαταλείψουν το Κιγκάλι, την πρωτεύουσα της Ρουάντα.
Επενδύσεις δισεκατομμυρίων κόλλησαν
Οι μαχητές της Αλ Σαμπάμπ έκαναν την πρώτη τους εμφάνιση στο Κάπο Ντελγκάδο τον Οκτώβριο του 2017. Για τρία χρόνια, η ομάδα έπαιζε ένα παιχνίδι της γάτας με το ποντίκι με το στρατό της Μοζαμβίκης πριν πάρει τον έλεγχο της Μοσίμποα ντα Πράια τον Αύγουστο του 2020. Σε κανένα σημείο δεν φαινόταν εφικτό για τον στρατό της Μοζαμβίκης να εμποδίσει την αλ-Σαμπάμπ και να επιτρέψει στις TotalEnergies SE και ExxonMobil να ξεκινήσουν εκ νέου τις επιχειρήσεις στη λεκάνη Ροβούμα, στα ανοικτά των ακτών της βόρειας Μοζαμβίκης, όπου ένα τεράστιο πεδίο φυσικού αερίου ανακαλύφθηκε τον Φεβρουάριο του 2010.
Το Υπουργείο Εσωτερικών της Μοζαμβίκης είχε προσλάβει μια σειρά μισθοφόρων, όπως τη Συμβουλευτική Ομάδα Ντάικ (Νότια Αφρική), την Ομάδα Συνοριακών Υπηρεσιών (Χονγκ Κονγκ) και την Ομάδα Βάγκνερ (Ρωσία). Στα τέλη Αυγούστου του 2020, η TotalEnergies SE και η κυβέρνηση της Μοζαμβίκης υπέγραψαν συμφωνία για τη δημιουργία κοινής δύναμης ασφαλείας για την υπεράσπιση των επενδύσεων της εταιρείας κατά της Αλ Σαμπάμπ. Καμία από αυτές τις ένοπλες ομάδες δεν πέτυχε. Οι επενδύσεις είχαν κολλήσει.
Σε αυτό το σημείο, ο Πρόεδρος της Μοζαμβίκης Φιλίπε Νιούσι ανέφερε, όπως μου είπαν μια πηγή στο Μαπούτο, ότι η TotalEnergies SE μπορεί να ζητήσει από τη γαλλική κυβέρνηση να στείλει ένα απόσπασμα για να βοηθήσει στην ασφάλεια της περιοχής. Αυτή η συζήτηση συνεχίστηκε μέχρι το 2021. Στις 18 Ιανουαρίου 2021, η Γαλλίδα υπουργός Άμυνας Φλοράνς Παρλί και ο ομόλογός της στην Πορτογαλία, Ζοάο Γκόμες Κραβίνιο, μίλησαν στο τηλέφωνο, κατά τη διάρκεια της οποίας συζήτησαν την πιθανότητα μιας Δυτικής παρέμβασης στο Κάμπο Ντελγκάντο. Την ημέρα εκείνη, ο διευθύνων σύμβουλος της TotalEnergies SE, Πατρίκ Πουγιάν, συναντήθηκε με τον πρόεδρο Νιούσι και τους υπουργούς άμυνας (Jaime Bessa Neto) και εσωτερικών (Amade Miquidade) για να συζητήσουν το κοινό «σχέδιο δράσης για την ενίσχυση της ασφάλειας στην περιοχή». Δεν βγήκε τίποτα. Η γαλλική κυβέρνηση δεν ενδιαφερόταν για άμεση παρέμβαση.
Ένας ανώτερος αξιωματούχος στο Μαπούτο μου είπε ότι πιστεύεται ακράδαντα στη Μοζαμβίκη ότι ο Γάλλος Πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν πρότεινε την ανάπτυξη των δυνάμεων της Ρουάντα, αντί των γαλλικών δυνάμεων, για την ασφάλεια του Κάπο Ντελγκάδο. Πράγματι, οι στρατιώτες της Ρουάντα – άριστα εκπαιδευμένοι, καλά εξοπλισμένοι από τις δυτικές χώρες, και έχοντας ατιμωρησία να δρουν εκτός των ορίων του διεθνούς δικαίου – έχουν αποδείξει την αντοχή τους στις επεμβάσεις που διεξάγονται στο Νότιο Σουδάν και την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία.
Τι πήρε ο Καγκάμε για την παρέμβαση
Ο Πολ Καγκάμε κυβερνά τη Ρουάντα από το 1994, πρώτα ως αντιπρόεδρος και υπουργός Άμυνας και στη συνέχεια από το 2000 ως πρόεδρος. Υπό τον Καγκάμε, τα δημοκρατικά πρότυπα καταστρατηγήθηκαν στο εσωτερικό της χώρας, ενώ τα στρατεύματα της Ρουάντα επιχειρούσαν αδίστακτα στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό. Μια έκθεση του Προγράμματος Χαρτογράφησης του ΟΗΕ του 2010 για σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό έδειξε ότι τα στρατεύματα της Ρουάντα σκότωσαν «εκατοντάδες χιλιάδες, αν όχι εκατομμύρια» Κονγκολέζους αμάχους και πρόσφυγες από τη Ρουάντα μεταξύ του 1993 και του 2003. Ο Καγκάμε απέρριψε την έκθεση του ΟΗΕ, υποστηρίζοντας ότι αυτή η θεωρία της «διπλής γενοκτονίας» αρνήθηκε τη γενοκτονία της Ρουάντα το 1994. Θέλησε οι Γάλλοι να αναλάβουν την ευθύνη για τη γενοκτονία του 1994 και εξέφρασε την ελπίδα ότι η διεθνής κοινότητα θα αγνοήσει τις σφαγές στο ανατολικό Κονγκό.
Στις 26 Μαρτίου 2021, ο ιστορικός Βίνσεντ Ντούκλερτ υπέβαλε μια αναφορά 992 σελίδων για το ρόλο της Γαλλίας στη γενοκτονία της Ρουάντα. Η έκθεση καθιστά σαφές ότι η Γαλλία θα πρέπει να αποδεχθεί – όπως το έθεσαν οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα – «τη συντριπτική ευθύνη» για τη γενοκτονία. Αλλά η έκθεση δεν αναφέρει ότι το γαλλικό κράτος ήταν συνένοχο στη βία. Ο Ντούκλερτ ταξίδεψε στο Κιγκάλι στις 9 Απριλίου για να παραδώσει την έκθεση αυτοπροσώπως στον Καγκάμε , ο οποίος είπε ότι η δημοσίευση της έκθεσης «σηματοδοτεί ένα σημαντικό βήμα προς μια κοινή κατανόηση του τι συνέβη».
Στις 19 Απριλίου, η κυβέρνηση της Ρουάντα δημοσίευσε μια έκθεση που είχε αναθέσει από το δικηγορικό γραφείο των ΗΠΑ Levy Firestone Muse. Ο τίτλος της έκθεσης τα λέει όλα: «Μια Προβλέψιμη Γενοκτονία: Ο ρόλος της γαλλικής κυβέρνησης σε σχέση με τη γενοκτονία κατά των Τούτσι στη Ρουάντα.» Οι Γάλλοι δεν αρνήθηκαν τις ισχυρές λέξεις σε αυτό το έγγραφο, το οποίο υποστηρίζει ότι η Γαλλία εξόπλισε τους γεωπόνους και στη συνέχεια έσπευσε να τους προστατεύσει από διεθνή έλεγχο. Ο Μακρόν, ο οποίος ήταν απρόθυμος να δεχθεί τη βαρβαρότητα της Γαλλίας στον απελευθερωτικό πόλεμο της Αλγερίας, δεν αμφισβήτησε την εκδοχή της ιστορίας του Καγκάμε. Αυτό ήταν ένα τίμημα που ήταν πρόθυμος να πληρώσει.
Τι θέλει η Γαλλία
Στις 28 Απριλίου 2021, ο πρόεδρος της Μοζαμβίκης Νιούσι επισκέφθηκε το Καγκάμε στη Ρουάντα. Ο Νιούσι δήλωσε στους ειδησεογραφικούς σταθμούς της Μοζαμβίκης ότι είχε μάθει για τις παρεμβάσεις της Ρουάντα στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία και για την προθυμία της Ρουάντα να βοηθήσει τη Μοζαμβίκη στο Κάπο Ντελγκάδο.
Στις 18 Μαΐου, ο Μακρόν φιλοξένησε μια σύνοδο κορυφής στο Παρίσι, «επιδιώκοντας να ενισχύσει τη χρηματοδότηση στην Αφρική εν μέσω της πανδημίας COVID-19″, στην οποία συμμετείχαν αρκετοί αρχηγοί κυβερνήσεων, συμπεριλαμβανομένων των Καγκάμε και Νιούσι, του προέδρου της Αφρικανικής Ένωσης (Μουσά Φακί), του προέδρου της Αφρικανικής Τράπεζας Ανάπτυξης (Ακινγούμι Αντεσίνα), του προέδρου της Δυτικής Αφρικανικής Τράπεζας Ανάπτυξης (Serge Ekué), και της διευθύνουσας διευθύντριας του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα). Η έξοδος από την «οικονομική ασφυξία» ήταν στην κορυφή της ατζέντας, αν και σε ιδιωτικές συναντήσεις υπήρξαν συζητήσεις για την παρέμβαση της Ρουάντα στη Μοζαμβίκη.
Μια εβδομάδα αργότερα, ο Μακρόν έφυγε για μια επίσκεψη στη Ρουάντα και τη Νότια Αφρική, περνώντας δύο ημέρες (26 και 27 Μαΐου) στο Κιγκάλι. Επανέλαβε τα γενικά ευρήματα της έκθεσης Ντούκλερτ, έφερε μαζί του 100.000 εμβόλια κατά της νόσου COVID-19 στη Ρουάντα (όπου μόνο περίπου το 4% του πληθυσμού είχε λάβει την πρώτη δόση μέχρι τη στιγμή της επίσκεψής του), και πέρασε χρόνο σε ιδιωτικές συζητήσεις με τον Καγκάμε. Στις 28 Μαΐου, ο Μακρόν, μαζί με τον Νοτιοαφρικανό Πρόεδρο Σίριλ Ραμαφόζα, μίλησαν για τη Μοζαμβίκη, λέγοντας ότι η Γαλλία ήταν έτοιμη να «συμμετάσχει σε ναυτικές επιχειρήσεις», αλλά θα το μεταθέσουν στην Κοινότητα για την Ανάπτυξη της Μεσημβρινής Αφρικής (SADC) και άλλες περιφερειακές δυνάμεις. Δεν ανέφερε συγκεκριμένα τη Ρουάντα.
Η Ρουάντα εισήλθε στη Μοζαμβίκη τον Ιούλιο, ακολουθούμενη από τις δυνάμεις της SADC, που περιλάμβαναν νοτιοαφρικανικά στρατεύματα. Η Γαλλία πήρε αυτό που ήθελε: Ο ενεργειακός γίγαντας της μπορεί τώρα να ανακτήσει την επένδυσή του.
guernicaeu.wordpress.com 