Συμφωνία ΗΠΑ-Γερμανίας για την Ουκρανία και πέραν αυτής: Άδεια για τον Nord Stream ως αντάλλαγμα για την υποστήριξη ενός νεοναζιστικού σεναρίου στην Ανατολική Ευρώπη, του Dmitriy Kovalevich

Πηγή: New Cold War

Τον Ιούλιο, οι ουκρανικές αρχές παρακολούθησαν στενά τις διεθνείς διαπραγματεύσεις των ηγετών των Hνωμένων Πολιτειών, της Γερμανίας και της Ρωσίας, φοβούμενες (όχι χωρίς λόγο) ότι οι παγκόσμιοι ηγέτες θα αποφάσιζαν την τύχη τους χωρίς τη συμμετοχή και τις διαβουλεύσεις τους. Αυτές οι ανησυχίες εκφράζονται τακτικά από τα μέσα ενημέρωσης της Ουκρανίας, παρόλο που τόσο ο Πρόεδρος Ζελένσκι όσο και ο Υπουργός Εξωτερικών έχουν ως στόχο να καθησυχάσουν τον πληθυσμό ότι δεν θα επιτρέψουν ποτέ σε εξωτερικούς παράγοντες να επιλύσουν σημαντικά ζητήματα για την Ουκρανία πίσω από την πλάτη της.

Πρώτον, αυτό αφορούσε τις προοπτικές για την έναρξη λειτουργίας του αγωγού φυσικού αερίου Nord Stream 2, ο οποίος αποτέλεσε αντικείμενο διαπραγματεύσεων μεταξύ της Άνγκελα Μέρκελ και του Τζο Μπάιντεν. Το Κίεβο έχει αντισταθεί εδώ και καιρό στην κατασκευή του, προσλαμβάνοντας εταιρείες άσκησης πίεσης εντός των Ηνωμένων Πολιτειών για να το σταματήσουν με τη βοήθεια κυρώσεων. Για την Ουκρανία, είναι ζήτημα 3 δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως για τη διαμετακόμιση ρωσικού αερίου στην ΕΕ. Ωστόσο, με την πάροδο των ετών, τα κεφάλαια μεταφέρθηκαν στους λογαριασμούς της ουκρανικής κρατικής εταιρείας Naftogaz, η οποία ελέγχεται από την αμερικανική πρεσβεία μέσω του εποπτικού συμβουλίου. Τα χρήματα διανεμήθηκαν με μη διαφανή τρόπο (ακόμα και βουλευτές και αξιωματούχοι της Ουκρανίας δεν μπορούσαν να βρουν πού πήγαν τα χρήματα).

Εν τω μεταξύ, το σύστημα μεταφοράς φυσικού αερίου της Ουκρανίας (που κληρονομήθηκε από την ΕΣΣΔ) παρακμάζει και υποβιβάζεται. Θεωρητικά, τα κονδύλια για τη διαμετακόμιση φυσικού αερίου θα έπρεπε να είχαν διατεθεί εν μέρει για τον εκσυγχρονισμό του, αλλά αυτό δεν συνέβη. Έτσι, σε περίπτωση που καταρρεύσει κάποια στιγμή στο μέλλον, οι κάτοικοι της Γερμανίας ενδέχεται να μην λάβουν φυσικό αέριο κατά τους κρύους μήνες του χειμώνα, κάτι που κατανοείται καλά από μια πολιτικό που είναι τόσο ρεαλίστρια όσο η Άνγκελα Μέρκελ.

Η Politico [1] ανέφερε πρόσφατα ότι η κυβέρνηση του Μπάιντεν παροτρύνει το Κίεβο να μην επικρίνει δημόσια μια σημαντική συμφωνία μεταξύ Ουάσιγκτον και Βερολίνου, καθώς θα μπορούσε να βλάψει τις σχέσεις ΗΠΑ-Ουκρανίας. Επιπλέον, η έκδοση γράφει ότι ο Λευκός Οίκος έχει καλέσει τις ουκρανικές αρχές να μην συζητήσουν με το Κογκρέσο των ΗΠΑ τα πιθανά σχέδια των Ηνωμένων Πολιτειών και της Γερμανίας για τον ρωσικό αγωγό αερίου.

Η Γερμανία δημοσίευσε το κείμενο της συμφωνίας με τους Αμερικανούς για τον αγωγό Nord Stream 2. Η Ουκρανία αναφέρεται συχνά στο έγγραφο. Όπως αναφέρεται στην ουκρανική έκδοση του Strana, «Η συμφωνία δείχνει ότι η πολιτική υποκειμενικότητα της Ουκρανίας δεν είναι υψηλή για τα υψηλά διαπραγματευόμενα μέρη».[2]

Στη συμφωνία, η Ουκρανία έχει λάβει μια πολύ μικρή οικονομική βοήθεια για την ανάπτυξη της πράσινης ενέργειας. Η Γερμανία δεσμεύτηκε επίσης να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία για την παράταση της σύμβασης μεταφοράς αερίου με την Ουκρανία έως το 2034. Αυτό οδηγεί και πάλι στην αμφισβήτηση της πολιτικής υποκειμενικότητας της Ουκρανίας: θα διαπραγματευτούν ακόμα και με την Gazprom αντί για την Ουκρανία. Ωστόσο δεν είναι σαφές αν οι διαπραγματεύσεις θα έχουν θετικό τέλος για τη χώρα. Ωστόσο, εξίσου σημαντικό είναι το γεγονός ότι το Βερολίνο σκοπεύει να αυξήσει τη στήριξή του για την Πρωτοβουλία Τρεις Θάλασσες που έχει ως στόχο τη Ρωσία.

«Στόχος της είναι», γράφει το γερμανικό Foreign Policy, «αφενός, να προσθέσει ένα στοιχείο Βορρά-Νότου στην υπάρχουσα υποδομή μεταφορών Ανατολής-Δύσης προς την κατεύθυνση της Γερμανίας. Και από την άλλη, προσπαθεί να εισάγει και να διανέμει αμερικανικό αέριο, επίσης κατά μήκος ενός άξονα Βορρά-Νότου, για να αποκλείσουν το ρωσικό φυσικό αέριο από την αγορά της περιοχής. Για χρόνια, ο προσανατολισμός της Πρωτοβουλίας των Τριών Θαλασσων των ΗΠΑ ήταν ενοχλητικός για το Βερολίνο». [3]

Αυτή η πρωτοβουλία, που προωθείται από το ΝΑΤΟ στην ανατολική Ευρώπη, δεν στοχεύει μόνο τη Ρωσία, αλλά και τη Γερμανία. Στόχος της είναι να σχηματίσει μια ουδέτερη ένωση κρατών της Ανατολικής Ευρώπης, η οποία θα πρέπει να αποτελέσει ένα είδος τείχους μεταξύ Γερμανίας και Ρωσίας/Κίνας, περιπλέκοντας τις οικονομικές σχέσεις τους. Ιστορικά (όπως έχει αναπτυχθεί από τον Μεσαίωνα), τα εμπόδια στο εμπόριο μεταξύ της Ευρώπης και της Ασίας έγιναν ο λόγος για την ανάπτυξη των παραθαλάσσιων οδών, την άνοδο του Βρετανικού Ναυτικού και του βρετανικού ιμπεριαλισμού, λειτουργώντας με βάση την αρχή του «διαίρει και βασίλευε».

Η ίδια έννοια, που ονομάζεται Intermarium [4], προωθείται από το 2014 από τους Ουκρανούς και τους νεοναζί της ανατολικής Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένου του Azov. Σύμφωνα με αυτήν την έννοια, αντί για την παλιά «εκφυλισμένη» Ευρώπη, η οποία δέχεται μετανάστες από χώρες της Ασίας και της Αφρικής, θα πρέπει να δημιουργηθεί ένα νέο «προπύργιο της λευκής φυλής» στην Ανατολική Ευρώπη, από όπου θα πρέπει να ξεκινήσει η «Ανακατάκτηση»(Reconquest) ολόκληρης της Ευρώπης.

Ο Ουκρανός οικονομολόγος Alexander Skubchenko θεωρεί ότι η παράκαμψη των αγωγών φυσικού αερίου είναι αποτέλεσμα της αντιρωσικής πολιτικής του Κιέβου μετά το 2014. Συνέπεια αυτής της πολιτικής δεν ήταν η επιθυμία της Ρωσίας να εισβάλει στην Ουκρανία, αλλά, αντιθέτως, ότι προσπαθούν να την παρακάμψουν.

«Ο Nord Stream είναι συνέπεια της αντιρωσικής πολιτικής μετά το Μαϊντάν το 2014. Ο Turkish stream και ο Nord Stream-2 είναι οι συνέπειες της αντιρωσικής πολιτικής μετά το Μαϊνταν του 2014. Οι σημερινές δυστυχίες δεν μας ήρθαν ξαφνικά – οι πράξεις και οι αποφάσεις μας στο παρελθόν ήταν ο λόγος. Δεν μπορείτε να πολεμάτε και να είστε ταυτόχρονα αξιόπιστος εταίρος.

Δεν έχουμε τίποτα να κατηγορήσουμε τη Γερμανία για το ότι: τα δικά της συμφέροντα είναι πάντα υπεράνω των συμφερόντων των άλλων. Μας υποσχέθηκαν κάτι; Πρέπει να ζεις, όχι με κενές υποσχέσεις, αλλά με τα δικά σου συμφέροντα. Είναι πολύ ανόητο να μηδενίζετε τις δυνατότητες διέλευσής σας παίζοντας το «ανατολικό μέτωπο του ΝΑΤΟ», γράφει ο οικονομολόγος [5].

Δυσαρεστημένο με το σχετικά μικρό αντιστάθμισμα από τη Δύση για τον αγωγό Nord Stream και την πρόσθετη οικονομική βοήθεια προς την Ουκρανία (που παρέχεται σε αντάλλαγμα για την καταπολέμηση της διαφθοράς αλλά μέχρι στιγμής έχουμε μόνο υποσχέσεις για την καταπολέμησή της), το Κίεβο άρχισε να φλερτάρει με την Κίνα. Δεν πρόκειται για κάποιου είδους σοβαρή συνεργασία, αλλά μόνο για την επιθυμία να μπλοφάρει προκειμένου να διαπραγματευτεί για περισσότερη οικονομική βοήθεια από τη Δύση. Τον Ιούνιο, η Ουκρανία υπέγραψε για πρώτη φορά τα ψηφίσματα του Ηνωμένου Βασιλείου και του Καναδά για τα δικαιώματα των Ουιγούρων, τα οποία το Πεκίνο χαρακτήρισε ως αντικινεζικά. Μια μέρα αργότερα – το Κίεβο απέσυρε την υπογραφή του όταν η Κίνα απείλησε να σταματήσει την προμήθεια εμβολίων.

Στη συνέχεια, στις 13 Ιουλίου, έλαβε χώρα η πρώτη τηλεφωνική συνομιλία μεταξύ του προέδρου της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας Σι Τζινπίνγκ και του προέδρου της Ουκρανίας Ζελένσκι. Μια ημέρα αργότερα, ο σύμβουλος του επικεφαλής του Γραφείου του Προέδρου της Ουκρανίας Ολέξιι Αρέστοβιτς είπε ότι η Δύση, ανησυχώντας για την Κίνα, θα μπορούσε να συμφωνήσει με τη Ρωσία για τη διαίρεση των σφαιρών επιρροής στην Ουκρανία. Ο Αρέστοβιτς συμπέρανε ότι μπορεί να υπάρξει στροφή της Ουκρανίας προς την Ανατολή (Τουρκία, Κίνα, Βιετνάμ, ΗΑΕ, Κατάρ), ώστε να εκβιαστεί η Δύση.

Αρκετοί Ουκρανοί υπουργοί και ο Ντέιβιντ Αραχάμια, αρχηγός του προεδρικού κόμματος στο κοινοβούλιο, συμμετείχαν στην εκδήλωση με τους εορτασμούς στην Κίνα για την 100η επέτειο του ΚΚ Κίνας. Μια εβδομάδα αργότερα, ο Αραχάμια σε συνέντευξη στα κινεζικά μέσα δήλωσε ότι το κόμμα του θα πρέπει να υιοθετήσει την εμπειρία του ΚΚ Κίνας (και αυτό στην Ουκρανία, όπου η κομμουνιστική ιδεολογία και τα σύμβολα απαγορεύονται). Έπειτα από άλλες 5 ημέρες, εξήρε την εμπειρία των Κινέζων κομμουνιστών σε μια από τις επετειακές ιστορίες του κορυφαίου κινεζικού τηλεοπτικού σταθμού CCTV.

«Είναι πολύ πιθανό ότι αυτό το παιχνίδι είναι μια μπλόφα. Εν πάση περιπτώσει, είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι η Δύση θα επέτρεπε τη στροφή της Ουκρανίας προς την Ανατολή ή τουλάχιστον μια αισθητή φιλοκινεζική διόρθωση της πολιτικής της. Πολύ πιο πιθανό ότι το Πεκίνο θα ξεγελαστεί και πάλι, χάνοντας ακόμη περισσότερα χρήματα από ό, τι στην περίπτωση του εργοστασίου Motor Sich», γράφει ο Ουκρανός εμπειρογνώμονας Πίτερ Σαπόνοφ[6], υπενθυμίζοντας το ιστορικό της απόκτησης των μετοχών του εργοστασίου Motor Sich από Κινέζους επενδυτές που ο υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο ονόμασε «κακή συμφωνία». Το Κίεβο στη συνέχεια ακύρωσε αμέσως τη συμφωνία, αλλά δεν επέστρεψε το $1 δισεκατομμύριο στους Κινέζους επενδυτές, γεγονός που τους οδήγησε σε διαιτησία εναντίον του Κιέβου.

Κατά τη διάρκεια μιας συνέντευξης για την ουκρανική έκδοση της Ukrlife, ο σύμβουλος του προεδρικού γραφείου Αρέστοβιτς είπε επίσης ότι με το να στραφούν στην Κίνα προσπαθούν απλά να εκβιάσουν τη Δύση αν τελικά απαιτήσει την εφαρμογή των συμφωνιών του Μινσκ και της φόρμουλας Σταϊνμάγιερ, την οποία το Κίεβο είχε προηγουμένως υπογράψει. Συνέχισε, «Έτσι αν μας καλέσουν και πουν: είστε κακοί, παρακαλώ, εφαρμόστε τη φόρμουλα Σταϊνμάγιερ. Εμείς θα πούμε: Δεν θα το κάνουμε. Τι ακολουθεί; Και πάμε προς την Κίνα».[7]

Και, μετά τις συνομιλίες Μπάιντεν-Μέρκελ, η Γερμανία απαίτησε πραγματικά από το Κίεβο να εφαρμόσει τη φόρμουλα Σταϊνμάγιερ στη νομοθεσία για μια ειρηνική διευθέτηση της σύγκρουσης στο Ντονμπάς. Αλλά η αμερικανική πρεσβεία δεν υποστήριξε την γερμανική απαίτηση.

Ο δημοσιογράφος της Οδησσού Γιούρι Τάτσεφ τονίζει ότι ο πόλεμος στο Ντονμπάς διαρκεί ακόμα μόνο με τη συναίνεση των Ηνωμένων Πολιτειών και της Δύσης συνολικά, καθώς σε άλλες περιπτώσεις οι ΗΠΑ θα είχαν εύκολα αναγκάσει τις ουκρανικές αρχές να υποκύψουν.

«Όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών, της Γερμανίας και της Γαλλίας, γνωρίζουν ότι η Ουκρανία δεν επρόκειτο να εκπληρώσει τις συμφωνίες του Μινσκ. Και το θέμα εδώ δεν είναι καν τι λέει ο καθένας. Οι συμφωνίες του Μινσκ καταγγέλθηκαν άμεσα από την Verkhovna Rada με το ψήφισμα αριθ. 3809 από τις 15 Ιουλίου 2019. Αυτό το ψήφισμα εξακολουθεί να ισχύει και κανείς δεν προσπαθεί καν να θέσει το ζήτημα της ακύρωσης ή της τροποποίησής του. Αν η Δύση ήθελε να εκπληρωθούν οι συμφωνίες του Μινσκ, θα είχαν εκπληρωθεί εντός μιας εβδομάδας.

Είδαμε πώς η Δύση ενεργεί όταν χρειάζεται κάτι από την Ουκρανία, είτε πρόκειται για γεωργικές εκτάσεις, είτε για τον έλεγχο των τραπεζών της, είτε για την κρατική εταιρεία φυσικού αερίου, ή τον έλεγχο των δικαστηρίων της χώρας, τη δημιουργία δικών της οργάνων καταστολής κ.λπ. Στην Ουκρανία ειπώθηκε τι πρέπει να κάνει, και αυτό έγινε χωρίς συζητήσεις. Και η κοινή γνώμη αγνοήθηκε κυνικά, όπως συμβαίνει σε όλες οι κατοχικές κυβερνήσεις. Και αν η Δύση δεν έχει κάνει το ίδιο όσον αφορά τις συμφωνίες του Μινσκ όλα τα προηγούμενα χρόνια, αυτό σημαίνει ότι υποστηρίζει την πορεία της Ουκρανίας να μην την εφαρμόσει. Επιπλέον, θα έλεγα ότι το 2014/2015 δόθηκε απευθείας στην Ουκρανία η υπόσχεση ότι η Δύση δεν θα επέμενε στην εφαρμογή των όσων υπογράφηκαν. «Υπόγραψέ το, και θα εξαπατήσουμε αυτούς τους ανόητους Ρώσους, και μετά θα κάνουμε ό,τι θέλουμε», γράφει ένας Ουκρανός δημοσιογράφος. [8]

Με απλά λόγια, τον Ιούλιο, είδαμε ξεκάθαρα την απουσία πραγματικής ανεξαρτησίας της Ουκρανία, η οποία αποτυπώθηκε στις συμφωνίες μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Γερμανίας. Ωστόσο, οι αγωγοί φυσικού αερίου, τα σενάρια των νεοναζί της ανατολικής Ευρώπης, η φλερτ των αρχών του Κιέβου με την Κίνα και η de facto άρνηση συμμόρφωσης με τις υπογραφείσες ειρηνευτικές συμφωνίες – όλα αποδεικνύονται στενά συνδεδεμένα. Και αυτό αποδεικνύει για άλλη μια φορά ότι η ευθύνη για τη συνέχιση του πολέμου στο Ντονμπάς βαρύνει κυρίως τις Ηνωμένες Πολιτείες και τις δυτικές χώρες συνολικά.