Πρόοδος ή πόλεμος: Σχετικά με την ισλαμοφοβία και τις δημογραφικές μεταβολές στην Ευρώπη

Ο Ramzy Baroud είναι δημοσιογράφος και συντάκτης του Palestine Chronicle. Είναι συγγραφέας πέντε βιβλίων. Το τελευταίο του είναι “These Chains Will Be Broken: Palestinian Stories of Struggle and Defiance in Israeli Prisons” (Clarity Press, Atlanta). Ο Δρ Baroud είναι μη μόνιμος Ερευνητής στο Κέντρο για το Ισλάμ και τις Παγκόσμιες Υποθέσεις (CIGA), στι Πανεπιστήμιο Zaim της Κωνσταντινούπολης (IZU). Η ιστοσελίδα του είναι www.ramzybaroud.net.

Η κρίση ταυτότητας της Ευρώπης δεν περιορίζεται στις ατελείωτες διαμάχες των Ευρωπαίων για την ΕΕ, το Brexit ή το ποδόσφαιρο. Πηγαίνει πολύ βαθύτερα, φθάνοντας σε ευαίσθητα και επικίνδυνα εδάφη, συμπεριλαμβανομένου του πολιτισμού και της θρησκείας. Για άλλη μια φορά, οι μουσουλμάνοι βρίσκονται στο επίκεντρο της συζήτησης για την ταυτότητα της ηπείρου.

Φυσικά, τα αντι-μουσουλμανικά αισθήματα σπάνια εμφανίζονται ως αντι-μουσουλμανικά. Ενώ τα δεξιά κόμματα της Ευρώπης παραμένουν προσηλωμένα στη γελοία αντίληψη ότι οι μουσουλμάνοι, οι μετανάστες και οι πρόσφυγες αποτελούν απειλή για τη συνολική ασφάλεια της Ευρώπης και τις μοναδικές κοσμικές ταυτότητες, η αριστερά δεν είναι εντελώς απρόσβλητη από τέτοιες σοβινιστικές αντιλήψεις.

Ο πολιτικός λόγος της Δεξιάς είναι οικείος και συχνά καταδικάζεται για τον αποκρουστικά υπερεθνικιστικό, αν όχι αμιγώς ρατσιστικό, τόνο και ρητορική της. Η αριστερά, από την άλλη πλευρά, είναι μια διαφορετική ιστορία. Η ευρωπαϊκή αριστερά, ιδίως σε χώρες όπως η Γαλλία και το Βέλγιο, διατυπώνει το «πρόβλημά» της με το Ισλάμ ως βασικό στοιχείο της υποτιθέμενης αφοσίωσής της στις κοσμικές αξίες του κράτους.

«Ένα πρόβλημα προκύπτει όταν, στο όνομα της θρησκείας, κάποιοι θέλουν να χωριστούν από τη Δημοκρατία και συνεπώς να μην σεβαστούν τους νόμους της», δήλωσε ο Μακρόν κατά τη διάρκεια ομιλίας του τον Οκτώβριο του 2020.

Οι αριστεροί πολιτικοί και διανοούμενοι ήταν εξίσου πρόθυμοι με την δεξιά να εμποδίσουν την Ihsane Haouach, εκπρόσωπο της βελγικής κυβέρνησης, να υπηρετήσει ως επίτροπος στο Ινστιτούτο για την Ισότητα των Γυναικών και των Ανδρών (IEFH). Και πάλι, και οι δύο πλευρές ένωσαν τις δυνάμεις τους, αν και χωρίς επίσημη δήλωση ενότητας, για να διασφαλίσουν ότι η Haouach δεν είχε καμία θέση στη δημοκρατική διαδικασία της χώρας.

Το ίδιο επαναλήφθηκε στη Γαλλία τον περασμένο Μάιο, όταν η Sara Zemmahi διαγράφηκε από τον κατάλογο υποψηφίων του κυβερνώντος κόμματος για φαινομενική παραβίαση των γαλλικών Valeurs de la République – των αξιών της Δημοκρατίας.

Αυτά δεν είναι παρά απλά παραδείγματα και δεν περιορίζονται σε γαλλόφωνες χώρες. Υπάρχουν πολλά τέτοια ανησυχητικά γεγονότα που υποδεικνύουν ένα βαθιά ριζωμένο πρόβλημα που παραμένει άλυτο. Στη Βρετανία, η Rakhia Ismail, που ορκίστηκε ως η πρώτη δήμαρχος της χώρας που φορά χιτζάμπ το Μάιο του 2019, παραιτήθηκε από το αξίωμά της λιγότερο από ενάμισι χρόνο αργότερα, επικαλούμενη ρατσισμό και περιθωριοποίηση.

Ενώ τα βελγικά, τα γαλλικά και τα βρετανικά μέσα ενημέρωσης ασχολήθηκαν με αυτές τις ιστορίες σαν να ήταν μοναδικές για κάθε συγκεκριμένη χώρα, στην πραγματικότητα όλες σχετίζονται. Πράγματι, όλα αυτά είναι αποτέλεσμα ενός επιτακτικού φαινομένου αντιμουσουλμανικής προκατάληψης, σε συνδυασμό με ένα κύμα ρατσισμού που μαστίζει την Ευρώπη για πολλά χρόνια, ειδικά την τελευταία δεκαετία.

Αν και οι επίσημοι θεσμοί της Ευρώπης, τα συμβατικά μέσα ενημέρωσης, οι αθλητικοί σύλλογοι και ούτω καθεξής, συνεχίζουν να κάνουν λόγο για την ανάγκη για ποικιλομορφία και ένταξη, η πραγματικότητα στην πράξη είναι εντελώς διαφορετική. Ένα πρόσφατο παράδειγμα ήταν το φρικτό αποτέλεσμα της ήττας της Αγγλίας στον τελικό του EURO2020 εναντίον της Ιταλίας. Συμμορίες λευκών Αγγλων, κυρίως άνδρες, επιτέθηκαν σε έγχρωμους ανθρώπους, ειδικά μαύρους, είτε στο δρόμο είτε στο διαδίκτυο. Η έκταση του εκφοβισμού στον κυβερνοχώρο, ειδικότερα, που στοχεύει σε αθλητές με σκούρα επιδερμίδα, είναι σχεδόν πρωτοφανής στην πρόσφατη ιστορία της χώρας.

Διάφοροι Βρετανοί αξιωματούχοι, συμπεριλαμβανομένου του Πρωθυπουργού Μπόρις Τζόνσον, καταδίκασαν τον ευρύτατα διαδεδομένο ρατσισμό. Είναι ενδιαφέρον ότι πολλοί από αυτούς τους αξιωματούχους έχουν πει ή έχουν κάνει πολύ λίγα για την καταπολέμηση του αντι-μουσουλμανικού μίσους και της βίας στο παρελθόν, το οποίο συχνά στοχεύει Μουσουλμάνες γυναίκες για την κάλυψη του κεφαλιού τους ή του προσώπου τους.

Είναι εντυπωσιακό ότι ο Τζόνσον, ο οποίος φέρεται να ηγείται τώρα του αντιρατσιστικού φορτίου, ήταν ένας από τους πιο υποτιμητικούς αξιωματούχους που μιλούσαν εξευτελιστικά για τις μουσουλμάνες γυναίκες στο παρελθόν. «Οι μουσουλμάνες που φορούν μπούρκα μοιάζουν με γραμματοκιβώτια», είπε, σύμφωνα με το BBC.

Φυσικά, η ισλαμοφοβία πρέπει να εξεταστεί στο ευρύτερο πλαίσιο των τοξικών αντιπροσφυγικών και αντιμεταναστευτικών αισθημάτων, τα οποία καθορίζουν τώρα τους παράγοντες διαμόρφωσης της σύγχρονης ευρωπαϊκής πολιτικής. Είναι αυτό το μίσος και ο ρατσισμός που χρησίμευσε ως καύσιμο για την άνοδο των πολιτικών κομμάτων όπως το Le Front National στη Γαλλία, το Vlaams Belang στο Βέλγιο, το Κόμμα της Ελευθερίας στην Αυστρία και η Lega στην Ιταλία. Στην πραγματικότητα, υπάρχει ένας ολόκληρος διανοούμενος λόγος, πλήρης ολοκαίνουργιων θεωριών που χρησιμοποιούνται για να διοχετεύσουν ακόμα περισσότερο μίσος, βία και ρατσισμό εναντίον των μεταναστών.

Και πού είναι η αριστερά σε όλα αυτά; Με λίγες εξαιρέσεις, μεγάλο μέρος της Αριστεράς εξακολουθεί να είναι παγιδευμένο στη δική της πνευματική ύβρη, προσθέτοντας ακόμα περισσότερο καύσιμο στη φωτιά, ενώ συγκαλύπτει την κριτική της για το Ισλάμ σαν πραγματική ανησυχία για τον κοσμικό χαρακτήρα του κράτους.

Παραδόξως, στην Ευρώπη, όπως και σε μεγάλο μέρος της Δύσης, οι σταυροί και τα αστέρια του Δαβίδ ως περιδέραια, ή το κάλυμμα κεφαλής σε καθολικές καλόγριες (velo delle suore), πόσο μάλλον τα kippah, τα θρησκευτικά τατουάζ και πολλά άλλα τέτοια σύμβολα αποτελούν όλα μέρος του καθημερινού πολιτισμού της Ευρώπης. Γιατί δεν ακούμε ποτέ να γίνεται λόγος για έναν Εβραίο που εκδιώκεται από ένα δημόσιο κτίριο εξαιτίας του kippah του ή για μια λευκή Γαλλίδα που εκδιώκεται από το πανεπιστήμιο επειδή φορούσε σταυρό; Το θέμα αφορά λιγότερο τα θρησκευτικά σύμβολα, όσο τα θρησκευτικά σύμβολα φυλών και λαών που είναι απλά ανεπιθύμητα στην Ευρώπη.

Επίσης, ο περιορισμός της συζήτησης στους πρόσφυγες και τους μετανάστες μπορεί να δώσει την εντύπωση ότι η συζήτηση αφορά κυρίως τους μη ευρωπαίους «άλλους» που «εισβάλλουν» στις ακτές της Ευρώπης, αποφασισμένοι να «αντικαταστήσουν» τους αρχικούς, λευκούς, χριστιανούς κατοίκους της Ευρώπης. Αυτό δεν ισχύει, καθώς ένα μεγάλο ποσοστό Βέλγων και Γάλλων, για παράδειγμα, είναι οι ίδιοι μουσουλμάνοι, που υπολογίζεται σε 6% και 5% αντίστοιχα. Δηλαδή, αυτοί οι μουσουλμάνοι είναι Ευρωπαίοι πολίτες.

Οι Haouach, Zemmahi και Ismail ήθελαν στην πραγματικότητα να είναι μέρος -όχι να αποσχιστούν- αυτών των κοινωνιών τιμώντας τις πιο αγαπημένες πολιτικές παραδόσεις της χώρας τους, χωρίς όμως να σβήσουν τη δική τους πολιτιστική κληρονομιά και τις θρησκευτικές ταυτότητές τους κατά τη διαδικασία. Δυστυχώς, όλοι απορρίφθηκαν σφοδρά, λες και η Ευρώπη έχει λάβει συλλογική απόφαση να διασφαλίσει ότι οι μουσουλμάνοι θα παραμείνουν στο περιθώριο για πάντα. Και όταν οι μουσουλμανικές κοινότητες επιχειρούν να αντιδράσουν, χρησιμοποιώντας τα ίδια τα δικαστικά συστήματα της Ευρώπης ως τους υποτιθέμενους σωτήρες τους, για μία ακόμη φορά απορρίπτονται. Η τελευταία από αυτές τις διαμάχες έγινε τον Ιούνιο, όταν το βελγικό συνταγματικό δικαστήριο αποφάσισε ότι η απαγόρευση της χρήσης χιτζάμπ δεν συνιστά παραβίαση της θρησκευτικής ελευθερίας ή του δικαιώματος στην εκπαίδευση.

Είναι καιρός οι ευρωπαϊκές χώρες να κατανοήσουν ότι τα δημογραφικά στοιχεία τους αλλάζουν ριζικά και ότι μια τέτοια αλλαγή μπορεί, στην πραγματικότητα, να είναι επωφελής για την υγεία αυτών των εθνών. Χωρίς πραγματική ποικιλομορφία και ουσιαστική ενσωμάτωση, δεν μπορεί να υπάρξει πραγματική πρόοδος σε καμία κοινωνία, οπουδήποτε.

Αλλά ενώ οι δημογραφικές αλλαγές μπορούν να προσφέρουν μια ευκαιρία για ανάπτυξη, μπορεί επίσης να εμπνεύσουν φόβο, ρατσισμό και, όπως ήταν αναμενόμενο, βία.

Η Ευρώπη, η οποία έχει αγωνιστεί σε δύο φρικτούς πολέμους τον τελευταίο αιώνα, πρέπει να το γνωρίζει αυτό καλύτερα.

Σχολιάστε

Εισάγετε τα παρακάτω στοιχεία ή επιλέξτε ένα εικονίδιο για να συνδεθείτε:

Λογότυπο WordPress.com

Σχολιάζετε χρησιμοποιώντας τον λογαριασμό WordPress.com. Αποσύνδεση /  Αλλαγή )

Φωτογραφία Facebook

Σχολιάζετε χρησιμοποιώντας τον λογαριασμό Facebook. Αποσύνδεση /  Αλλαγή )

Σύνδεση με %s