Η Maria Fernanda Marcelino είναι ιστορικός, ακτιβίστρια της Παγκόσμιας Πορείας των Γυναικών, και μέλος της φεμινιστικής οργάνωσης SOF — Sempreviva Organização Feminista. Πηγή: People’s Dispatch.
Σήμερα στη Βραζιλία, οι γυναίκες αντιμετωπίζουν την επέλαση του ληστρικού νεοφιλελευθερισμού, του ιμπεριαλισμού, ενός αντιδημοκρατικού κράτους, της θανατοπολιτικής και της εξολόθρευσης του λαού, η οποία κλιμακώνεται με την πανδημία του κορονοϊού.
Το 2016, οι γυναίκες ήταν οι πρώτες που ξεσηκώθηκαν και κατήγγειλαν το πραξικόπημα κατά της πρώτης γυναίκας προέδρου που εξελέγη στη χώρα, Dilma Rousseff. Ένα πολιτικό, δικαστικό, υποστηριζόμενο από τα μέσα ενημέρωσης πραξικόπημα που έφερε την αυξανόμενη επίθεση της συντηρητικής νεοφιλελεύθερης δεξιάς της Λατινικής Αμερικής, προκάλεσε επίσης πατριαρχική βία κατά της βραζιλιάνικης δημοκρατίας και κατά μιας γυναίκας που είχε εκλεγεί με 54 εκατομμύρια ψήφους.
Το πραξικόπημα του Michel Temer και όλης της δεξιάς κατασκεύασαν μια «γέφυρα προς το παρελθόν», καταστρέφοντας σημαντικά επιτεύγματα στη ζωή των ανθρώπων και τη δημοκρατία. Άνοιξε επίσης το δρόμο για μια εκλογική διαδικασία βασισμένη σε ψέματα, σε παραπληροφόρηση, στην ποινικοποίηση του πρώην προέδρου Λουίζ Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα και άλλων ηγετών του λαού, και στη συνωμοσία που οργάνωσαν οι πλούσιοι αυτής της χώρας και από το εξωτερικό, οδηγώντας στο να καταληφθεί η εξουσία από τον χειρότερο στην Βραζιλία. Μπολσονάρο σημαίνει σεξισμός, ρατσισμός, απολυταρχισμός και υποταγή στο διεθνές κεφάλαιο.
Τώρα βιώνουμε τα αποτελέσματα αυτής της πρώτης φάσης: Ο Μπολσονάρο εργάζεται για να διαδώσει έναν θανατηφόρο ιό μέσω του πληθυσμού, ο οποίος τώρα παραμελείται, αφήνεται να προστατευθεί μόνος του και βασίζεται σε ένα ολοένα και πιο εύθραυστο σύστημα δημόσιας υγείας. Οι ενέργειές του για τη διάλυση των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης και των κοινωνικών υπηρεσιών του κράτους αναγκάζουν χιλιάδες ανθρώπους να ζουν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας και ανεργίας, ιδίως γυναίκες και μαύρους ανθρώπους που ήταν ήδη υποαπασχολούμενοι ή απασχολούνταν στον ανεπίσημο τομέα. Όχι μόνο αυτό, αλλά η βία και οι γυναικοκτονίες κλιμακώνονται.
Η βία κατά των γυναικών είναι διαρθρωτική και θεωρείται φυσική κάθε μέρα στην κοινωνία μας. Η σωματική και ψυχολογική παρενόχληση και κακοποίηση, η ενδοοικογενειακή βία, η γυναικοκτονία και η κουλτούρα των βιασμών καθιστούν τη ζωή πιο επικίνδυνη για τις γυναίκες. Υπάρχει μια «συγκεκαλυμμένη» άδεια να σκοτώνονται γυναίκες, μαύροι και φτωχοί νέοι, ιθαγενείς λαοί, ΛΟΑΤΚΙ+ άνθρωποι. Το 2019, το 75% των θυμάτων ανθρωποκτονιών στη Βραζιλία ήταν μαύροι. Η στρατιωτική αστυνομία είναι ρατσιστική και εξαιρετικά βάναυση. Τους τελευταίους μήνες, σκότωσαν παιδιά έξω από τα σπίτια τους. Σε αυτό το βίαιο πλαίσιο προστίθεται η χαράρωση της πρόσβασης στα όπλα και το τέλος των πολιτικών για την πρόληψη και την καταπολέμηση της σεξιστικής βίας.
Το 2021, στο πλαίσιο μιας πανδημίας που έχει επιβάλει περιορισμούς στην κίνηση, οι γυναίκες δεν θα παραμείνουν σιωπηλές ή αποσυνδεδεμένες μεταξύ τους. Υπάρχει ένας στρατός από αυτες που εργάζονται για να ενοποιήσουν και να οικοδομήσουν δύναμη για να ανατρέψουν τον Μπολσονάρου. Ένα παράδειγμα είναι οι πανεθνικές δράσεις που οικοδομούνται για τις 8 Μαρτίου, συνδέοντας γυναίκες από αγροτικές και αστικές περιοχές, από τα παράλια και τα δάση. Οι δράσεις αλληλεγγύης τους συνδέονται με τη ζήτηση για επείγουσα βοήθεια(2) και εμβόλια για όλους. Αυτή είναι η καθημερινότητα των γυναικών που υποστηρίζουν ταυτόχρονα τον αγώνα και την επιβίωση.
Γιατί Λέμε «Fora Bolsonaro» («Φύγε Μπολσονάρο»);
Ο Μπολσονάρου είναι υπεύθυνος που έψουμε φτάσει στον πάτο: χωρίς υγεία, χωρίς ασφάλεια, χωρίς δικαιώματα, χωρίς αξιοπρέπεια. Ο Μπολσονάρο τα κάνει όλα αυτά με μαζική υποστήριξη από αντιδραστικούς οικονομικούς και πολιτικούς τομείς και θρησκευτικούς φονταμενταλιστές, όπως και από συμβούλια που συνδέονται με στρατιωτικούς τομείς και μεγάλους γαιοκτήμονες. Οι στρατιωτικοί αξιωματούχοι κατέχουν σημαντικές θέσεις στην κυβέρνηση. Το πολιτικό πρόγραμμα της κυβέρνησης του Μπολσονάρο είναι νεοφιλελεύθερο, συντηρητικό και αυταρχικό. Χτυπούν τις δουλειές μας, τη γη μας, τα σώματά μας. Οι ίδιοι άνθρωποι που αφαιρούν τα δικαιώματα των εργαζομένων είναι εκείνοι που προσπαθούν να εμποδίσουν τα κορίτσια και τις γυναίκες να καταφύγουν στην άμβλωση υπό τις συνθήκες που επιτρέπει ο νόμος.(3)
Ο Μπολσονάρο εργάζεται για να διαλύσει το κράτος και τα δημόσια ιδρύματα υγειονομικής περίθαλψης, εκπαίδευσης και κοινωνικών υπηρεσιών, καθώς και τις κρατικές εταιρείες και τα κοινά αγαθά, όπως είδαμε με την εταιρεία ηλεκτροδότησης Eletrobras, την εταιρεία πετρελαίου Petrobras, την εταιρεία ταχυδρομικών υπηρεσιών Correios. Πρόκειται για μια συστηματική πολιτική που εφαρμόζεται από τη στιγμή που η Συνταγματική Τροπολογία 55 (πάγωμα του προϋπολογισμού για 20 χρόνια, γνωστό και ως Σχέδιο Θανάτου) εγκρίθηκε από τα δεξιά κόμματα το 2016. Η καταστροφή της φύσης έχει φτάσει σε πρωτοφανή επίπεδα στη χώρα. Παρά τις τόσες πολλές επιθέσεις, οι εργαζόμενοι του Ενοποιημένου Συστήματος Υγείας (SUS) αγωνίζονται για τη σωτηρία ζωών και ερευνητές σε πανεπιστήμια και δημόσια ιδρύματα προσπαθούν να επιτύχουν καλύτερες θεραπείες, φάρμακα και εμβόλια για παιδιά και ενήλικες.
Για όλη αυτή την ιστορία των επιθέσεων τα τελευταία χρόνια, δεν εμπιστευόμαστε ή δεν αποδεχόμαστε τις προσπάθειες ορισμένων δεξιών κομμάτων να εμφανιστούν ως διαφορετικά, ως «το καλή δεξιά». Είναι όλοι υπεύθυνοι για το χάος στο οποίο ζούμε, διότι δίνουν προτεραιότητα σε μια οικονομία με επίκεντρο το κέρδος και συμβάλλουν στην ιδιωτικοποίηση, στην αύξηση των ευάλωτων ζωών και στην περικοπή του δικαιώματος στην αξιοπρεπή, απαλλαγμένη από κινδύνους εργασία. Για τον λόγο αυτό, η διέξοδος μας είναι προς τα αριστερά: μόνο μέσω δυναμικών λαϊκών, φεμινιστικών και αντιρατσιστικών οργανώσεων θα μπορέσουμε να διώξουμε την δεξιά από την εξουσία και να αναδιοργανώσουμε την οικονομία, θέτοντας τη ζωή στο επίκεντρο της μέριμνας και των πολιτικών.
Οι γυναίκες απαιτούν εμβόλια για όλους και επείγουσα βοήθεια
Όπως βλέπουμε σε ολόκληρο τον κόσμο, οι γυναίκες υφίστανται τις σκληρότερες επιπτώσεις της πανδημίας, επειδή αυτές είναι που συντηρούν τη ζωή. Δεν μπορούσαμε να σταματήσουμε ούτε ένα δευτερόλεπτο κατά τη διάρκεια της πανδημίας, αναλαμβάνοντας ακόμα περισσότερες οικιακές εργασίες και εργασίες φροντίδας. Οι γυναίκες, ειδικά οι μαύρες και οι φτωχές γυναίκες, αποτελούν την πλειονότητα των εργαζομένων πρώτης γραμμής που αντιμετωπίζει το COVID-19, στην υγειονομική περίθαλψη και στον κλάδο των υπηρεσιών.
Μιλάμε για περισσότερους από 250.000 θανάτους σε μία χώρα! Δεν έχει να κάνει με την έλλειψη πληροφοριών ή σχεδιασμού—έχει να κάνει με ένα σχέδιο εξολόθρευσης των φτωχών, ιθαγενών, Quilombolas(4), και άλλων κοινοτήτων που ζουν σε εδάφη που θέλει να παραδώσει σε ανθρακωρύχους, υλοτόμους και μεγάλους ιδιοκτήτες γης.
Ο Υπουργός Περιβάλλοντος της κυβέρνησης του Μπολσονάρο είπε κυριολεκτικά ότι το σχέδιό του για αυτούς τους καιρούς πανδημίας ήταν να «διασχίσει το κοπάδι των βοοειδών», αναφερόμενος σε αμφισβητούμενες περιοχές στο τροπικό δάσος του Αμαζονίου. Είναι μια κυβέρνηση που διαλύει όλες τις πολιτικές που υποστηρίζουν την αγροοικολογία και την επισιτιστική κυριαρχία, ευνοώντας τις μονοκαλλιέργειες μεγάλης κλίμακας, τις διαγονιδιακές καλλιέργειες, τη χρήση τοξικών χημικών σε μεγάλη κλίμακα, την αποψίλωση των βιομάζων μας, την ιδιωτικοποίηση και τη εκματάλλευση της φύσης μας, και τη μόλυνση των υδάτων μας με τοξική λάσπη και ουσίες.
Επιπλέον, τα μέτρα που λαμβάνει η βραζιλιάνικη κυβέρνηση για την εργασία και την ασφάλεια των ανθρώπων είναι εξαιρετικά επικίνδυνα, διότι βασίζονται στην ιδέα ότι «η οικονομία δεν μπορεί να σταματήσει»: αύξηση της ευελιξίας των δικαιωμάτων, όπως συνήθως για τις μη απαραίτητες βιομηχανίες, την ανεργία και την άτυπη απασχόληση. Το πρώτο τρίμηνο του 2020, το 52,1% των μαύρων γυναικών και το 43,8% των λευκών γυναικών εργάζονταν σε ανεπίσημες ή ευάλωτες θέσεις εργασίας(5). Περιέργως, οι άνθρωποι αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και να διακινδυνεύσουν τη ζωή τους για να βρουν τρόπους επιβίωσης. Μιλώντας στον Τύπο για τα μέτρα για τον περιορισμό της πανδημίας, ο Μπολσονάρο έχει δηλώσει πράγματα όπως, «και λοιπόν;», «Δεν είμαι νεκροθάφτης» και «δεν είμαι θαυματοποιός.»
Υπάρχει μόνο ένας τρόπος να σταματήσουμε το θάνατο, την πείνα και την ανεργία που μας στοιχειώνει, μια πραγματικότητα για χιλιάδες νοικοκυριά της Βραζιλίας: Ο Μπολσονάρο και όλη η διεφθαρμένη, στρατιωτικοποιημένη κυβέρνησή του πρέπει να δικαστούν αμέσως.
Θα συνεχίσουμε να παρελάβνουμε στη Βραζιλία και στον κόσμο
Σε όλο τον κόσμο, οι γυναίκες συνεχίζουν να αγωνίζονται και να δημιουργούν πρακτικές συνθήκες για την ύπαρξη της ζωής. Υπάρχουν ορισμένα παραδείγματα που εμπνέουν: κοινοτικοί κήποι, συλλογικά εστιατόρια, εκστρατείες αλληλεγγύης και καταγγελίας, συμβολικές ενέργειες, μεταξύ πολλών άλλων που στερούνται επαρκούς έκθεσης.
Θα συνεχίσουμε να παρελάνουμε μέχρι να σταματήσει η πείνα και μέχρι να μπορέσουμε να ζήσουμε τη ζωή μας χωρίς βία, με το δικαίωμα να αποφασίζουμε για τα σώματά μας. Στη Βραζιλία, πρέπει να απομακρύνουμε τον Μπολσονάρο από το αξίωμα προκειμένου να δημιουργήσουμε εναλλακτικές για τη ζωή, να αποκαταστήσουμε τη δημοκρατία, να θέσουμε την περίθαλψη και την αξιοπρεπή ζωή στο επίκεντρο της πολιτικής. Σε πολλά μέρη του κόσμου, χρειαζόμαστε δυναμικές φεμινιστικές, αντι-καπιταλιστικές και αντιρατσιστικές μάχες για να σταματήσουμε την άνοδο του νεοφιλελευθερισμού και της θανατοπολιτικής. Η δύναμη και ο ηγετικός ρόλος του γυναικείου κινήματος θέτει τον φεμινισμό ως ουσιαστική προοπτική για την οικοδόμηση μιας νέας κοινωνίας.
Αναφορές:
1 “Bridge to the past” is a reference to the coup-plotting Michel Temer administration’s government plan, which replaced Rousseff in 2016. His “Bridge To the Future” plan had a neoliberal character and represented a rupture with the political project that had won the election two years earlier.
2 It was the grassroots mobilization in mid-2020 that successfully pushed for the creation of an emergency aid to provide monthly R$600 [roughly US$100] payments to Brazilians. The Bolsonaro administration moved to cut down the aid to R$300 (nearly one third of a minimum wage in the country), then cut it completely.
3 Ordinance No. 2,282, which creates obstacles for abortion procedures, is an attack on human rights. While setbacks such as this are happening in Brazil, our Argentinian hermanas have shown that, with massive feminist organizing and mobilization, it is possible to move forward in building equality and autonomy. In late December 2020, Argentina legalized abortion up to the 14th week of pregnancy, a victory for all women in Latin America.
4 Quilombolas are residents of quilombos, communities originally established as a place of resistance and refuge for Black people who were enslaved during Brazil’s slavery period.
5 Data from the article “O trabalho e as mulheres em tempos de neoliberalismo e crise” (“Labor and Women in Times of Neoliberalism and Crisis”), by Marilane Teixeira, available in the publication Neoliberalismo, trabalho e democracia.
guernicaeu.wordpress.com 