Του Alan Macleod για το Mint Press News
Ένα χρόνο μετά την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος, ο αυτοανακηρυχθείς πρόεδρος της Βενεζουέλας Χουάν Γκουαϊντάο προσπαθεί για άλλη μια φορά να ανατρέψει την κυβέρνηση του Νικολά Μαδούρο. «Σήμερα μιλώ στους πατριώτες στρατιώτες των Ενόπλων Δυνάμεών μας που επαναστάτησαν ενάντια στην πείνα και την καταστροφή και πήραν το μέρος του συντάγματος», ανακοίνωσε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης χθες το βράδυ. «Στην πλειονότητα των πατριωτών στρατιωτών που βρίσκονται ακόμα σε κάθε τμήμα των Ενόπλων Δυνάμεων: σήμερα, περισσότερο από ποτέ, υπάρχουν προφανείς λόγοι για να δράσουν και να υποστηρίξουν το σχηματισμό μιας Εθνικής Κυβέρνησης Έκτακτης Ανάγκης…Θα απελευθερώσουμε όλη τη Βενεζουέλα.» Σε ένα ξεχωριστό βίντεο που δημοσιεύθηκε σήμερα, ο Guaidó απευθύνθηκε απευθείας στον Μαδούρο: «Κάθε πολιτική συμφωνία για τη διάσωση της Βενεζουέλας ξεκινά με την αποχώρησή σου από την εξουσία», ανέφερε, απαιτώντας την άμεση παραίτησή του.
Το κάλεσμα του Guaidó προς τον στρατό να έρθει στο πλευρό του και προς τον Μαδούρο να παραιτηθεί έρχεται ακριβώς ένα χρόνο μετά την πιο ηχηρή απόπειρα πραξικοπήματος, η οποία συνίστατο κυρίως στο να στέκεται στην παράκαμψη κοντά σε στρατιωτική βάση, ισχυριζόμενος ότι την κατέλαβε ηγούμενος ενός τεράστιου επαναστατικού στρατού. Αυτή η αφήγηση διακόπηκε άγρια όταν τα κρατικά μέσα έσπευσαν εκεί και βιντεοσκόπησαν τη βάση σε μια κατάσταση απόλυτης κανονικότητας, με στρατιώτες και διοικητές να αγνοούν την υποτιθέμενη ήττα τους. Ο Guaidó συνέχισε να απευθύνεται στο έθνος μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, ισχυριζόμενος ότι η μικρή ομάδα ανθρώπων γύρω του με μη ταυτόσημες στρατιωτικές στολές στην πραγματικότητα αποτελούσαν στρατιώτες. Η μέρα εκείνη όπως και οι τρεις άλλες απόπειρες πραξικοπήματος που είχε κάνει εκείνη τη χρονιά, κατέληξαν σε ντροπιαστική ήττα. Η κυβέρνηση απέκρουσε την ενέργεια, χαρακτηρίζοντάς τη «μικρή» απόπειρα πραξικοπήματος.
Ωστόσο, υπάρχουν λόγοι για τους οποίους οι Η.Π.Α. μπορεί να είναι σε θέση να ωθήσουν τον εκλεκτό τους στη Βενεζουέλα αυτή τη φορά. Πρώτον, η κυβέρνηση Τραμπ πάγωσε και μετέφερε 342 εκατομμύρια δολάρια από τον λογαριασμό της Κεντρικής Τράπεζας της Βενεζουέλας Citibank στον Guaidó, ο οποίος χρησιμοποιεί τον συλλογικό πλούτο του λαού της Βενεζουέλας για να πληρώσει στους υποστηρικτές του 5.000 δολάρια το μήνα, έναν τεράστιο μισθό στη Βενεζουέλα. Προσφέρει επίσης στους τοπικούς γιατρούς ένα επίδομα κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορονοϊού, ελπίζοντας να αυξήσει τη βάση υποστήριξής του. Σε μια εποχή κατάρρευσης των τιμών του πετρελαίου (η σημαντικότερη εξαγωγή της χώρας), οι Ηνωμένες Πολιτείες έστειλαν επίσης πολεμικά πλοία στην περιοχή για να εντείνουν τις κυρώσεις κατά της χώρας, υπό το πρόσχημα της επιχείρησης κατά των ναρκωτικών. Η Βενεζουέλα εισάγει μεγάλο μέρος των τροφίμων, και μεγάλο μέρος αυτών ελέγχεται από ολιγαρχικές εταιρείες που συνδέονται με την αντιπολίτευση. Για παράδειγμα, πάνω από το ήμισυ του αλεύρου της χώρας ελέγχεται από την Empresas Polar (τη μεγαλύτερη ιδιωτική εταιρεία της χώρας), της οποίας ο ΔΣ, Lorenzo Mendoza, προοριζόταν για προεδρικός υποψήφιος της αντιπολίτευσης το 2018. Ο Mendoza έχει χρησιμοποιήσει επανειλημμένα τη δύναμή του για να λιμοκτονήσει τη χώρα σε περιόδους πολιτικών εντάσεων.
Από την άλλη πλευρά, ο Guaidó είναι τόσο αντιδημοφιλής όσο ήταν ποτέ μέσα στη χώρα, ακόμη και μεταξύ της αντιπολίτευσης, η οποία τον απομάκρυνε από το αξίωμά του ως επικεφαλής της Εθνοσυνέλευσης τον Ιανουάριο. Το δικό του πολιτικό κόμμα, το Λαϊκή Θέληση, τον έδιωξε επίσης από τις τάξεις τους. Ο προεδρικός υποψήφιος της αντιπολίτευσης το 2018, Henri Falcón επιτέθηκε πρόσφατα στην αξιοπιστία του, ρωτώντας αν η εταιρεία πετρελαίου CITGO βρίσκεται πραγματικά στα χέρια του, γιατί υπάρχει έλλειψη βενζίνης στη χώρα. Οι πιο πρόσφατες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι έχει 10% αποδοχή και 69% αποδοκιμασία. Είναι αντιδημοφιλής ακόμα και στους συνεργάτες του. Μετά από μια αποτυχημένη προσπάθεια τον Ιανουάριο του 2019, οι συνεργοί του διέφυγαν στις Ηνωμένες Πολιτείες, πιστεύοντας ότι θα τους δωθεί ένα καλωσόρισμα ήρωα. Αντιθέτως, έχουν περάσει περισσότερο από ένα χρόνο σε στρατόπεδο συγκέντρωσης ICE για να διασχίσουν τα σύνορα παράνομα. Το ανώτερο μέλος της οργάνωσης ανέφερε σε δημοσιογράφους ότι αισθάνονται εγκαταλελειμμένοι από τον Guaidó.
Αν και ο Maduro είναι συχνά δυσάρεστος στα δυτικά ΜΜΕ λόγω των ριζών του στην εργατική τάξη(ο ίδιος ήταν οδηγός λεωφορείου και συνδικαλιστής πριν μπει στην πολιτική), ο Guaidó παρουσιάζεται συνεχώς ως ο πραγματικός ταπεινός άνθρωπος του λαού. Αυτό, παρά το γεγονός ότι ο πατέρας του ήταν πιλότος διεθνών αεροπορικών εταιρειών, στέλνοντας το γιο του σε ιδιωτικά σχολεία και ένα ιδιωτικό πανεπιστήμιο στην Ουάσινγκτον. Φαίνεται ότι δεν μπορεί να ταξιδέψει ελεύθερα σε ολόκληρη τη χώρα από φόβο μήπως έρθει σε επαφή με ανθρώπους της εργατικής τάξης. Το Φεβρουάριο, για παράδειγμα, προσγειώθηκε στο Διεθνές Αεροδρόμιο Σιμόν Μπολιβάρ στο Καράκας, όπου πλήθος ταξιδιωτών και ακόμα και αεροπορικού υπάλληλοι άρχισαν να τον εκφοβίζουν, να του πετάνε με νερό και άλλα, λιγότερο υγιεινά υγρά, φωνάζοντας ότι ήταν «προδότης» και «φασίστας.» Το περιστατικό περιγράφηκε χωρίς ειρωνεία σε όλα τα δυτικά ΜΜΕ ως «υποδοχή ενός μικρού αριθμού επευφημούντων υποστηρικτών».
Έτσι, ενώ η πανδημία του COVID-19 καθιστά τη Βενεζουέλα πιο ασθενή από ποτέ οικονομικά, φαίνεται απίθανο η τελευταία ενέργεια του Guaidó να οδηγήσει στην ξαφνική ανατροπή της κυβέρνησης του Μαδούρο, που βρίσκεται στην εξουσία από το 2013.