Στοιχεία για την αυξημένη εκμετάλλευση του γυναικείου φύλου στον καπιταλισμό. Αναδημοσίευση από 8/3/2019.
Κατά τη Β` διεθνή Συνδιάσκεψη των σοσιαλιστριών γυναικών στην Κοπεγχάγη το 1910, η Γερμανίδα μαρξίστρια Κλάρα Γιοζεφίνε Τσέτκιν προτείνει την 8η Μάρτη σαν Διεθνή Μέρα της Γυναίκας.
Ήδη, στο ιδρυτικό Συνέδριο της Δεύτερης Διεθνούς στις 19 Ιουλίου το 1889, η Τσέτκιν άσκησε κριτική στις απαιτήσεις του αστικού γυναικείου κινήματος, καλώντας το φεμινιστικό κίνημα από διεκδικητικό να εξελιχθεί σε επαναστατικό:
«Δεν αναμένουμε την πλήρη απελευθέρωση μας από την είσοδο των γυναικών σε αυτό που ονομάζουμε ελεύθερο εμπόριο, ούτε από την απονομή πολιτικών δικαιωμάτων, παρόλο που η απαίτηση για αυτά τα δικαιώματα είναι φυσική και δίκαιη. Οι χώρες στις οποίες υπάρχει το υποτιθέμενο καθολικό, ελεύθερο και άμεσο δικαίωμα ψήφου, μας δείχνουν πόσο μικρή είναι η πραγματική του αξία. Το δικαίωμα ψήφου χωρίς οικονομική ελευθερία δεν είναι τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο από μια αλλαγή χωρίς αξία. Αν η κοινωνική απελευθέρωση βασιζόταν στα πολιτικά δικαιώματα, δε θα υπήρχε κοινωνικό ζήτημα στις χώρες με καθολικό δικαίωμα ψήφου. Η απελευθέρωση του γυναικείου φύλου, καθώς και ολόκληρης της ανθρώπινης φυλής, θα είναι το αποτέλεσμα της απελευθέρωσης της εργασίας από το κεφάλαιο. Μόνο στη σοσιαλιστική κοινωνία θα έχουν οι γυναίκες και οι εργάτες την πλήρη κατοχή των δικαιωμάτων τους.»
Η 8η Μαρτίου προτάθηκε ως μέρα μνήμης της μεγάλης γυναικείας απεργίας που προκήρυξαν οι εργάτριες στα ραφτάδικα της Ν. Υόρκης απαιτώντας μείωση των ωρών εργασίας από τις 16 στις 10 και η εξίσωση των μισθών ανδρών και γυναικών. Υιοθέτησαν το σύνθημα «Ψωμί και τριαντάφυλλα», με το ψωμί να συμβολίζει την οικονομική ασφάλεια και τα τριαντάφυλλα την καλύτερη ποιότητα ζωής.Η συγκρούσεις με την την αστυνομία και τους μπράβους της εργοδοσίας έβαψαν την απεργία στο αίμα.
Όταν οι γυναίκες απέκτησαν δικαίωμα ψήφου στη Σοβιετική Ρωσία το 1917, η 8η Μαρτίου καθιερώθηκε εκεί ως εθνική αργία. Αρκετά χρόνια αργότερα, το 1977, η 8η Μαρτίου ορίστηκε από τα Ηνωμένα Έθνη ως Παγκόσμια Ημέρα για τα δικαιώματα της Γυναίκας.
Γράφει ο Φ. Ενγκελς στο έργο του «Η καταγωγή της οικογένειας, της ατομικής ιδιοκτησίας και του κράτους», για την ταξική φύση της πατριαρχίας που έκανε την εμφάνισή της με την πρώτη εκμεταλλευτική κοινωνία, την δουλοκτητική:
«Ο άντρας πήρε το πηδάλιο και στο σπίτι, η γυναίκα ταπεινώθηκε, υποδουλώθηκε, έγινε σκλάβα των ορέξεών του και απλό εργαλείο για την παραγωγή παιδιών».
Και αλλού:
«Η πρώτη ταξική αντίθεση που εμφανίζεται στην ιστορία συμπέφτει με την ανάπτυξη του ανταγωνισμού του άντρα και της γυναίκας στη μονογαμία και η πρώτη ταξική καταπίεση με την καταπίεση του γυναικείου φύλου από το αντρικό».
Διαβάζουμε ακόμα στο γράμμα του Ενγκελς προς την Γκερτρούντε Γκιλιόμ:
«Η πραγματική ισοτιμία της γυναίκας και του άντρα μπορεί, κατά τη γνώμη μου, να επιτευχθεί μόνον όταν καταργηθεί η κεφαλαιοκρατική εκμετάλλευση των γυναικών και των αντρών, ενώ η διαχείριση του νοικοκυριού, που σήμερα αποτελεί ατομική απασχόληση, θα μετατραπεί σε τομέα της κοινωνικής παραγωγής»
Στα παραπάνω ο Μάρξ προσθέτει για την ανάγκη στράτευσης των γυναικών στους κοινωνικούς αγώνες:
«Οποιος σκαμπάζει λίγο από Ιστορία, ξέρει καλά πως οι μεγάλες κοινωνικές μεταβολές είναι αδύνατες χωρίς το γυναικείο προζύμι».
Όσο για την θέση της γυναίκας στην καπιταλιστική κοινωνία, ο Λένιν γράφει :
«Η σημερινή καπιταλιστική κοινωνία κλείνει στα σπλάχνα της πολλές τέτοιες περιπτώσεις φτώχειας και καταπίεσης, που δε χτυπούν αμέσως στο μάτι. Οι κατακομματιασμένες οικογένειες των μικροαστών, των επαγγελματιών, των εργατών, των υπαλλήλων, των μικρο-υπαλλήλων υποφέρουν αφάνταστα, δύσκολα τα βγάζουν πέρα και στην καλύτερη εποχή. Εκατομμύρια και εκατομμύρια γυναίκες τέτοιων οικογενειών ζουν (ή μάλλον βασανίζονται) μια ζωή «σκλάβων του σπιτιού», που προσπαθούν να ταΐσουν και να ντύσουν την οικογένεια με πενταροδεκάρες, με απεγνωσμένες καθημερινές προσπάθειες και «οικονομίες» σε όλα, εκτός από την ατομική τους εργασία».
Στον σύγχρονο καπιταλισμό το γυναικείο φύλο συνεχίζει να υφίσταται αυξημένη εκμετάλλευση σε σχέση με το αντρικό. Πέρα από την άρνηση του συστήματος να της παρέχει πραγματική ισότητα, η γυναίκα έχει να αντιμετωπίσει την επιβολή των κυρίαρχων νεοφιλελεύθερων προτύπων που προσπαθούν να την αφαιρέσουν τον βιολογικό της ρόλο-της μητέρας-επιβάλλοντας την εμπορευματοποίηση του σώματος της το οποίο μετατρέπεται σε προϊόν.
Τα γυναικεία δικαιώματα αντιμετωπίζονται ως «κόστος»στην καπιταλιστική κερδοφορία, η μητρότητα αντιμετωπίζεται με την απειλή απόλυσης και ο εργοδοτικός σεξισμός είναι μια καθημερινότητα, με το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο να κλείνει το μάτι στην γυναικεία εκμετάλλευση καθώς έκρινε ότι οι επιχειρήσεις μπορούν να απολύουν εγκύους εργαζόμενες στο πλαίσιο των ομαδικών απολύσεων, παρά τις δικλίδες προστασίας που υπάρχουν και στην ευρωπαϊκή νομοθεσία.
Η ευρωβουλή τονίζει ότι το 76% των θυμάτων human trafficking ήταν γυναίκες, οι περισσότερες από τις οποίες προέρχονται κυρίως από τη Ρουμανία, τη Βουλγαρία, την Ολλανδία, την Ουγγαρία και την Πολωνία και υπογραμμίζει ότι το 67% των θυμάτων trafficking υφίστανται σεξουαλική εκμετάλλευση, αλλά παρατηρείται ανησυχητική αύξηση σε πολλές χώρες της ΕΕ όσον αφορά την εμπορία ανθρώπων με σκοπό την εκμετάλλευση του εργατικού δυναμικού, ιδίως στον γεωργικό τομέα.
Η περσινή έκθεση «Φωνές από τη Συρία 2018» (¹) του Ταμείου των Ηνωμένων Εθνών για τον Πληθυσμό συμπέρανε πως σε διάφορες επαρχίες της Συρίας:
«Υπήρξαν περιπτώσεις γυναικών και κοριτσιών που υποχρεώνονταν σε γάμους σύντομης διάρκειας με αξιωματούχους για να τους προσφέρουν σεξουαλικές υπηρεσίες με αντάλλαγμα τρόφιμα, όπως υπήρξαν υπεύθυνοι για τη διανομή αυτής της βοήθειας που ζητούσαν τα τηλέφωνα γυναικών και κοριτσιών πριν την παραδώσουν ή τις υποχρέωναν να πηγαίνουν σπίτι τους για να την παραλάβουν».
«Όλοι οι μετανάστες που μετακινούνται παράτυπα είναι ευάλωτοι, αλλά προφανώς η κακοποίηση και εκμπετάλλευση που σχετίζεται με το φύλο συμβαίνει πιο συχνά σε γυναίκες και υπάρχει σίγουρα ανάγκη προστασίας» δήλωσε η Λάουρα Τόμσον από το Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης.
Σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες στατιστικές της ΕΕ, μία στις τέσσερις Ελληνίδες άνω των 15 έχει βιώσει σωματική ή σεξουαλική βία τουλάχιστον μια φορά στη ζωή της. Είναι ενδεικτικό ότι σύμφωνα με μελέτες το 21,3% των Ελληνίδων βιώνουν περιστατικά σωματικής ή σεξουαλικής βίας αλλά δεν το αναφέρουν, ποσοστό που είναι κατά 10 μονάδες πάνω από το μέσο όρο της ΕΕ (Ινστιτούτο Ισότητας της ΕΕ, 2017).
Σύμφωνα με τον ΟΗΕ μία στις τρεις γυναίκες ή κορίτσια βιώνουν σωματική ή σεξουαλική βία κατά τη διάρκεια της ζωής τους, συνήθως από κάποιον στενό συγγενή τους. Το 52% των γυναικών (μόνο) που έχουν παντρευτεί ή συζούν, αποφασίζουν ελεύθερα σχετικά με τις σεξουαλικές σχέσεις, τη χρήση αντισυλληπτικών και την υγειονομική περίθαλψη, ενώ 750.000.000 γυναίκες και κορίτσια σε όλο τον κόσμο παντρεύτηκαν πριν κλείσουν τα 18 τους χρόνια και 200.000.000 υπέστησαν ακρωτηριασμό των γυναικείων γεννητικών οργάνων. Στο μεταξύ, μία στις δύο γυναίκες που σκοτώθηκαν σε όλο τον κόσμο έχασαν τη ζωή τους από τους συντρόφους ή την οικογένειά τους, ενώ μόνο ένας στους 20 άνδρες σκοτώθηκαν υπό παρόμοιες συνθήκες. Το 71 % όλων των θυμάτων εμπορίας ανθρώπων παγκοσμίως είναι γυναίκες ή κορίτσια και 3 στις 4 από αυτές είναι θύματα σεξουαλικής εκμετάλλευσης. Μάλιστα, όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στην έκθεση του ΟΗΕ η βία κατά των γυναικών είναι εξίσου σοβαρή αιτία θανάτου με αυτή του καρκίνου.
Τα παραπάνω στοιχεία μας επιτρέπουν να τονίσουμε την ανάγκη το φεμινιστικό κίνημα να απεγκλωβιστεί από τις διάφορες αστικές-μικροαστικές-μεταμοντέρνες εκφράσεις και να παλέψει για την πραγματική απελευθέρωση της γυναίκας, που πέρνα μέσα από την πραγματική απελευθέρωση του ανθρώπου και το γκρέμισμα της καπιταλιστικής εκμεταλλευτικής κοινωνίας για το ίσο δικαίωμα όλων των ανθρώπων στο ψωμί και τα τριαντάφυλλα, ανεξαρτήτων φύλου, εθνικότητας, τάξης, σεξουαλικής προτίμησης.
guernicaeu.wordpress.com 